21 C
Prizren
E diel, 27 Korrik, 2025
Home Blog Page 5349

William Morris: Pse është ‘ide e mençur’ të blejmë gjëra të kushtueshme gjithnjë…

0

Projektuesi, poeti dhe sipërmarrësi i shekullit të 19-të, William Morris, është një nga udhëzuesit më të mirë që kemi në ekonominë moderne- edhe pse ai vdiq në vitin 1896 (ndërsa Mbretëresha Viktoria ishte akoma në fron), kurrë nuk bëri një telefonatë dhe ideja e televizionit do t’i dukej krejtësisht e habitshme. Morris ishte njeriu i parë që kuptoi dy çështje që kanë qenë vendimtare për ditët tona.

Së pari: rolin e kënaqësisë në punë. Dhe së dyti, natyrën e kërkesës së konsumatorit. Preferencat e konsumatorit – të cilat i vlerësojmë dhe lakmojmë kolektivisht dhe jemi të gatshëm të paguajmë për ta – janë nxitësit kryesorë të ekonomisë dhe nga këtu të llojit të shoqërisë në të cilën kemi përfunduar duke jetuar.

Derisa të kemi një shije më të mirë kolektive, do të përpiqemi të kemi një ekonomi dhe shoqëri më të mirë. Është një ide e stërmadhe. William Morris lindi në vitin 1834 në një familje të pasur. Babai i tij ishte financier te City of London dhe ata jetonin në një shtëpi të madhe pranë Walthamstow në Essex.

Babai i tij vdiq i ri (kur Morris ishte vetëm 13 vjeç) dhe u zbulua se kishte qenë përfshirë në një “lojë” tejet të dyshimtë – dhe vetëm ligjore – ndërmarrjesh. Një pjesë e mirë e pasurisë së familjes u humb – edhe pse mbeten disa investime të sigurta, të cilat i siguruan Morris-it të ri të ardhura të kënaqshme për jetën. Fakti se ai ishte i pasur nuk e zbehu ndjeshmërinë e tij mbi vështirësitë ekonomike.

Personalisht dhe politikisht Morris ishte një njeri instinktivisht i ngrohtë dhe bujar. Por kjo gjë nuk solli një perspektivë të dobishme: ai ishte i vetëdijshëm se kishte disa probleme kyçe të cilat nuk janë të shkaktuara nga mungesa e parave dhe të cilat më shumë para nuk do t’i zgjidhnin dot. Pra, ai nuk mund të bindej kurrë nëse rritja financiare në vetvete mund të jetë shenja e sigurt e përmirësimit – qoftë në një individ apo një jetë kombëtare.

Kur ishte 18 vjeç, Morris shkoi në universitet. Ai nuk bëri shumë nga ajo punë që duhej të bënte, por kaloi një kohë të mrekullueshme. Pothuajse që në ditën e parë ai u bë mik për jetë me një student të quajtur Edward Burne-Jones, i cili u bë një nga artistët më të suksesshëm të kohës.

Pas diplomimit Morris kaloi disa kohë duke u trajnuar për arkitekturë. Por në këtë fazë, karriera konvencionale nuk ishte shqetësimi i tij kryesor. E pa veten si artist dhe poet, thjesht ishte i interesuar të bënte gjëra për kënaqësinë e tij dhe ndoshta për kënaqësinë e disa miqve.

Ai nuk po kërkonte të shiste pikturat e tij apo të paguhej për shkrimin e poezive.  Miqtë e Morris e quanin ‘Topsy’ – për shkak të temperamentit të tij të paqëndrueshëm dhe me raste të zjarrtë. Modeli i tij i preferuar ishte një aktore e re me një fytyrë dramatikisht të bukur, Jane Burden. Ajo paraqitej si Iseult në foton e tij më të mirë.

William Morris, La Belle Iseult, 1858

Një vit më vonë u martuan. Morris u bë i obsesionuar me projektin e ndërtimit dhe të mobilimit të një shtëpie familjare në Bexleyheath, në juglindje të Londrës. Ajo u quajt Shtëpia e Kuqe dhe shumica e gjërave në të – karriget, tavolinat, llambat, muri, garderoba, shandanët, syzet – ishin projektuar nga zeroja ose nga vetë Morris ose nga bashkëpunëtori i tij i ngushtë, arkitekti Philip Webb.

Miqtë artistikë pikturuan murale në mure. Përvoja e ndërtimit dhe e montimit të shtëpisë së tij i mësoi Morisit mësimin e tij të parë të madh rreth ekonomisë. Do të ishte më e thjeshtë (dhe ndoshta më e lirë) që të kishte urdhëruar gjithçka nga një fabrikë. Por Morris nuk ishte duke u përpjekur për të gjetur mënyrën më të shpejtë apo më të thjeshtë për ngritur një shtëpi.

Ai donte të gjente rrugën që do t’i jepte atij – dhe të gjithëve të përfshirë në projekt – kënaqësinë maksimale. Dhe i dha Morris një entuziazëm për idenë mesjetare të artizanatit. Punonjësi duhej të zhvillonte ndjeshmëri dhe aftësi; dhe të gëzonte punën.

Ai vërejti se zanati ofron fakte të rëndësishme për atë që në të vërtetë dëshirojmë nga puna. Ne duam të dimë që kemi bërë diçka të mirë me këtë ditë. Se përpjekjet tona janë llogaritur drejt rezultateve të prekshme, që ne në fakt i ndiejmë dhe na duken se janë të vlefshme.

Dhe Morris tashmë po e vërente se kur njerëzit me të vërtetë e pëlqejnë punën e tyre, çështja e saktë se sa paguhen bëhet më pak kritike. (Edhe pse Morris gjithmonë besonte, përveç kësaj, që njerëzit meritonin pagë të ndershme për punë të ndershme). Çështja është që ju absolutisht mund të thoni se nuk po e bëni atë thjesht për paratë.

Shtypja tekstile në Merton Abbey, rreth 1890

Puna mund të jetë dinjitoze. Ishte një pasqyrë në kohë. Ajo ishte një epokë e industrializimit masiv; Punëtorët po punonin në fabrikat e reja – edhe pse kushtet shpesh ishin të tmerrshme. Statusi i të punuarit me duart e tua, i të bërit punë fizike, ishte i ulët. Ishte atëherë (si tani) më prestigjioze për t’u ulur në një tavolinë sesa të qëndrosh në një farkë ose pranë një furre.

