“Aq i fortë sa je”, “Aq i frikësuar sa je”, “Aq i bukur sa je”, “Aq krenar sa je”, “Aq i lënduar sa je”, “Ashtu siç jemi”, “Unë do të jem pasqyra jote” e slogane të ngjashme kanë mbuluar qytetin e Prizrenit, në të cilin po zhvillohet aktualisht edicioni i 17-të i festivalit ndërkombëtar të filmit të shkurtër e dokumentar “DokuFest”. Me qëllim që Prizreni të shndërrohet në një vend ku imagjinohet përtej realitetit, ku reflektohet, mësohet dhe krijohet, organizatorët e “DokuFest”-it kanë vendosur që reflektimi të jetë në qendër të këtij edicioni. Kjo temë po shtjellohet përmes kampanjës së festivalit, si dhe përmes një kombinimi të programit të filmave, të ekspozitave digjitale, të bisedave me artistë, të punëtorive dhe të performancave muzikore shkruan sot gazeta “Zëri”.

Gjithsej në 260 do të mbërrijë numri i filmave që do të shfaqen deri në këtë të diele në Prizren (më 11 gusht) që nga hapja e këtij festivali të premten që lamë pas (më 2 gusht).

Festivali, i cili cilësohet si ngjarja më e rëndësishme kulturore në vend, ka mbledhur mysafirë jo vetëm nga Kosova, nga Shqipëria e rajoni, por edhe nga shumë vende perëndimore. Për të parë diversitetin e njerëzve që kanë ardhur në Prizren, edhe nëse ende nuk e keni vizituar “DokuFest”-in, mjafton t’i hidhni një sy projektit “Humans of ‘DokuFest’” që publikohet në faqen zyrtare të këtij festivali në “Facebook”. Fotografja Nita Zeqiri është vendosur për të dytin vit me radhë në qendër të Prizrenit për të vënë në objektivin e saj portretet e shumë njerëzve që vizitojnë “DokuFest”-in, e sivjet ata po ndajnë me Zeqirin mendimet e reflektimet e tyre. Filmbërës, aktorë, përfaqësues festivalesh, studentë e artdashës kanë marrë rrugën për në Prizren, ku i pret programi i filmave, punëtoritë, diskutimet e muzika dhe po bëhen kështu pjesë e albumit të Zeqirit.

Çaji vazhdon të shërbehet shumë në këtë qytet, por në grupet e njerëzve që mblidhen, diskutojnë e kalojnë kohë bashkë mbrëmjeve të “DokuFest”-it nuk mungojnë as birra e rakia në ndejat rreth çarshisë.

Në “DokuFest” takuam edhe Hannan dhe Axel Karlssonin, të ardhur nga Norvegjia në Prizren, për të marrë pjesë në festivalin për të cilin kanë dëgjuar shumë. Ata deklarojnë për gazetën “Zëri” se nga këtu do të kthehen me përshtypje të mira. “Miqtë tanë kanë qenë këtu vitin e kaluar dhe ne kemi dëgjuar shumë fjalë të mira për këtë festival. Sivjet vendosëm të vizitojmë rivierën shqiptare për të bërë plazh dhe pastaj të kthehemi në ‘DokuFest’. Festivali po na duket i mrekullueshëm. Kjo ngjarje po lidhet aq bukur me këtë qytet të vjetër. Programit të pasur po i shtohet veçantia me kinematë e rralla. Dje shikuam një film lart te kalaja dhe ishte vërtet bukur dhe thjesht, diçka e papërjetuar më parë”, tregon Hanna.

Edhe Agim Kastrati, shitës në Prizren, thotë për gazetën “Zëri” se kjo periudhë e vitit e ndryshon komplet këtë qytet dhe ritmin e jetës. “Si qytet me histori gjithmonë kemi pasur vizitorë, por edhe shumë bashkatdhetarë gjatë verës, mirëpo ‘DokuFest’-i është tjetër çështje. Disa javë para se të nisë në Prizren shihet energjia e parapërgatitjeve, mbërritja e mysafirëve dhe rritja e numrit të njerëzve për shumëfish. Këtu vijnë njerëz nga vende të ndryshme, të afërta dhe të largëta. Prizrenasit kanë mundësi edhe t’ua ofrojnë shtëpitë e tyre me qira. Personalisht me pëlqen të bisedoj me vizitorët. Të huajt sidomos janë shumë kureshtarë për Lidhjen e Prizrenit, për kalanë e për shatërvanin. Mendoj se edhe ne i presim mjaft mirë, prandaj edhe shumë prej tyre kthehen këtu çdo vit”, thotë Kastrati.

