Zëvendëskryeministri Behgjet Pacolli ka komentuar edhe mbledhjen e dy qeverive të Kosovës dhe asaj të Shqipërisë në Prizren.

“Kur pata folur kur kam qenë President për Bashkimin Ekomonim Kombëtar. Kjo ide po bëhet realitet”, ka thënë Pacolli në Rubikon të KTV’së.

Ai ka thënë se kjo ide ishte projektuar nga Arbër Xhaferi, i cili kishte dhënë një propozim të tillë.

“Zërat për bashkimin kombëtar ka pasur gjithmonë. Një bashkim kombëtar kualitativ duhet të fillojë nga ekonomia”, ka shtuar Pacolli, citon Express.

Ai ka propozuar krijimin e një kompanie për hekurudhat e Kosovës si dhe për bashkëpunimin energjetik mes dy vendeve.

Ai ka propozuar rritjen e akcizës në duhan dhe raki dhe pastaj këto mjetet të përdoren për sigurime shëndetësore të qytetarëve të Kosovës dhe Shqipërisë.

”As Shqipëria, as Kosova sot nuk kanë një sigurim shëndetësor dinjitoz. Ne këtë mund ta bëjmë shumë mirë së bashku”, ka thënë ai.

Qeveria e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës zhvillojnë nesër mbledhjen e parë të përbashkët. Sipas një njoftimi zyrtar të Kryeministrisë, mbledhja do të zhvillohet në Prizren, në orën 11:00, dhe të gjithë qeveritarët do të udhëtojnë me autobus, përfshirë këtu edhe kryeministrin Rama, raporton Shekulli. Përgjatë kësaj mbledhjeje Shqipëria dhe Kosova pritet të nënshkruajnë deklaratën e Partneritetit Strategjik si dhe disa marrëveshje bashkëpunimi.

Sipas axhendës së publikuar sot, dy kryeministrat do të takohen në hotel “Theranda”, ku mbledhja do të jetë e hapur për mediat, vetëm gjatë fjalës së dy kryeministrave, më pas ajo do të vijojë me dyer të mbyllura, deri në orën 12:30. Pas ceremonisë, mbledhja do të vijojë me shqyrtimin e disa marrëveshjeve ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe qeverisë së Republikës së Kosovës, për bashkëpunimin në lehtësimin e tregtisë, në fushën e transportit dhe infrastrukturës.

Po ashtu do të shqyrtohet edhe mundësia për bashkëfinancim të pajisjeve mjekësore të Maternitetit të Preshevës, si dhe jetësimin e bashkëpunimit në rrafshin konsullor ndërmjet dy vendeve tona. Mes dy qeverive do të bisedohet për avancimin e axhendave integruese të dy vendeve dhe themelimin e Komisionit të Përbashkët Teknik për përkthimin e legjislacionit të BE-së.

Kryeministrat e të dy vendeve e kanë cilësuar takimin e Prizrenit si çeljen e një kapitulli të ri, në bashkëpunimin mes Tiranës dhe Prishtinës. Ndërsa kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, në takimin me ministren Kodheli, gjatë ditës së djeshme, tha se mbledhja mes dy qeverive është një hap i madh përpara, i cili nuk do të mund të ndalet nga askush në të ardhmen.

Qeveritë e Kosovës dhe Shqipërisë, do të takohen nesër në Prizren në mbledhjen e parë të përbashkët, në të cilën pritet të nënshkruajnë tri marrëveshje bashkëpunimi si dhe dy vendime për mbështetje financiare për Luginën e Preshevës.

Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi e cilësoi mbledhjen e nesërme si nja ngjarje historike të shumëpritur.

“Nesër ndodhë ngjarje historike që është pritur padrejtësisht të ndodhë për më tepër se një shekull. Takimi i Prizrenit shënon fillimin e qeverisjes së përbashkët strategjike me një qëllim dhe vizion, vizionin euroatlantik”, tha kryeministri Thaçi.

Por, ekspertët e ekonomisë në të dyja vendet thonë se takimi duhet të tejkalojë karakterin e tij simbolik dhe të hap rrugën për zgjidhjen e probleme konkrete në bashkëpunimin ndërmjet të dyja vendeve.

Safet Gërxhaliu, kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, thotë për VOA se Kosova dhe Shqipëria duhet të punojnë për zgjidhjen thelbësore të çështjeve të hapura, ndërsa druan se takimi i nesërm do të jetë më shumë një shfaqje për mediet.

“Jemi dy shtete të një populli të ndarë dhe në qoftë se ekonominë nuk e kemi mekanizmin kyç, i cili na ofron edhe më tepër, atëherë do të humbet ardhmëria e dy shteteve të një populli të ndarë. Në këtë mënyrë, nuk kemi arsye të jemi të kënaqur me raportet ekonomike mes Kosovës dhe Shqipërisë, në veçanti kur dihet se janë investuar miliarda në infrastrukturë në mes Kosovës dhe Shqipërisë, qoftë nga Shqipëria, qoftë nga Kosova. Dhe në qoftë se kjo infrastrukturë e krijuar e ka qëllimin e vetëm të jetë funksionale në tre muajt e sezonit të verës, atëherë ku është ekspertiza ekonomike dhe studimi i fizibilitetit”, thotë Gërxhaliu.