Problemi, megjithatë, ishte se Morris nuk ishte vetëm një zejtar dhe një punëtor në Shtëpinë e Kuqe. Ai ishte gjithashtu klienti. Natyrisht – skeptikët mund të nxjerrin në pah – ai mund të kishte kaluar një kohë të mrekullueshme, sepse në thelb ai thjesht po ndiqte një hobi. Kjo ishte pikërisht ajo që Morris nuk donte të bënte. Ai ishte i vendosur të tregonte se parimet e zanatit dhe punës së kënaqshme (për punonjësit) mund dhe duhet të jenë në zemrën e botës moderne.

Dhe kjo – kuptoi ai – do të thoshte t’i bënte ato në një biznes. Kështu, në vitin 1861 – ende në mes të njëzetave – Morris filloi një biznes dekorativ arti: Morris, Marshall, Faulkner & Co.; të cilin preferonin ta quanin thjesht “The Firm”. Kolegët e tij përfshinë Burne-Jones, poetin e shkëlqyer, piktorin dhe personalitetin karizmatik Dante Gabriel Rossetti dhe arkitektin Philip Webb.

Përshtatje veshjesh, Morris dhe Company, 1890

Ata krijuan një fabrikë ku bënin letër muri, karrige, perde dhe tavolina. Ishin shumë krenarë jo vetëm për dizajnet elegante, por për cilësinë e mjeshtërisë së produkteve të tyre. Ata besonin se fabrikat duhet të ishin vende tërheqëse dhe ata ishin të etur për klientët dhe të tjerët që të vinin dhe të bënin një turne dhe të shihnin për veten e tyre mjedisin e këndshëm në të cilin ishin prodhuar mallrat. Firma së shpejti hasi në një problem shumë domethënës.

Nëse bëni mallra me cilësi të lartë dhe paguani punëtorët tuaj me një pagë të drejtë dhe të mirë, atëherë kostoja e produktit do të jetë më e lartë. Gjithmonë do të jetë e mundur që konkurrentët të ulin çmimin dhe të ofrojnë mallra inferiore, të prodhuara në mënyra më pak njerëzore, për më pak para.

Nëse kërkoni një çmim relativisht të lartë – për të siguruar dinjitetin e punës dhe cilësinë e materialeve dhe kështu të bëni diçka që do të zgjasë – me të vërtetë rrezikoni të humbisni klientët.  Fabrikat dhe makinat e Revolucionit Industrial kishin sjellë prodhim masiv. Çmimet ishin më të ulëta, por kishte një humbje të cilësisë dhe një varësi nga puna rutinë, duke e ulur punën në rrethana depresive.

Mund të duket sikur është e pashmangshme që çmimi i ulët duhet të triumfojë. Sigurisht, logjika e ekonomisë dikton se çmimi më i ulët do të fitojë domosdoshmërisht. Apo jo?

Dizajni për sfondin e Trellis, 1862

Për Morris faktori kyç është, pra, nëse konsumatorët janë të gatshëm të paguajnë çmimin e drejtë. Nëse janë, atëherë puna mund të jetë nderuese. Nëse nuk janë, atëherë puna domosdoshmërisht do të jetë – tërësisht – degraduese dhe e mjerueshme. Pra, Morris arriti në përfundimin se thelbi i një ekonomie të mirë është edukimi i konsumatorit. Ne së bashku duhet të jemi më të qartë për atë çfarë duam në të vërtetë në jetët tona dhe përse, dhe sa gjëra të caktuara janë me vlerë për ne (dhe aty për aty sa jemi të gatshëm të paguajmë për to).

Një sekret i rëndësishëm për një konsum të mirë, këmbënguli Morris, është që ju të mos keni asgjë në shtëpitë tuaja që nuk dini të jetë e dobishme apo të besoni se është e bukur. Ky është një qëndrim i rëndësishëm. Nuk përfshin heqjen dorë, nuk është një ftesë për dorëheqje, nuk po përpiqet të bëjë që dikush të ndihet fajtor apo i turpëruar. Më tepër sesa për të arritur shumë përmirësime të shpejta dhe sende të përdorimit të shkurtër dhe hijeshi, Morris dëshironte që njerëzit t’i shikonin blerjet e tyre si investime dhe të blinin artikuj me masë.

Ai do të kishte preferuar që dikush të shpenzonte £1000 në një set kuzhine të bërë me dorë që do të zgjaste për dekada dhe të bëhej një trashëgimi familiare, sesa për çdo brez  të blente alternativen e tij të lirë, që do të hidhen kur modelet të ndryshojnë. Në këtë mënyrë, njerëzit do të mund të krenoheshin dhe të shijonin gjerat që kanë blerë. Ekziston një ndjenjë e kënaqësisë dhe krenarisë në blerjen e diçkaje që e dini se do të zgjasë dhe që mund t’i jepet brezave të ardhshëm.

Dhoma e studimit në Kelmscott, shtëpia e William Morris, c. 1880

Për vetë Morris, biznesi nuk funksiononte shumë mirë. Kishte një kërkesë të shëndoshë nga mirëqenia. Linjat e mobiljeve, letrave të murit, pëlhurave dhe llambave të Morris vazhduan të shesin për shumë vite. Por ai nuk arriti të hynte në tregjet më të gjëra dhe më të mëdha për të cilat ai dëshironte.

Çështja nuk ishte të ofronte më shumë elegancë dhe luks për të pasurin. Ideja e madhe ishte që të sillnin artikuj solidë, të projektuar mirë, të prodhuar imtësisht për  konsumatorin masiv.

Morris donte të transformonte përvojen e zakonshme– jo elitaren – eksperiencën e të blerit gjëra. Një nga krijimet e tij të fundit ishte një tregim utopik i quajtur Lajmet nga Askundi. Në të ai imagjinonte një shoqëri që do të zhvillohej.  Ai mëson shumë nga Marksizmi: kjo është një shoqëri me lidhje të forta shoqërore, në të cilat motivi i fitimit nuk është dominues. Por ai i kushton vëmendje të barabartë bukurisë së jetës: pyjeve të shtrirë, ndërtesave të bukura, llojeve të rrobave që veshin njerëzit, cilësisë së mobiljeve, bukurisë së kopshteve. Në verën e vitit 1896, ai lundroi për arsye shëndetësore në Norvegji. Por fjordët nuk punuan dhe ai vdiq nga tuberkulozi disa javë pasi u kthye në shtëpi.

