16.8 C
Prizren
E enjte, 28 Mars, 2024

Ragip Sylaj: Krijoj, pra ekzistoj

ragip sylajMaster i teknologjisë, Ragip Sylaj, i cili një kohë ka punuar si mësimdhënës në SHMT “Skënder Luarasi” në Suharekë, pastaj gazetar në gazetën e studentëve “Bota e re” dhe në të përditshmet, “Bota sot” e “Zëri” të Prishtinës, aktualisht është zyrtar i lartë për publikime në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Kosovës.

Po ashtu Sylaj është njëri ndër themeluesit e Klubit të Shkrimtarëve të Kosovës. Shkruan poezi, prozë, dramë, ese dhe kritikë letrare. Deri tash ka botuar katërmbëdhjetë libra, prej të cilëve: shtatë libra të poezisë, pesë të prozës, një të eseve letrare dhe një vëllim prej dy dramash.

Për punën e tij krijuese është laureuar me disa çmime letrare dhe mirënjohje, ndërsa disa nga poezitë dhe tregimet e tij janë përfshirë në disa antologji në gjuhën shqipe e në gjuhë të tjera.

Ai në një intervistë dhënë Infodirekt.tv na flet për librin e tij më të ri që titullohet “Hiri i fjalës” e që është një përmbledhje me poezi.

Ai në këtë intervistë kujton me nostalgji kohën e tij kur ishte edhe gazetar. Madje, ai tha se ende shkruan nëpër gazeta, ndonëse këtë e bën shumë rrallë.

“Nëpër gazeta shkruaj tepër rrallë. Po të mos ishte gjendja fyese sigurisht do të shkruaja më shpesh… Por, kohët e mira paskëtaj vijnë, do të thoshte rilindësi ynë i madh, Naim Frashëri” tha Sylaj për Infodirekt.tv.

Më poshtë mund të lexoni intervistën e plotë:

Infodirekt.tv: Siç edhe e do rendi, përshëndetje z.Sylaj dhe faleminderit që këni pranuar të bëjmë intervistë së bashku për lexuesit e Infodirekt.tv

Sylaj: Përshëndetje edhe për ty Vlora, si dhe për gjithë lexuesit e portalit tuaj.

Infodirekt.tv: Atëherë na thoni se kur keni filluar të merreni me shkrime?

Sylaj: Çdo punë e mirë dhe e bukur si parashenjë e mundësisë, nis si dëshirë e si ëndërr. Kjo ka të bëjë me trashëgiminë tonë e të ndërlidhur me magjinë e këngës e të përrallës, që janë përplotësim i jetës. Kjo dëshirë e ky pasion janë rritur nga kontakti me fjalën e shkruar nëpërmjet mësimdhënësve të mi (veçmas të Letërsisë e të gjuhës shqipe), të revistave letrare për fëmijë e për të rritur (si, “Pionieri” e “Jeta e Re”).
Vjershën e parë e kam shkruar në klasën e tetë. Me mjaft naivitet kam nisur të shkruaj roman që në vitin e parë në gjimnaz… Pastaj s’kam reshtur së lexuari, së studiuari e së shkruari.

Infodirekt.tv: Sa libra keni shkruar deri më tani?

Sylaj: Kam botuar vetëm katërmbëdhjetë tituj librash (poezi, prozë, dramë, ese). Sigurisht se, si çdo shkrimtar kam shkruar shumë më shumë, disa prej të cilave m’i ka gëlltitur zjarri i luftës në vitet 1998 e 1999, qoftë poezi, tregime, ese e ditarë. Edhe këto ndodhi (sado të hidhura) janë pjesë e sprovave jetësore e krijuese. Sepse, rruga për te lira kalon në shtigje dhembjesh, vuajtjesh e urtish e mbase edhe çmendurish të shumta. Fundja, siç thotë urtia e dija shkencore, diamantet krijohen nën shtypje të mëdha.

Infodirekt.tv: Ku frymëzoheni ju për shkrimet?

Sylaj:Thuhet se shkrimtari lind, ai nuk bëhet apo nuk formohet. Një qenie e tillë e ka të domosdoshme punën krijuese. Këtë domosdoshmëri, ai (d.m.th., edhe unë) e përmbush me lexim e kërkim të pareshtur. Pas punës pasionante lind edhe frymëzimi e dëshira, motivi e nxitja për të shkruar (letërsi). Këtë gjendje shpirtërore pastaj e trazojnë a e ngacmojnë edhe nxitësit e jashtëm. Paqja kthehet pas lindjes (krijimit, veçmas pas botimit) dhe krijuesi ndihet ndoshta ngjashëm si lehona.