Zef Preçi, nga Qendra Shqiptare për kërkime ekonomike thotë për VOA se ka një shqetësim të përgjithshëm se në 15 vitet e fundit është shënuar një përparim modest në fushën e ekonomisë.

“Kjo për faktin që ne kemi pasur diferenca si shoqëri, diferenca sa i takon orientimit të tregjeve, e ndoshta diferenca edhe në elitat politike. Ndoshta, këto të fundit janë drejt zbehjes, apo nuk janë me siç kanë qenë më parë, por shohim që Kosova vazhdon të kryej shkëmbime tregtar e ekonomike kryesisht me pjesën e jugo-sferës, pra me atë pjesë që ka qenë përpara shkëputjes, në të njëjtën kohë Shqipëria është një vend i orientuar ekonomikisht drejt Bashkimit Evropian dhe më pak me Kosovën dhe dy fqinjët tjerë, Malin e Zi dhe Maqedoninë”, thotë Preçi.

Ibrahim Rexhepi, nga revista “Ekonomia”, thotë se marrëdhëniet në rrafshin ekonomik janë më shumë në shkallë deklarimesh dhe vullnetit të mirë sesa të veprimeve konkrete.

“Ndërkaq, kur është fjala tek bizneset, ato kanë ndërtuar vijat e veta të bashkëpunimit, ndonëse nuk janë në një vëllim të madh dhe në një vëllim të dëshirueshëm, por megjithatë vëllimi i këmbimit, paraqet potencialin real që kanë ekonomia e Kosovës dhe ajo e Shqipërisë. Ndonëse, ta zëmë eksportet në Shqipëri janë rritur ndoshta në një masë dyfish më shumë sesa para shtatë – tetë vjetësh, njëkohësisht edhe importet, mirëpo, në strukturë ka mbetur një shkëmbim mjaft anemik, ku kryesisht bëhet fjalë për lëndë të parë, meqenëse nuk ka ofertë më të madhe”, tha Rexhepi.

Preçi thotë se kjo shkallë shkëmbimesh nuk u përgjigjet mundësive të të dyja vendeve, ndërsa tërheq vëmendjen edhe në problemet që shfaqen me politikat fiskale të të dyja vendeve.

“Politikat fiskale të ndryshme që janë ndjekur, duke përfshirë edhe ndërhyrjen e fundit të qeverisë shqiptarë, që adopton, nuk mendoj se kanë kontribuuar sa duhet në lehtësimin e investimeve. Këtu ka ndikuar edhe fakti që Shqipëria vazhdon të përdorë monedhën e vet tradicionale kombëtare, lekun, ndërsa Kosova është një hap më përpara, përdorë euron. Por, gjithsesi, shpresoj dhe besoj që me vullnetin e qeverive të të dyja vendeve, jo thjeshtë në konceptin simbolik sepse këto simbolika janë vënë re edhe më herët, por në konceptin e ndërtimit të strategjive zhvillimore që i shfrytëzojnë potencialet, të mund të shënohet një hap përpara”, tha Preçi.

Gërxhaliu thotë se pakoja e re fiskale e qeverisë shqiptare pothuajse e pamundëson depërtimin e prodhimeve të Kosovës në Shqipëri.

“Më pakon e re fiskale, është e pamundur që birra e Pejës të jetë në tregun e Shqipërisë. Me hapat e ri që merr agjencia e shëndetësisë publike në Shqipëri, është e pamundur që produktet e qumështit dhe mishit nga Kosova të jenë në Shqipëri, sepse, paramendojeni, çdo ditë kërkohen analiza laboratorike të reja. Dhe në qoftë se një maune ka një kontratë të vlerës prej tre mijë eurosh, analizat laboratorike për ato produkte janë 4 mijë e 300 euro. Dhe lindë pyetja – a ndihmohet Kosova në këtë mënyrë? A ndihmohet prodhimi kosovar në këtë mënyrë? Apo përmes këtyre barrierave hapet mundësia që prodhimi serb, grek apo italian të jetë më i pranishëm në tregun e Shqipërisë”, thotë Gërxhaliu.

Zoti Rexhepi ndërkaq thotë se puna kryesore e qeverive duhet të orientohet drejt përfarimit dhe harmonizimit të infrastrukturës ligjore dhe sistemeve ekonomike, që do të mundësonte tejkalimin e të gjitha pengesave administrative.

“Ndërkaq, nuk duhet hedhur as ideja e cila në Prishtinë u promovua nga kryeministri Edi Rama rreth unionit doganor, që është një hap shumë i madh, por që kërkon përgatitje shumë më serioze dhe njëkohësisht kërkon edhe një harmonizim të këtij veprimi edhe me spektrin ndërkombëtarë, qoftë në Bruksel, qoftë në kuadër të marrëveshjes së CEFTA-s”, tha Rexhepi.