Morris drejton vëmendjen tonë tek një sërë testesh të rëndësishme qendrore që një ekonomi e mirë duhet të kalojë. Sa e shijojnë njerëzit të punuarit? A jetojnë të gjithë në një distancë që bëhet në këmbë me pyllin dhe livadhet? Sa e shëndetshme është dieta mesatare? Sa kohë pritet që mallrat e konsumit të zgjasin? A janë qytetet e bukura (në përgjithësi, jo vetëm në disa pjesë të privilegjuara)?

Ekonomia mundet (me lehtësi fatale) të ndihet sikur qeveriset nga ligje abstrakte dhe komplekse lidhur me flukset e skontuara të parasë dhe furnizimin me para. Thelbi i tij është se, megjithatë, ekonomia lidhet ngushtë me preferencat dhe zgjedhjet tona. Dhe se këto janë të hapura për transformim.

Mund të mos jetë e nevojshme (siç mendonte Marksi) të sjellësh fabrika, banka dhe të gjitha korporatat në pronësi publike; dhe mund të mos jetë e nevojshme (siç pretendonte Milton Friedman dhe të tjerë) të heqësh ndikimin e qeverisë në tregje. Detyra e vërtetë në krijimin e një ekonomie të mirë, tregon Morris, qëndron shumë më afër shtëpisë. /Konica.al/

Garë e fortë në Prizren

0

Sapo janë bërë publikë emrat e kandidatëve për garën e të parit të Komunës së Prizrenit. PDK-ja garon me Shaqir Totajn, një personalitet nga bota e biznesit, që nuk është njeri partiak, por që është shkolluar në SHBA, kurse bartës i listës së këtij subjekti politik është Kujtim Gashi, kryesuesi i deritashëm i Kuvendit të Prizrenit. LDK-ja konkurron me Hatim Baxhakun dhe, sipas kryetarit të kësaj dege, Haxhi Avdyli, pritet fitore e tij. Ai mendon se do ta rikthejnë Prizrenin. Ai thotë se Baxhaku është një mjek i respektuar. Kurse bartës i listës është kandidati veteran i kësaj partie Haziz Hodaj, që ka bërë shpesh zhurmë në Kuvend.

Zafir Berisha nuk kursen gjuhën e ashpër ndaj PDK-së

Kurse Lëvizja “Vetëvendosje” në Prizren tanimë garon me Muhtaher Haskukën, i cili është profesor universitar dhe ka qenë deputet në Parlamentin e Kosovës. Listës i prin Artan Abrashi, që është kryetar i kësaj Qendre në Prizren. Nisma kësaj here garon me kandidatin Zafir Berisha, i cili njihet edhe për gjuhën e ashpër ndaj partisë në pushtet dhe në zgjedhjet e fundit u bë deputet i Kuvendit. AAK-ja kësaj radhe do të garojë me Lulzim Kabashin, një personaliet që vjen nga bota e biznesit dhe me një begraund të pasur nga lufta, pasi ishte komandant i Brigadës së Kabashit. Aktualisht, është nënkryetar i Komunës së Prizrenit. Listës së kësaj partie i prin profesori Fatmir Kastrati.

Përballje serioze mes të fortëve

Përmes një njoftimi në faqen zyrtare, është konfirmuar se në Mbledhjen e Këshillit të Përgjithshëm, mbajtur në Prishtinë, Partia Demokratike Turke e Kosovës (KDTP) ka nominuar kryetarin e Degës së KDTP-së në Prizren, Sencar Karamuço, kandidat për kryetar të Prizrenit. Kurse ai tani është drejtor i Drejtorisë së Kadastrit në Prizren. Partia ‘Fjala’ garon me profesor Nexhmedin Ramadanin, i cili edhe do t’i prijë listës garuese, kurse nga NDS-ja vjen kandidatja Emilia Rexhepi. Bashkim Gashi nga shoqëria civile thekson se në Prizren kësaj radhe pritet një garë e fortë, sepse janë disa emra të rinj dhe ku do të ketë një përballje mes të fortëve. (Kosova Sot)

19 vjet nga rënia e Ismet Jasharit

0

Në mesin e luftëtarëve të lirisë së Kosovës është shquar edhe Ismet Jashar Jashari, njëri ndër luftëtarët dhe komandantët më emblematikë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Ai lindi në fshatin Orizare të Kumanovës më 16 prill të vitit 1967. Ishte i biri i Jashar Jasharit e i nënë Nuries. Mësimet fillore i mori në vendlindje, ndërsa në vitin 1982 u regjistrua në Gjimnazin e Kumanovës.

Të dy vëllezërit e tij më të mëdhenj, Xhemajli dhe Murati, ishin arrestuar dhe dënuar nga regjimi aktual i kohës, për shkak të përkrahjes së kërkesave të shqiptarëve në Kosovë, të shprehura në demonstratat e marsit dhe të prillit të vitit 1981. Për shkak të këtyre qëndrimeve politike të familjes së tij, të cilat ishin në kundërshtim me politikën e shtetit të asaj kohe, drejtoria e shkollës së mesme në Kumanovë, Ismetin e largoi nga shkolla. Pas përjashtimit nga kjo shkollë, Ismeti arriti ta vazhdojë shkollimin në Gjimnazin e Preshevës.

Ka qenë nxënës i zellshëm dhe ka shfaqur interesim të veçantë për t’u pajisur me dituri. Derisa ishte nxënës, atij i bie në dorë shtypi ilegal i kohës. Në këtë kohë ai inkuadrohet edhe në radhët e Lëvizjes Popullore për Republikën e Kosovës.

Pasi konstaton se po përcillej nga inspektorët e UDB-së, Ismeti largohet nga vendlindja, me ç’rast vendoset në Zvicër. Atje, vazhdon veprimtarinë atdhetare, në kushte dhe rrethana të reja.

