23 C
Prizren
E martë, 22 Korrik, 2025

Zhuri me fabrikë të prodhimit të parave për Perandorinë Austro-Hungareze

Për një kohë jo edhe të shkurtër në fshatin Zhur të Prizrenit ka ekzistuar një fabrikë e parave në periudhën austrohungareze dhe për këtë arsye banorët e këtij fshati quheshin edhe si austriakë. Në këtë periudhë Zhuri ka qene një qendër e njohur administrative- historike dhe ajo që dallon këtë ishte fakti se Zhuri ishte kryeqytet i Lumës e mbi të gjitha ishte një vend i fabrikës së parasë për gjithë dinastinë perandorake.

Banorët e këtij fshati krenohen me atë që në fshatin e tyre gjendej kjo fabrikë në kohën e perandorisë së fuqishme. Mr. Xhelal Susuri tregon se deri vonë kanë pasur plot monedha nga koha e Austro-Hungarisë, të cilat e kishin vulën e prodhimit në fabrikën e parasë në Zhur, atëbotë kryeqytet i Lumës.

“Unë kam njohur plot burra nga fshati Zhur, që krenoheshin se në këtë kohë ata ishin shumë të zotët dhe kishin guvernatorë bankash e kishin edhe burra të zotë”, është shprehur Susuri, shkruan gazeta Kosova Sot.

Fabrika kishte punuar deri në vitin 1905

Etnologu profesor dr. Nexhat Çoçaj shprehet se atëbotë fabrika e parave në Zhur kishte punuar nga viti 1902 për tri vite radhazi dhe punë- tor në këtë fabrikë ka qenë Ali Pasha nga Vlana e Shqipërisë. Sipas tij, më vonë ai vritet ngase ishte edhe pjesëmarrës i drejtpërdrejtë i LSHP e ku pastaj thuhet se ka qenë një kontribues i madh i asaj lëvizjeje atdhetare.

“Bankënotat e punuara në fabrikën e Zhurit thuhet se ishin të shtypura në argjendi, ari edhe në letër me vlerë”, shprehet Çoçaj.

Si një perandori shumëkombëshe dhe pushtet të madh në një epokë të zgjimit kombëtar, zhurianët e gjetën veten e tyre në këtë perandori. Atëbotë ishin njëmbëdhjetë grupe kryesore kombëtare që ishin në mosmarrëveshje. Monarkia mbante emrin ndërkombëtar të “Österreichisch-Ungarische Monarchie” (sipas vendimit të Franz Joseph I në 1868), i cili në mënyrë të plotë do të thotë “Mbretërive dhe tokave të përfaqësuara në Këshillin Perandorak dhe Tokat e kurorës së Shën Stefanit”. Zhurianët i kishin besuar kësaj perandorie dhe punonin në këtë fabrikë parash.

Xhelal Susuri shprehet se kur një pjesë e madhe e Kosovës atëbotë zotërohej nga Bullgaria, ishte Zhuri që kishte arritur civilizim deri në prodhim parash.

“Zhurianët ishin shqiptarë të devotshëm dhe kishin arritur që ta përqafonin civilizimin e kamur”, shprehet ai për “Kosova Sot”.

Në kartëmonedha edhe ura mbi Drin

Susuri shpjegon se në ato kartë- monedha ka pasur edhe pamje nga trevat shqiptare.

“Për shkak edhe të hapësirës, kartëmonedhat ishin të mbushura me simbole. Kartëmonedhat e hedhura në qarkullim ishin shumë interesante. Ato kanë karakter shumëkombëtar, kostume popullore e ura. Kështu, në kartëmonedhën gjejmë një fëmijë të veshur me kostum kombëtar nga njëra anë, dhe nga ana tjetër Urën e Vezirit mbi lumin Kir, në të tjera prerje gjejmë veç djalit me kostum popullor dhe vlerës së shkruar në shqip dhe gjermanisht, nga ana tjetër shohim urën mbi Drin, afër Shkodrës, që bashkon Bahçallëkun me Tabakët, Urën e Gomsiqes në krahinën e Pukës, një katund afër Shkodrës, me kodrat e Tepes e lumit Drin”, shprehet ai.

E sipas tij, këto domosdo se kanë pasur rëndësi të veçantë për kohën. (Kosova Sot)

Më Shumë

Përurohet libri “Proza popullore legjendare shqiptare” i prof. dr. Sabahajdin Cenës

Në një ngjarje të veçantë kulturore të mbajtur në Rahovec, u përurua libri “Proza popullore legjendare shqiptare”, vepër e autorit të ndjerë prof. dr....

Në përvjetorin e Epopesë së Rahovecit promovohet libri i Prof. Dr. Sabahajdin Cenës

Sot,  shënohet 27 vjetori i Epopesë se Rahovecit, dhe me këtë rast do të promovohet libri i të ndjerit Prof. Dr.Sabahajdin Cena “Proza Popullore...

Lajmet e Fundit