Infodirekt.tv: Ju pëlqen të shkruani më shumë poezi apo tregime?

Sylaj: Është një thënie e Pikasos, sipas të cilit, çdo fëmijë është artist, por problemi është si mund të mbetesh artist edhe kur të rritesh. Këso mënyre, poezia ndërlidhet me rininë e dashurinë (me shpirtin e shenjtë), por çështja është si të dashurosh gjithmonë? Prandaj, besoj që sa herë shkruaj poezi ndihem i ringjallur, sado që krijuesi veçanërisht ringjallet në leximin e veprës së tij nga të tjerët. Proza, ndërkaq, është një shkallë tjetër pjekurie që kërkon përvojë, dije, kulturë, energji e shkathtësi krijuese. Që të krijohen mjeshtërisht e bukur as njëra e as tjetra nuk është lehtë. Sidoqoftë, unë mundohem t’i krijoj pothuajse paralelisht që të dyja (edhe poezinë, edhe tregimin), krahas aktiviteteve të tjera krijuese e intelektuale.
Sepse fundja, siç e ndiej domosdoshmërish: krijoj, pra ekzistoj!

Infodirekt.tv: Libri i fundit, të cilën e keni shkruar e botuar është “Hiri i fjalës” dhe me të morët pjesë në konkursin letrar te Klubi Letrat “De Rada” (Ferizaj), ku e fituat një çmim, çka mund të na thoni më shumë për këtë ngjarje?

Sylaj: Në fund të vitit 2014 në konkursin e Klubit Letrar “De Rada” të Ferizajt, për dorëshkrime me poezi, roman, e dramë, libri im në dorëshkrim (“Hiri i fjalës”) u vlerësua me çmimin e parë që mundësoi edhe botimin e tij e më pastaj edhe përurimin më 15 janar 2015. Në fakt, në këtë veprimtari u paraqitën “Fjalë e ngrirë” – roman nga Biser Mehmeti (fjalën rasti mbajti: Gëzim Arifi), “Hiri i fjalës” – poezi nga Ragip Sylaj (referoi: Sibel Halimi), “Drama” – nga Bardh Frangu (foli: Shpëtim Selmani). Takimin e moderoi, poetja e studiuesja Dije Demiri – Frangu, ndërsa gjallërinë ia shtoi edhe artisti i këngës, Osman Shehu.

Infodirekt.tv: Përpos në Klubin Letrar “De Rada”, a keni marrë pjesë edhe në ndonjë konkurs tjetër?

Sylaj: Konkurset letrare, veçmas për krijuesit e rinj letrarë, janë edhe njëfarë testi ose autotesti. Kam pasur fat të konkurroj e të fitoj çmime të shumta me krijimet e mia në konkurse letrare të revistave, të gazetave e të klubeve letrare. Kjo sa është njëfarë verifikimi e vetëbesimi po as është edhe nxitje e motivim për punë të mëtejme krijuese.

Infodirekt.tv: Keni punuar edhe si gazetar në të përditshmet “Bota Sot” dhe “Zëri” dhe si gazetar e redaktor në gazetën e studentëve “Bota e re”, a mund të na flisni më shumë për eksperiencën tuaj si gazetar?

Sylaj: Puna krijuese letrare në njëfarë mënyre e forme më ka çuar në gazetari. Gazetaria është një aktivitet intelektual me rëndësi të pakontestueshme personale e shoqërore. Eksperiencat e mia janë të ëmbla e të hidhura, siç është edhe vet jeta (jonë). Nëpërmjet letërsisë i kam përmbushur zbrazëtitë e mia shpirtërore, ndërsa nëpërmjet gazetarisë më është dashur të ushqej barkun… Në rrethanat tona shoqërore, ekonomike e kulturore s’janë aspak të lehta as puna në gazetari e as ajo në letërsi (që të bëhen si duhen). Por më thoni, çka ka të lehtë e me vlerë në këtë jetë e veçmas në botën tonë?!

Infodirekt.tv: A vazhdoni të shkruani ende shkrime për gazeta?

Sylaj: Nëpër gazeta shkruaj tepër rrallë. Po të mos ishte gjendja fyese sigurisht do të shkruaja më shpesh… Por, kohët e mira paskëtaj vijnë, do të thoshte rilindësi ynë i madh, Naim Frashëri.

Infodirekt.tv: Çfarë qëndrime mbani tash për gazeta: “Bota Sot” dhe “Zëri”?