Asokohe ishte në kontakt të vazhdueshëm me vëllezërit, Muratin e Xhemajlin, si dhe me shumë shokë të tyre, të cilët zhvillonin aktivitet propagandues çlirimtar.

Ismeti i takon brezit militant atdhetar, i cili kurdoherë veproi në mbështetje të alternativës për t’iu kundërvënë me forcë pushtuesit. Ai, së bashkime bashkëmendimtarët nuk reshti veprimtarinë e tij atdhetare në krijimin e kushteve për luftë të armatosur kundër pushtuesit të viseve të Shqipërisë Etnike.

Ismeti ishte ndër të parët që mori pjesë në themelimin e fondit “Vendlindja thërret”. Ky fond u bë bazë kryesore e logjistikës dhe e financimit të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Menjëherë pas epopesë së Prekazit, më 5,6 dhe 7 mars të vitit 1998, militanti i përkushtuar i luftës çlirimtare Ismet Jashari bën përgatitjet e fundit për të hyrë në Kosovë. Më 11 mars të po atij viti, ai, bashkë me Fehmi Lladrovcin, Xhevë Lladrovcin, Mirush Dakën, Bekim Berishën, Agim Bajramin, Fatmir Limajn, Haxhi Shalën e të tjerë, futet në zonat ku po vepronte Ushtria Çlirimtare e Kosovës dhe arrin në Likoc të Drenicës, ku asokohe ndodhej baza më e rëndësishme e UÇK-së.

Me vendim të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Ismet Jashari caktohet me detyrë ushtarake në zonën e Llapushës, me qëllim të zgjerimit dhe konsolidimit të radhëve të ushtrisë çlirimtare.

Ismeti vendoset në shtëpinë Zejnullah Mazrekut në fshatin Gariq. Gjatë kësaj kohe atij i bashkohet edhe i biri i Zenjullahut, Nuhiu, i cili nuk do t’ i ndahet për asnjë çast deri në rënie.

Në mars të vitit 1998, Ismet Jashari, së bashku me Fatmir Limajn, Haxhi Shalën, Sadik Shalën e të tjerë, formojnë njësitin ushtarak “Çeliku”, me bazë në Kleçkë. Komanda e parë e këtij njësiti ishte në shtëpinë e Hafir Manit. Për shkak tç konspiracionit, Ismetin, bashkëluftëtarët e thërrisnin me emrin “Kumanova”

Në prill të vitit 1998, Ismet Jashari ndodhej me detyrë ushtarake në Dukagjin. Me rastin e kthimit nga atje në Kleçkë, Ismeti bie në pritë të forcave serbe te vendi i quajtur “Guri i zi”, në mes të fshatrave Volljakë e Çupevë të Klinës. Me atë rast ai plagoset në të dy këmbët.

Me rastin e zënies së Grykës legjendare të Llapushnikut më 9 maj të vitit 1998, Ishmet Jashari, ende pa u shëruar sa duhet, merr pjesë aktive në barrikadimin e kësaj gryke, e cila u bë beden i pathyeshëm për forcat armike deri më 27 korrik të po atij viti.

Pas zënies së asaj pike tejet të rëndësishme strategjike, Ismet Jashari me bashkëluftëtarët e tij iu afrohet pikate të tjera po aq me rëndësi, në Qafë të Duhlës dhe në Grykë të Carralevës.

Në periudhën kohore prej fillimit të majit e deri në mbarim të gushtit të vitit 1998, Ismet Jashari – “Kumanova”, Fatmir Limaj, komandant “Çeliku”, Haxhi Shala, i njohur si komandant “Topi”, Shukri Buja, i njohur si komandant “Sokoli” e shumë luftëtarë të tjerë të dalluar, kanë përforcuar të gjitha pikat ushtarake në pjesën jugore të Drenicës, prej Llapushnikut e deri në Qafë të Duhlës, prej Arllatit e deri në Bllacë dhe prej Komoranit e deri ne Blinajë.

Më 17 qershor të vitit 1998, tri ditë pas luftimeve në Grykë të Carralevës, Ismeti me bashkëluftëtarët kundërsulmon forcat ushtarake jugosllave, të cilat bënin përpjekje për të depërtuar në drejtim të Luzhnicës.

Në këtë rast forcat armike prapakthehen në pozicionet e tyre në Qafë të Duflës, ndërsa komandant “Kumanova” përforcon pikën ushtarake të Luzhnicës, e cila ishte bërë pikë e pathyeshme e luftëtarëve të UÇK-së.

Në fund të qershorit të vitit 1998, komandant “Kumanova” arrin ti fortifikojë pikat e tij ushtarake në Carralevë, në Zborcë, në Blinajë, në Fushticë, në Terpezë, në Bllacë e kudo në territoret e vëna nën kontrollin e UÇK-së në jug të Drenicës dhe në Llapushë.

Asokohe, Malisheva, në njëfarë mënyre ishte bërë kryeqendër zonave të liratë UÇK-së, si dhe zona me e mobilizuar e luftës.

Në gusht të vitit 1998, Ismet Jashari përforcon edhe disa pozicione përgjatë relacioni rrugor Carralevë-Duhël. Ai në bashkëveprim me luftëtarin Jetullah Çarri, i njohur si komandant “Guri”, sulmon njësitet serbe në disa pika strategjike, siç ishin “Shtëpia e Pylltarit”, pastaj pikën te “Ura e Sahitit” e deri në hyrje të fshatit Belinc. Në ofensivën serbe të 25 dhe 26 korrikut të vitit 1998, në Grykë të Llapushnikut dhe në fshatin Zborc afër Grykës së Carralevës, Ismet Jashari me bashkëluftëtarët e tij, si: Imer Alushani, Gani Kastrati, Nuhi Mazreku, Ali Zogaj, Habib Zogaj e shumë të tjerë, ka luftuar heroikisht në mbrojtje të pozicioneve ushtarake të UÇK-së.

Emri i komandant “Kumanovës” asokohe ishte bërë burim frymëzimi për luftëtarët e lirisë jo vetëm në Drenicë e Llapushë, por në mbarë Kosovën. Fakti se për çlirimin e Kosovës luftonin edhe trimat nga Kumanova e nga Tetova, përforconte moralin e ushtarëve dhe të popullatës, e cila, për të mbijetuar sulet e granatave të armikut, kishte gjetur strehë në pyje e në gryka malesh.

