Shkruan: Hajrulla Çeku
Prizreni nuk është vetëm ajo çka shihet me sy të lirë. Për me e pa dhe kuptu saktë Prizrenin nuk mjaftojnë vetëm dy sy.
Prizreni nuk është vetëm shtëpitë e bukura me tipare të veçanta estetike, por mbi të gjitha muhabetet e këndshme e aksham sefatë me mysafirë të rregullt në oborret me bahçe dhe dhomat e dekoruara me lezet brenda mureve të shtëpive. Bashkë me kritikat për mishin e pjekur keq pasi të kthehen të shtëpi.
Prizren nuk është vetëm kalldrëmi që shkëlqen me hijeshi sa herë bie shi, por mbi të gjitha historia e shkruar mbi të. Kalldrëmi i Prizrenit është gur dokumentar që e tregon storien e qytetit me gjithë vuajtjet e gëzimet, luftën e paqen, solidaritetin e hijanetllëkun (josinqeritetin) e prizrenalive.
Prizreni nuk është vetëm turqishtja e vet karakteristike e shqipja e papërkryer, por mbi të gjitha aftësia e njerëzve për muhabet deri në katër gjuhë të ndryshme brenda të njëjtës ditë. Me të gjitha brenda, prej shprehjes së respektit deri te dedikoditë (thashethemet), prej mikpritjes deri te racizmi për qylitë (fshatarët).
Prizreni nuk është vetëm Ramazani e Bajrami, pitajkat me vezë e bakllavat, por mbi të gjitha kultivimi i afërsisë familjare e shoqërore dhe muhabetet mbi sofrën e dekoruar me shumë shije artistike për iftar e drekë bajrami. Bashkë me formalitetet “erdha në vizitë sa për adet, i kam edhe 30 kapija (vizita)”.
Prizreni nuk është vetëm rrugicat e ngushta dhe kapixhikët që i lidhin oborret e të gjitha shtëpive të mahallës, por mbi të gjitha solidaritet mes njerëzve për të ndarë të mirat e të këqijat me kojshitë (dhe karshitë). Ku secili ia din sekretet tjetrit, por vlen kodi françuz “dujdun mi ne japmish, komajm adëni” (s’ka përkthim).
Prizreni nuk është vetëm lumi që e ndan qytetin në dysh, por mbi të gjitha narracionet e ndërtuara me shekuj për t’u kujdesur për pastërtinë e ujit që një kohë gjarpëronte nëpër të gjitha shtëpitë e qytetit (Kasëmbegu). Dhe legjendat urbane për t’i frikësuar fëmijët që të mos urinonin e pështynin në te.
Prizreni nuk është as idilë as ankth vetëm, nuk është as xhenet as xhenem vetëm, nuk është as për lakmi as për qortim vetëm. Prizreni është vetëm Prizren. Është ajo që vështirë shihet me sy.
hade biqe ivalla
/Facebook/