Sylaj: Unë për shkak të natyrës së punës, çdo mëngjes e hapi dhe e lexoj çdo gazetë që del në Prishtinë. Pasi që i përpunoj faqet që kanë të bëjnë me diplomacinë i hapi ato të kulturës. Për secilën gazetë gëzohem kur gjej diçka të bukur e me vlerë të kënaqshme. Ndoshta nuk jam i detyruar të mbaj qëndrim ndaj gazetave “Bota Sot” e “Zëri”. Unë edhe pas kaq vitesh ato nuk i shfletoj pa nostalgjinë, sepse në një gazetë ku është paraqitur produkti yt shpirtëror doemos të krijohen lidhje emocionale. Sa për “Zërin” dhe “Botën Sot”, por edhe për mediumet e tjera të informimit mendoj se sa më profesionalisht që bëhen aq më mirë e kryejnë funksionin e vet dhe aq më të dashura do të jenë edhe për lexuesit.

Infodirekt.tv: Libri juaj “Hiri i fjalës” në sa cikle apo njësi poetike është i sistemuar?

Sylaj: Libri im më i ri i poezive, “Hiri i fjalës”, është strukturuar në këtë formë: moto e tij është vënë thënia e shkrimtarit dhe eruditit të letërsisë argjentinase e botërore, Jorge Luis Borges: “Poezia nuk është më pak misterioze se elementët e tjerë të Universit.” Libri paraprihet nga poezia, “Letër emnakut”, ( të cilën në një rast e kam plasuar me titullin “Letër Ragip Sylajt në Sllapuzhan” e në një rast tjetër – në Kukës – e kam lexuar me titullin “Bisedë me kipcin”), ndërsa përmbyllet me atë, “Në kërkim të vetes”. Ndërmjet këtyre dy krijimeve poetike qëndron materia letrare e organizuar në këto cikle a njësi poetike: Iluminim, Fundi i ankthit, Pëlcitje zbrazëtie, Kryehimn.

Infodirekt.tv: A jeni duke punuar për ndonjë projekt tjetër të radhës?

Sylaj: Besoj se çdo shkrimtar pavarësisht prej asaj çka nxjerrë në dritë (d.m.th., çka boton) e ka edhe projektin e radhës, siç thoni ju. Këtë vit pres të më botohet një vëllim shkrimesh diskursive; më konkretisht një libër esesh letrare. Pas finalizimit të këtij projekti, planifikoj të përqendrohem te një libër prozash, në të cilin po punoj qe shumë kohë. Projektet e tjera qoftë të shkruara qoftë të pashkruara përplotësohen nga puna e vazhdueshme krijuese, një veprimtari që zhvillon secili krijues në fshehtësitë e laboratorit a të punëtorisë së tij krijuese.

Box

Vepra të tjera letrare nga Ragip Sylaj:

1. Hije e gjallë (poezi), “Rilindja”, 1986,
2. Anatomia e rrënjës (poezi), “Rilindja”, 1989,
3. Obsesioni (tregime), “Rilindja”, 1992,
4. Lisi i shenjtë (poezi), “Fjala”, 1993,
5. Përhitja (tregime), “Plejada”, 1996,
6. Mëngjes qumështor me akull (poezi), “Rozafa”, 2000,
7. Humbella e fërgëllisë (tregime), “Rilindja”, 2001,
8. S’kam kohë të jetoj me vdekjen (tregime), “Rozafa”, 2004,
9. Eliksir (poezi), “Rozafa”, 2007,
10. Estetika e misterit (ese), “Elena Gjika – Dora d’Istria”, 2008,
11. Hija e shtëpisë (tregime), “Rozafa”, 2008,
12. Ma jep dorën (poezi për fëmijë), “Rozafa”, 2010.
13. Dy drama (drama), “Rozafa”, 2012.

Më Shumë

Gjendet 13 vjeçarja nga Suhareka, dyshohet se është dhunuar seksualisht

Është gjetur në Vushtrri  13-vjeçarja nga Suhareka, e cila  u denoncua e zhdukur nga familja e saj. Burimet e Gazetës Sinjali kanë bërë me dije...

Hajnat futen në tri shtëpi në Rogovë, vjedhin mijëra euro dhe stoli ari

Një fenomen mjaft shqetësues për qytetarët e Kosovës janë bërë vjedhjet e shpeshta nëpër shtëpi, që po shkaktojnë ankth e pasiguri, sidomos kur mbesin...

Lajmet e Fundit