Më 23 gusht të vitit 1998, pasi ushtria armike kishte ndërmarrë të gjithat masat për të depërtuar në drejtim të Kleçkës, ku ndodhej edhe Shtabi i Përgjithshëm i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Ismet Jashari organizon rezistencën në pikën e tij të pamposhtur, në Bajrak të Luzhnicës.

Atë ditë forcat serbe kishin granatuar me të gjitha llojet e armëve të rënda të artilerisë pozicionet e komandant “Kumanovës”, i cili printe në ballë të kundërsulmit mbi forcat armike. Në mbrojtje të pozicioneve ishin rreshtuar luftëtarët më të dëshmuar, meqë pika ku armiku bënte përpjekje për të depërtuar në drejtim të Kleçkës ishte me shumë rëndësi për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. Në të njëjtën kohë, forcat serbe kishin sulmuar edhe në drejtim të Tërpezës, të Bllacës e të pikave të tjera përreth Kleçkës.

Më 24 gusht 1998, forcat armike kishin shtuar rrezen e sulmit duke sulmuar me topa të kalibrave të mëdhenj dhe me raketa tokë-tokë.

Pika ushtarake në Bajrak nuk po binte, edhe pse bunkerët po digjeshin flakë. Në mbrëmje, luftëtarët e lirisë kishin depërtuar thellë në pozicionet armike, duke u shkaktuar dëme në njerëz dhe në teknikë lufte, mirëpo, luftëtarët militantë, Gani Kastrati dhe Afrim Buëaj nuk kishin arritur të tërhiqeshin.

Në mëngjesin e hershëm të 25 gushtit, Ismet Jashari kishte kundërsulmuar befasishëm, në përpjekje për t’i marrë trupat e ushtarëve të rënë. Pas disa orë luftimesh në një distancë të afërt, në altarin e atdheut, në Luzhnicë, bie trimi ndër më të dalluarit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Ismet Jashari, komandant Kumanova. Në altarin e atdheut kishin rënë edhe Nuhi Mazreku dhe Habib Zogaj.

Në dhjetor të viti 1998, bashkëluftëtarët e komandant “Kumanovës” ndërmarrin një aksion në afërsi të fshatit Shirokë të Therandës, nga ku arrijnë ti tërheqin trupat e pesë dëshmorëve, të cilët i varrosin me nderime ushtarake, në Kleçkë. Këta trupa, forcat armike i kishin dërguar në Shirok, në përpjekje për tua humbur gjurmët.

Sot trupi i dëshmorit Ismet Jashari prehet në kompleksin e Varrezave të Dëshmorëve në Kleçkë, ku pushojnë edhe trupat e 66 dëshmorëve të tjerë, të Brigadës 121, Ismet Jashari-Kumanova.

Dëshmori Ismet Jashari ka lënë pas shoqen e jetës, Habiben, dhe vajzat Marigonën, Monikën, Donikën, Margaritën dhe Artanën. Rrugën e Ismetit e vazhdoi vëllai i tij i madh, Xhemajli, i cili gjatë luftës çlirimtare në ish-RJM ka kryer detyrën e shefit të mobilizimit në brigadën 113 “Ismet Jashari – Kumanova”, që ka vepruar në rrethinën e Likovës deri në mbarim të luftës.

Për ta nderuar dhe përjetësuar veprën heroike të komandant “Kumanovës” bashkëluftëtarët e tij ia kanë ndërtuar shtatoren, e cila është vendosur në vendin e caktuar në Prizren, afër Shtëpisë-Muze të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Autoritet politike të asaj kohe, në Prizren, Eqrem Kryeziu dhe Qamil Buzhala, zyrtarë të lartë LDK-së në Prizren, për një kohë nuk kishin lejuar vendosjen e shtatoreve të Ismet Jasharit dhe Xhevat Berishës. Vetëm pas demonstratave gjithë popullore që janë zhvilluar në Prizren në fund të gushtit të vitit 2001, shtatoret e këtyre dy dëshmorëve janë vendosur atje ku edhe qëndrojnë në përjetësi. Vendosja e shtatoreve të Ismet Jashari dhe Xhevat Berishës, u bë pas disa demonstrimeve e reagimeve popullata shqiptare nga të gjitha viset e vendit. Ata iu kishin drejtuar instancave më të larta vendore e ndërkombëtare të Kosovës dhe u kishin dorëzuar një peticion të nënshkruar prej 41 m ijë qytetarësh, të cilët kanë kërkuar që të lejohet vendosja e shtatores së komandant “Kumanovës” në bazamentin e parapërgatitur.

Në nderim dhe respekt të heroizmit të treguar për çlirimin e Kosovës, pas rënies së tij, Brigada 121 e Zonës Operative të Pashtrikut të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës mori emrin “Ismet Jashari – Kumanova”. Për ta nderuar emrin e tij, më vonë, në verë të vitit 2001, edhe brigada 113 e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare, e cila ka vepruar në zonon e Kumanovës, ka marrë emrin “Ismet Jashari”

Emrin e Komandant “Kumanovës” e ka mbartur me pietet edhe Brigada 313 e TMK-së, e Zonës së Parë të Mbrojtjes, në Malishevë.

LDK prezanton kandidatin për kryetar të Prizrenit

0

Lidhja Demokratike e Kosovës sot do të bëjë prezantimin e kandidatit të saj për kryetar të Prizrenit, Hatim Baxhaku.

Në këtë prezantim do të marrë pjesë kryeministri në detyrë i Kosovës, njëherësh kryetar i LDK-së, Isa Mustafa.

