6.8 C
Prizren
E martë, 19 Mars, 2024

E, tani, çka për Amerikën?

Shkruan: IAN BURUMA

Tundimi i madh për demokratët, tani që ata kanë fituar kontrollin e Dhomës, është që ta shfrytëzojnë më së shumti atë që ata e shohin si pikat më të forta të tyre: diversitetin racor dhe gjinor, dhe një ndjenjë të përbashkët të neverisë ndaj Trumpit.

Të paktën kjo nuk ishte një fatkeqësi. Sikur demokratët të mos arrinin ta sigurojnë shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA-së, Presidenti Donald Trump do të ishte ndier i plotfuqishëm, me të gjitha pasojat e tmerrshme që do të shkaktonte kjo. Por, republikanët ende kontrollojnë Senatin, dhe kjo do të thotë që gjyqësori, duke përfshirë Gjykatën Supreme, do të shtyhet më tej në të djathtë. Dhe, zgjedhja e guvernatorëve republikanë në shtete të mëdha si Ohajo dhe Florida do të thotë se rrethet zgjedhore mund të jenë të vlefshme për të rritur shanset e rizgjedhjes së Trumpit në vitin 2020. Një nga klishetë politike më të zakonshme përpara këtyre zgjedhjeve afatmesme ishte se ato ishin një “betejë për shpirtin e Amerikës”. Është e lehtë të imagjinohet se republikanët dhe demokratët qëndrojnë në dy versione të ndryshme të vendit: njëra është me shumicë dërrmuese, modeste, jo të arsimuar, jo shumë e re, e fortë në zonat rurale, shpesh mashkullore dhe pro armëve; tjetri është më i arsimuar, më i ri, urban, racialisht i ndryshëm, më shumë femra, dhe i prirë për të mbajtur armët nën kontroll. Këto janë karikatura, por ato shprehin një realitet shumë të njohur.

Republikanët do të jenë të prirë ta mbrojnë atë edhe më ashpër

Edhe pse të dy palët besojnë se janë amerikanë patriotë, ideja e tyre për patriotizëm nuk mund të jetë më ndryshe. Shkrimtari James Baldwin përmendi shprehjen “patriotizëm progresiv”: ai e donte Amerikën më shumë se çdo vend në botë dhe për këtë arsye këmbëngulte për të djathtën për ta kritikuar atë vazhdimisht. Patriotët Trumpian do të kishin denoncuar Baldwinin si një tradhtar. Tundimi i madh për demokratët, tani që ata kanë fituar kontrollin e Dhomës, është që ta shfrytëzojnë më së shumti atë që ata e shohin si pikat më të forta të tyre: diversitetin racor dhe gjinor, dhe një ndjenjë të përbashkët të neverisë ndaj Trumpit. Ky do të ishte një pozicion logjik.

Trump është me të vërtetë i tmerrshëm dhe demokratët mund të pohojnë në mënyrë legjitime se meshkujt e bardhë më të moshuar janë më pak përfaqësues të Amerikës sot sesa gratë e reja, ato urbane, jo të bardha dhe të reja. E megjithatë, do të ishte gabim të përqendroheshim te agjenda demokratike ndaj Trumpit dhe diversitetit. Do të ketë presion, veçanërisht nga demokratët e rinj, të nxitur nga suksesi i tyre, për të fajësuar presidentin. Por, për sa kohë që Senati, i cili duhet ta dënojë atë, është në duart e republikanëve, një padi nga Dhoma do të ishte praktikisht e pakuptimtë. Edhe nëse do të fajësohet (impeach), ai do të jetë ende president, dhe republikanët do të jenë të prirë ta mbrojnë atë edhe më ashpër. Është sigurisht një gjë e mirë të kemi më shumë gra dhe përfaqësues jo të bardhë, jo të krishterë në legjislaturë. Kjo siguron një kontrast të freskët dhe të domosdoshëm për Partinë Republikane, e cila është rikthyer në imazhin e udhëheqësit të saj: e zemëruar, e bardhë dhe shpesh haptazi raciste. Por, duke luftuar politikën e identitetit të Trumpit me një formë po aq agresive të politikës së identitetit, vetëm sa do të përkeqësohej tribalizmi politik do të bëhej më e vështirë që demokratët të fitojnë zgjedhjet kombëtare. Ekziston gjithmonë një rrezik që demokratët të ndahen, me radikalët e rinj kundër establishmentit kryesisht të bardhë. Por republikanët, të cilët duken krejtësisht të bashkuar pas udhëheqësit të tyre, kanë gjithashtu një problem. Republikanët socialë liberalë, shumë të arsimuar, të cilët dikur ishin shtylla kurrizore e partisë, janë shtyrë deri tani në margjina dhe ata janë pothuajse të padukshëm. John McCain ishte ndoshta i fundit i atyre mohikanëve.