Takimi i përbashkët i qeverive i paraparë që në nëntor të vitit që lamë pas, u shty për shkak të zgjedhjeve në Kosovë. Marrëveshjet ndërmjet palëve do të nënshkruhen në shtëpinë e Lidhjes së Prizrenit, simbol i Kuvendit të vitit 1878 kur shqiptarët kishin hedhur themelet e lëvizjes për çlirim nga Perandoria Osmane.

Edmond Jusufi, nga shoqata e veteranëve të luftës në Bujanoc, përdor një kompjuter që është nga ndihmat e rralla nga Shqipëria. Lugina e Preshevës është ndihmuar pak dhe rrallë.

“Normalisht që nuk është e mjaftueshme ajo që është bërë deri tani dhe shpresojmë që qeveria e Shqipërisë të fokusohet më shumë tek Lugina e Preshevës, me projekte më të mëdha”, thotë Jusufi për Top Channel.

Qeveria shqiptare dhe ajo e Kosovës, në takimin që pritet të mbahet të shtunën në Prizren, kanë premtuar një fond të përbashkët për shqiptarët që jetojnë në jug të Serbisë.

Ndihmat nga Shqipëria ngelen në numra tek, kurse nga Kosova kanë ardhur disa libra të cilat janë konfiskuar nga policia serbe. Socialistët kanë qenë më shpesh në Luginën e Preshevës dhe kanë pasur kontakte më të shpeshta.

Tani në qeveri, shqiptarët që janë pa zhvillim ekonomik në Luginë presin shumë prej tyre. Lajmi për fondin e mundshëm ka gëzuar edhe politikanët dhe organizatat e ndryshme. Ato thonë se janë mirënjohës pasi për herë të parë ndihma shihet më seriozisht.

“Është edhe një rast shumë i mirë për të përmbushur fondet në lidhje me shpenzimet e Komunës së Preshevës, pasi Ministria e Zhvillimit Rajonal e Serbisë nuk ka ndarë fondin sepse qeveria e Beogradit s’ka qenë e interesuar”, deklaron Ragmi Mustafa, kryetar i Komunës së Preshevës.

“Qeveria e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës po bëjnë një punë të madhe. Edhe pse është dashur të bëhet më herët, nuk është kurrë vonë dhe Presheva këtë fond e mirëpret pasi do të ndihmojë në infrastrukturë e shoqëri civle”, thotë Galip Beqiri, kryetar i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve.

Qeveria e Serbisë dhe përfaqësuesit e shqiptarëve patën filluar një dialog të brendshëm për kërkesat e shqiptarëve. Por ai u ndërpre. Papunësia në Preshevë e Bujanoc është mjaft e lartë, ndërkohë që arsimin e lartë shqiptarët e bëjnë në Prishtinë, Tetovë e Tiranë.

Për të lindur dhe për çështje shëndetësore shkojnë në Vrajë, një qytet mbi 40 kilometra larg, pasi nuk kanë spital. Zgjidhja e vetme për shumë prej tyre ndër vite ka qenë emigrimi.

Duhet të shihet mundësia e marrjes së masave ligjore të ndryshimeve të ligjeve të caktuara, apo të Kodit Penal, se si të parandalohet një pjesëmarrje e tillë, thotë për Radion Evropa e Lirë, ministri i Punëve të Jashtme, Enver Hoxhaj.
“Numri i cili është prezantuar këto ditë në media se gjoja janë 150 (persona), është i pasaktë. Mund të jetë një numër shumë-shumë më i vogël, rreth 20 deri në 30 persona, të cilët aktualisht mund të jenë atje”, ka thënë Hoxhaj për Radio Evropën e Lirë, duke shtuar se nuk ka informata të sakta për këtë. “Numri, i cili është dhënë në mediat tona lokale, është padyshim i fryrë dhe mund të jetë fjala edhe për qytetarë që janë edhe nga Shqipëria, Maqedonia apo edhe nga vendet tjera të rajonit, por nuk janë nga Kosova”.

Ai cek se shpejtë Qeveria e Kosovës do të hartojë një ligj që do t’ua ndalojë qytetarëve të Kosovës pjesëmarrjen në luftëra jashtë vendit, por se kur do të ndodhë, “kjo u takon më shumë ministrive tjera që ta japin fjalën e tyre”.

“Ka vende ku qytetarët e tillë ndiqen penalisht. Ka vende ku qytetarëve të tillë u merret shtetësia. Më së paku i takon ministrit të Jashtëm që të japë solucione dhe zgjidhje për probleme ligjore. Mirëpo, ekziston një vullnet politik dhe një gatishmëri që të jemi pranë institucioneve të tjera. Edhe deklaratat e mia të fundit se Kosova nuk ka nevojë të eksportojë, e as të importojë islam – ne duhet ta kultivojmë dhe ruajmë islamin tradicional dhe duhet të krenohemi me vlerat tona dhe me identitetin tonë – kanë të bëjnë me fenomenin e njëjtë”. /REL/