Konferenca në Prizren do të mbahet në oborrin e Kompleksit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, me fillim në ora 14:30. /PrizrenPress.com/

 

Qeveri teknike, për vendime të mëdha

0

Të zhgënjyer nga prolongimi i formimit të qeverisë së re dhe institucioneve të tjera, por edhe nga imperativi i bërjes së reformave në shumë fusha, e veçanërisht asaj të drejtësisë, analistët dhe specialistët e kësaj fushe janë të mendimit se partitë parlamentare duhet të gjejnë një kompromis urgjent në mënyrë që sa më parë të formojnë mbase edhe një qeveri teknike të unitetit kombëtar me mandat 1 deri në 2 vjet. Analistët ndërkaq janë të mendimit se kjo do të nevojitej për të bërë reformën zgjedhore dhe kushtetuese, pastaj reformën në drejtësi me Ligjin e VETTING-ut, Ligjin e dekriminalizimit për vetë- pastrimin e të gjitha kuadrove të inkriminuara në institucionet e shtetit, si dhe për të kaluar temat e rënda si Demarkacioni, Asociacioni, e pastaj të shkohet në zgjedhje të reja të jashtëzakonshme. Analisti Skender Mulliqi, në një prononcim për gazetën “Kosova Sot”, ka thënë se zgjedhjet e jashtëzakonshme nuk janë duke u sjellë asgjë të mirë Kosovës dhe qytetarëve të saj veçse janë duke na sjellë, siç tha, kriza politike dhe kriza të vazhdueshme institucionale, derisa Parlamenti i Kosovës moti është shndërruar në cirk. Tutje, sipas tij, edhe pas këtyre zgjedhjeve vendi është duke shkuar nga thellimi i krizës, por gjithnjë me tendencë të rrëshqitjes në anarki. “Edhe seanca e gjashtë e mbajtur, ku ishte edhe koalicioni PAN, nuk solli konstituimin e institucioneve të shtetit, vetëm debate shterpe, akuza dhe kundërakuza midis Kadri Veselit dhe Albin Kurtit”, u shpreh ai. Sipas tij, kjo klasë politike ka dështuar në shtetndërtim dhe mirëqenie të përgjithshme.

Lakmitarët e pushtetit

Mulliqi thotë se kjo elitë politike në pushtet është vetëm lakmitare për pushtet dhe të mira materiale e asgjë më shumë. “Këta kuvendarë të rinj e më shumë të garniturës së vjetër nuk e kanë merituar besimin e qytetarëve të Kosovës. Këtë mosbesim e kanë vërtetuar shumë herë deri më tash me punë të mbrapshta, me hajni masovike dhe me shumë keqpërdorime të pushtetit. Këta janë do hileqarë dhe do qyqarë, të cilët po e dërgojnë Kosovën në greminë. Duket së nuk do të këtë zgjidhje të ngërçit politik dhe institucional, së këta njerëz nuk janë të gatshëm të bëjnë asgjë që kjo krizë të kapërcehet duke i lënë anash interesat personale. Kriza zgjidhet me fytyra të reja politike, kriza zgjidhet me reformim të partive politike, të cilat janë shndërruar në korporata”, u shpreh ai.”Shtet nuk mund të bëjmë pa reformë edhe kushtetuese, shtet nuk mund të bëjmë pa futjen në zbatim të Ligjit të Vetting- ut. Sigurisht se edhe pa spastrimin e mbarë aparatit të shtetit nga elementet e shumta kriminale nuk do të kemi edhe për shumë vite shtet ligjor dhe funksional. Kjo elitë politike nuk ka mundësi që t’i zgjedhë as temat e rëndësishme, siç janë ” Zajednica” dhe Demarkacioni. Tashmë pas gjithë asaj çka jemi duke përjetuar dhe po shikojmë në skenën tonë të zymtë politike është më së e nevojshme një qeveri e unitetit kombëtar, kalimtare, e cila do ta nxirrte vendin nga rrathët e Dantës. Edhe këtë punë kjo klasë politike zor se do të tregohet e gatshme ta bëjë, kur dihet së këto grupime politike përveç interesave personale dhe interesave biznesore nuk shohin asgjë tjetër para vetit”, potencoi ai. “Këta njerëz të papërgjegjshëm dhe pa moral politik janë duke e sjellë situatën që Kosova sërish të zbrazet. Ekziston rreziku i valës së re të largimit të të rinjve që do të ishte katastrofale për të ardhmen e Kosovës”, tha më tej Mulliqi.

Skema piramidale e korrupsionit

Analisti Hidajet Ahmeti ka gjykuar se formimin e institucioneve të reja nuk duhet ta mbajnë peng disa persona, të cilët nuk shohin jashtë interesave të tyre personale dhe jashtë kornizës së ngushtë të klientelës së tyre politike, derisa sipas tij zvarritja e formimit të institucioneve po i mban peng shumë procese të rëndësishme për Republikën e Kosovës, duke vonuar proceset të cilat do të lehtë- sonin jetën e qytetarëve dhe njëkohësisht do të ofronin shtetin e Kosovës drejt organizatave të rëndë- sishme ndërkombëtare. “Çdo ditë vonese drejt formimit të institucioneve të reja është një vonesë për konsolidim të shtetit të Kosovës dhe zhvillimin ekonomik të vendit. Fillimisht duhet të shteret baza kushtetuese e ligjore e pastaj të mendohet për një version të qeverisë teknike, pasi që akoma nuk është shterur mundësia për formimin e institucioneve të reja brenda kornizës kushtetuese”, theksoi ai. “Një qeveri teknike do t’u konvenonte atyre që po bllokojnë formimin e institucioneve të reja, por jo atyre që i kanë numrat për formimin e institucioneve. Gjykoj se qeveria e re e së bashku me legjislaturën e re duhet të këtë fokusin në reformën substanciale në sistemin e drejtësisë, pasi që drejtësia në vend se të jetë objekt ku luftohen krimi, korrupsioni e kontrabanda, sistemi i drejtësisë është bërë vatër e keqpërdorimeve më të mëdha në vend”, vijoi më tej Ahmeti. “Sistemi i drejtësisë në Kosovë është ndërtuar brenda skemës piramidale të krimit e korrupsionit, duke instaluar njerëz të tyre përmes politikës së mbrapshtë dhe duke përdoruar ata për qëllime të ngushta personale e klienteliste. Duhet të ndodhë çlirimi i gjyqësorit nga kapja e politikës që i ka ndodhur nga paslufta, duke e pavarësuar të punojë e të veprojë brenda mandatit kushtetues e ligjor, me profosonalizëm, integritet e punë. Çlirimit të sistemit të drejtësisë duhet t’i prijë vullneti politik, i cili ka munguar deri më tani, duke i ndihmuar në aspektin financiar me rritjen e buxhetit , duke shtruar bazën ligjore, e cila do të këtë efekte pozitive dhe mbi të gjitha mekanizmat kontrollues që dalin nga Parlamenti duhet të jenë profesionalë, e posaçërisht të mos jenë njerëz të politikës”, deklaroi Ahmeti.