Identiteti amerikan bazohet në ndërmarrjen kapitaliste me gjak të kuq

Demokratët duhet të përfitojnë nga kjo. Dhe mënyra për ta bërë këtë do të ishte vendosja e theksit më pak te identiteti seksual, racial ose gjinor, dhe më shumë në ekonomi. Kjo mund të duket një strategji naive gjatë një bumi ekonomik, kur republikanët mund të mburren me papunësi të ulët. Por, edhe shumë konservatorë “traditionallaissezfaire” duhet të pranojnë se një ndarje e zymtë midis të pasurve dhe të varfërve nuk është e mirë për biznesin. Henry Ford, i cili nuk ishte një burim i mençurisë për shumë çështje, pranoi se nëse doni të shisni makina, ju duhet të vendosni para të mjaftueshme në xhepat e njerëzve, në mënyrë që ata t’i blejnë ato. Kjo, gjithashtu, është një çështje afër shpirtit konfliktuoz të Amerikës. Për disa, identiteti amerikan bazohet në ndërmarrjen kapitaliste me gjak të kuq dhe individualizmin e thyer, të papenguar nga rregullimi i tepërt i qeverisë në ndjekjen e lumturisë materiale. Por për të tjerët, Amerika qëndron në një ideal të drejtësisë më të madhe shoqërore dhe barazisë ekonomike – e cila sot duhet të përfshijë një angazhim për të adresuar ndryshimet klimatike (një çështje që mezi diskutohet në zgjedhjet afatmesme), duke qenë se ngrohja globale do të dëmtojë të varfrit më shumë se të pasurit. Ka pasur më shumë momente ‘bum’ për të pasurit, të tillë si Epoka e Praruar në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, kur 2% e familjeve amerikane zotëronin më shumë se një të tretën e pasurisë së vendit, ose në kohën tonë, kur 1% e epërme zotëron pothuajse gjysmën e pasurisë. Dhe ka pasur periudha reformimi, kur qeveritë u përpoqën të korrigjonin balancën. Shembulli më i famshëm është Marrëveshja e Re (New Deal) e Franklin D. Rooseveltit në vitet 1930. Është qartë koha për një “New Deal II”.

Në vend të premtimeve për më shumë shkurtime taksash për qytetarët më të pasur, një politikë fiskale më e drejtë mund të paguante urat e nevojshme dhe mallrat dhe shërbimet e tjera publike që do të përmirësonin jetën e secilit. Kujdesi shëndetësor i përballueshëm për të gjithë qytetarët është shenjë e një shoqërie të civilizuar. SHBA-ja është ende një rrugë e gjatë nga ky qëllim. E njëjta gjë vlen edhe për arsimin publik me cilësi të lartë. Është groteske që kaq shumë njerëz që përfitojnë nga politika të tilla “socialiste” vazhdojnë të binden për të votuar kundër tyre, sepse ata supozohet të jenë “jo amerikanë”. Përqendrimi në egalitarizmin do t’u bënte apel liberalëve, sigurisht, por nuk duhet të tjetërsojë votuesit e moderuar, sepse më shumë barazi do të ishte e mirë për ekonominë. Dhe, kjo mund të bindë edhe disa mbështetës të zemëruar dhe të varfër të Trump që të pranojnë se pseudo-populizmi i tij nuk ka të bëjë me ndihmën e njerëzve të lënë pas në qytetet “Rust Belt” dhe zonat rurale të fshatit. Kjo ka të bëjë me dhënien edhe më shumë parave për shumë pak njerëz. Mesazhi kryesor i demokratëve për dy vitet e ardhshme duhet të jetë që në një plutokraci, të gjithë të tjerët humbasin.

Më Shumë

Goditet me makinë një këmbësor në Prizren

Një shtetas i Shqipërisë gjatë drejtimit të makinës, nga pakujdesia dhe mospërshtatja e shpejtësisë ka goditur një këmbësor në Prizren duke i shkaktuar lëndime...

Rizvanolli: Sivjet nuk pritet të ketë rritje të çmimit të energjisë

Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli ka thënë se qytetarët e vendit nuk pritet të preken sivjet nga rritja e çmimit të energjisë elektrike.   “Jemi në...

Lajmet e Fundit