Kushtetuta duhet të ndryshohet

Njohësi i zhvillimeve politike në vend, Blerim Burjani, thotë se reforma legjislative në fushën e sistemit zgjedhor duhet të ndodhë patjetër dhe kjo po shihet se me këtë sistem është absurde që dikush të mbërrijë shumicën relative, derisa siç tha duhet të adresohet në zgjidhje njëherë e përgjithmonë. Pra, sipas tij Kosova ka nevojë për reformën zgjedhore dhe kushtetuese, dhe pa filluar ndryshimin e Kushtetutës nuk ka as formim të ushtrisë dhe asgjë, pasi kjo kushtetutë që është kalimtare dhe u ngurtësua nga klasa politike dhe nga një pjesë e bashkë- sisë ndërkombëtare është problematike shumë për zhvillimet në shtet.”Sidoqoftë, kjo legjislaturë duhet të ketë tri iniciativa që duhet t’i konkretizoj’ dhe që është e vështirë, sidomos për reformën zgjedhore që iu konvenon partive të vogla, ndërsa Kosova me një sistem zgjedhor gjysmë-mazhoritar më së shumti do të ketë tri parti politike në skenë, por jo kaq shumë dhe jo produktive dhe të dëmshme për shtetin dhe interesin qytetar, pra duhet sa më parë të fillojnë këto gjëra, pa dilemë edhe Ligji për Vetting-un”, është shprehur ai.”Ndërkaq, Demarkacioni dhe Asociacioni janë tema të vështira, sidomos Asociacioni i komunave serbe mos të them se është tërësisht i pamundshëm, sepse dezintegron dhe dobëson shtetin unitar të Kosovës. Përderisa Demarkacioni nuk ka ndonjë rëndësi të madhe është plotësisht teknike, mjafton që Kosova kuptohet bazuar në planin e Ahtisarit të ketë kufijtë e vitit 1974″, theksoi Burjani. Duhet qeveri e vendosur Politologu Gurakuç Kuçi mendon se në asnjë moment nuk duhet të shkohet me qeveri teknike, pasi nuk ka gjendje krize shtetërore, por siç tha jemi në krizë politike për poste, me çka duhet të kihet kujdes se çka kur përdoret dhe jo vetëm të kërkohen zgjidhje shabllone dhe precedenca që mund të na kushtojnë në të ardhmen.

“Një krizë më të ashpër se ne kishte Maqedonia dhe nuk mori një hap të tillë, ndërsa asnjë temë e madhe nuk kalon me qeveri teknike, brenda së cilës kërkohet kompromis i madh, që për shkak të shumë qejfeve është pothuajse e pamundur. Qeveritë teknike janë qeveri kalimtare që prodhojnë vetëm funksionim administrativ dhe asgjë më shumë. Duhet qeveri e vendosur për të kaluar tema të mëdha, e cila ka fuqinë dhe kredibilitetin që të shtyjë përpara procese në të mirë të vendit”, potencoi ai.”Opsioni për qeveri teknike ka humbur vlerën edhe më shumë kur me të po bëhen kalkulime politike që prapë do të dërgojnë në kriza të reja. Nuk jemi para një situate që nuk ka zgjidhje politike dhe janë të paktën tri mënyra se si mund të zgjidhet kjo krizë politike, por jemi para një situate ku ligji përdoret si bllokim e fuqia politike si privilegj, që nëse i numërojmë nga zgjedhjet deri më sot nga të gjitha palët, na dalin mbi 100 herë që na kanë gënjyer, mashtruar dhe i kanë ndryshuar deklaratat politike”, vijoi më tej Kuçi.”Pra, kjo gjendje për të gjetur zgjidhje kërkon vullnet politik, ulje të egos për poste, respekt politik dhe shtetar”, deklaroi për gazetën “Kosova Sot” politologu Gurakuq Kuçi.

Qytetari, viktimë e bandave

Analisti Ali Hertica shprehet se hipokrizia, e cila po përdoret nga lidershipi kosovar, është drejtpërsëdrejti një atakim për qytetarin, i cili po bie viktimë e bandave kriminale të politikëbërësve, duke mos shkuar deri tek formimi i qeverisë së qëndrueshme për t’i shtyrë proceset përpara, që janë madhore për shtetin, derisa siç tha e gjithë kjo tregon egon e tyre për pushtet dhe mosndryshime në reforma partiake e kushtetuese për mandat njëvjeçar, ku do të ishte një qeveri gjithëpërfshirëse dhe do të kishin prioritet disa çështje madhore për shtetin dhe vetë qytetarin, siç është Ligji për VETTING-un dhe dekriminalizimin e shtetit të të gjitha kuadrove të inkriminuara në krim të organizuar, që janë të instaluara në institucione të shtetit.

“E gjithë kjo qeveri teknike do të merret me disa çështje kruciale, siç është Demarkacioni dhe Asociacioni i komunave serbe, ku në të ardhmen nuk do të kishte pas paragjykime ndaj asnjë subjekti politik dhe të gjithë do ta kishin marrë dënimin nga qytetari. E gjithë kjo kohë do ishte për disa muaj apo së paku një vit, ku do të kishe pasur zgjedhje të përgjithshme, ku do të ndahej shapi nga sheqeri, pa u bashkuar asnjë koalicion dhe kjo do ishte shpëtimi i Kosovës”, pohoi për gazetën “Kosova Sot” analisti Ali Hertica. Ndërsa, analisti Ymret Reshiti ka nënvizuar se është kundër qeverisë teknike, por duhet të zbatohen Kushtetuta dhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese 2014. “Duhet presion i ambasadorëve të Quintit mbi PAN- in që të provojë zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit pa asnjë shtyrje. PAN-i po e mban të bllokuar formimin e institucioneve duke shkelur Kushtetutën e Kosovës”, potencoi për gazetën “Kosova Sot” analisti Ymret Reshiti.(Kosova Sot)

Kadri Veseli: Shaqir Totaj nuk ka konkurrencë në Prizren

0

Kryetari i PDK-së Kadri Veseli thotë se kandidati i partisë së tij, për kryetar të Prizrenit, Shaqir Totaj, nuk ka konkurrencë.

Ai, beson në fitoren e katër të PDK-së në këtë qytet.

Thotë se Totaj, i duhet Prizrenit.

“Shaqir Totaj nuk ka konkurrencë në Prizren”, shprehet ai për RTV Besa, transmeton PrizrenPress.

Sipas tij, kandidati i PDK-së, Shaqir Totaj, është një personalitet i dinjiteteshëm.

“Ka aftësi të mira për institucionet”

Vesli premton se Totaj, do t’i sjellë zhvillim Prizrenit./PrizrenPress.com/

Nisma ia merr PDK-së kryetarin e nëndegës në fshatin Tërpezë

0

Naser Krasniqi, që deri me tani ka qenë kryetar i nëndegës së PDK-së në fshatin Tërpezë nga tash e tutje aktivitetin e tij do ta vazhdoj në partinë Nisma. Kjo është bërë e ditur nga ky subjekt politik nëpërmjet një publikimi në facebook.

Kjo tregon se PDK dega në Malishevë po ballafaqohet me mospajtime të mëdha dhe po ashtu çdo ditë e më shumë anëtarët e kësaj partie po largohen shkaku i mospajtimeve me zhvillimet e fundit.

Në anën tjetër Nisma po synon ti grumbulloj brenda vetës anëtarët e PDK-së parti me të cilën katër vite më parë i kishin ndarë rrugët, për shkak të mospajtimeve dhe akuzave të ndërsjella./malishevapress/

A do të shtyhet Kurban Bajrami?

0

Rreth dilemave se a do të shtyhet Festa e Kurban Bajramit për shkak se dita e parë e tij është të premten, imami Imri Llugaliu ka sqaruar se nuk paraqet problem që është atë ditë.“Fetarisht bile edhe më mirë është me qëllu Kurban bajrami të premten”, tha Llugaliu.

Se Kurban Bajrami do të shënohet ashtu siç është paraparë, është konfirmuar nga Bashkësia Islame e Kosovës.Kryeimami Sabri Bajgora për rtv21.tv tha se Kurban Bajrami do të shënohet sipas kalendarit të Arabisë Saudite, pra të premten tjetër, më 1 shtator. Kurban Bajrami ka për qëllim sakrificen, prerjen e një kafshe për hir të Zotit, që është edhe obligim i besimtarëve.

Sipas fesë Islame, therja e Kurbanit është një tregues i madh se njeriu është i gatshëm për të sakrifikuar për fenë e Allahut dhe për bindjen e tij ndaj Krijuesit. Me një akt të tillë, siç bëhet e ditur, myslimani tregon mirënjohjen e tij ndaj Allahut për mirësitë dhe begatitë e shumta që Zoti ia ka dhuruar njeriut. /RTV21

Faruk Begolli përkujtohet si artist, pedagog e njeri i madh

0

Me muzikë, ushqim, pije, shumë njerëz e pak fjalime u përkujtua ikona e kinematografisë kosovare, Faruk Begolli, në përvjetorin e dhjetë të vdekjes. Jo rastësisht njerëzit e filmit dhe të teatrit u mblodhën në oborrin e klubit “M”.

Ky objekt, ku ishte shtëpia e Shkëlzen Maliqit, dikur do t’i bënte konak Begollit. Tubimi i së mërkurës mbrëma nuk i ngjasonte një ceremonie përkujtimore, por më shumë një ndeje me artistë, shkruan sot “Koha Ditore”. Është bërë traditë që figura e Begollit të kujtohet përmes organizimeve të tilla, por gjithmonë duke e respektuar dëshirën e tij: që të pihet e të këndohet në vend se të vajtohet për të.

Derisa viteve të kaluara tubimi përkujtimor për Begollin organizohej nga miqtë e tij në teatrin “Dodona” – vendin ku Begolli e ka kaluar pjesën më të madhe të kohës – kësaj radhe ceremonia u organizua nga Qendra Kinematografike e Kosovës. Aktorja e regjisorja Melihate Qena u ngjit në skenën e improvizuar për të lexuar pjesë të një poeme, të cilën Begolli e kishte recituar në vitet ’60, kur u regjistrua në Akademinë e Filmit dhe të Teatrit në Beograd.

“E mira është se edhe pse profa ka vdekur unë vazhdoj t’ia këndoj këngën dhe që na bën me dije se ai është i pavdekshëm dhe gjithmonë kështu do të jetë”, ka shtuar ajo.

Një histori me Begollin e ka rrëfyer edhe aktori Armond Morina, i cili po ashtu ka qenë student i tij. Morina ka thënë se Begolli është ikonë e kinematografisë kosovare.

Kjo ishte hera e parë që QKK-ja e bëri një organizim të tillë për ta kujtuar një prej figurave më të rëndësishme të skenës e kinematografisë kosovare.

Begolli mban rekordin e filmave në të cilët ka luajtur një aktor shqiptar gjatë karrierës së tij.

Prizren: Arrestit shtëpiak hajnit të arkës së destinuar për bamirësi

0

Gjykata Themelore e Prizrenit, përmes një komunikate për media, ka njoftuar të enjten se e ka aprovuar kërkesën e Prokurorisë Themelore të Prizrenit, duke i caktuar masën e arrestit shtëpiak prej një muaj të pandehurit me iniciale N.K., përcjell PrizrenPress.

I pandehuri dyshohet për shkelje të Kodit Penal, sepse me datën 11.08.2017, rrethë orës 12:30 minuta në Prizren në rrugën “Wiliam Voker”, në Qendrën e Regjistrimit Civil MPB, në filialin e Postës, personit tjetër ia merr pasurinë me qëllim të përvetësimit të kundërligjshëm për vete apo për personin tjetër, në atë mënyrë që nga sporteli i Filialës së Postës merr arkën me mbishkrimin “Jetimat e Ballkanit” në brendi të së cilës kishte rrethe 150 (njëqind e pesëdhjetë)euro, dhe largohet nga vendi i ngjarjes.

Me këtë veprim i pandehuri dyshohet se ka kryer veprën penale, të vjedhjes nga neni 325 par.1 të KPRK-së. /PrizrenPress.com/