Sipas një analize të Institutit për Studime të Avancuara GAP, të bërë në vitin 2015, përfituesit kryesorë nga ky festival dhjetëditor janë bizneset lokale në qytetin e Prizrenit, siç janë hotelet, qiradhënësit, restorantet, kafe-baret, shitësit ambulantë, por edhe bizneset në nivel kombëtar, si aviokompanitë, bankat dhe kompanitë e telekomunikacionit.

Ky festival po ashtu njihet për krijimin e mundësive për punësim, për krijimin e investimeve të reja, për ngritjen e të hyrave tatimore dhe për stimulimin e ekonomisë lokale përmes turizmit.

Të dhënat thonë se këtë festival e vizitojnë çdo vit më shumë se 15.000 pjesëmarrës./ZËRI/

Në Prizren në kuadër të DokuFesti, në Kalanë e Qytetit, mysafirët e festivalit reflektuan  hyjneshat brenda tyre përmes performancës së Këngëve të Çikave.

Grupi i cili përbëhet nga dhjetë çika interpretuan këngë popullore të çikave me Def, të cilat këndohen për të shënuar ceremoni të ndryshme shoqërore. Performanca u përfshijë edhe këndimin e rrallë dhe karakteristik me gisht në fyt, specifikë për bareshat në Kosovë dhe që shërbente si një mënyrë për të komunikuar në distancë.

Performanca ka  filluar nga ora 20:00 dhe tashmë nëpër rrugët e kalldrëmta të qyteti po flitet për ‘Këngët me Defa’ që do jehojnë në Kala. Prandaj, KultPlus ka biseduar me anëtaren e grupit Merita Rama për të mësuar më shumë për grupin i cili përbëhet edhe nga Vahide Jusufi, Minivere Borovci, Egzona Ramaj, Rozafë Neziri, Kosovare Qerkini, Shqiponjë Grajqevci, Mimoza Hamiti, Valentina Haziri si dhe Gentiana Krasniqi.

Merita Rama është rritur duke dëgjuar nënën dhe gratë e tjera në familjen e saj duke kënduar e rënë defit. Madje këtij instrumenti ajo filloi që t’i binte edhe vet kur ishte fare e vogël.

“Ngjitet kana me pika të kuqe/ sonte je o bajrak nër nuse/ sonte je o bajrak nër nuseee”, e ka kënduar edhe nëna ime tregon ajo gjersa kujton veten të vogël duke vrapuar në shtëpi në kërkim të defit, e pasi që e gjente, ulej pranë shoqeve të saj dhe përsëriste fjalët që i kishte mbajtur mend nga nëna e saj Hatixhja.

“Nëna Hatixhe i ka ra shumë mirë defit nëpër dasma dhe festa të tjera në familje, unë jam rritur tu e degju dhe jam munduar që ta imitoj atë. Kur merrja komente të tilla si ‘Po i bie bukur si nëna jote’ gëzohesha shumë dhe vazhdoja gjithë ditën duke bërë muzikë nëpër shtëpi”, tregon Merita.
Ajo shprehet se dashurinë për muzikën e ka trashëguar edhe nga babi i saj, i cili ishte i njohur në fshatin e tyre në Koliq në regjionin e Gollakut.

“Babi i ka rënë fyellit në atë kohë dhe së bashku me burrat e tjerë të katundit janë bërë së bashku nëpër oda e kanë kënduar. Si fëmijë i mbajë mend kur afrohesha afër dhe i dëgjoja duke kënduar”, kujton me mallëngjim ajo.

Kështu nga tetë fëmijë sa kishte familja Rama disa prej tyre u morën me muzikë duke përfshirë këtu Meritën por edhe vëllezërit e saj të njohur për publikun si “Vëllezërit Rama”.

Merita ka kohë që është pjesë e Ansamblit “Shota” por njëkohësisht është edhe pedagoge në A.K.V. “Dëshmorët e Kombit”. Mirëpo, ajo gjithmonë ka dashur që së bashku me mikeshat e saj të krijonte edhe një grup ku përmes këngëve do reflektonin për gratë duke sjellë kështu historitë e tyre.
“Vendosëm që të bëjmë diçka tonën pra kjo është private, jashtë aktiviteteve me të cilat merremi në përditshmëri. Ne e njohim njëra-tjetrën që shumë kohë kështu që vendosëm të bashkohemi dhe të këndojmë. Tani marrim pjesë nëpër dasma, kanagjegje, e të tilla. Këtë vit morëm ftesë edhe nga DokuFesti që të i’u bashkohemi dhe jemi shumë të lumtura”, shprehet ajo.

Grupi tani ka mbledhur disa këngë të njohura si këngën“Kaj Lulie, niju të ura” të cilën do e sjellin edhe sonte.
/Kaj lulije e niju te ura ijeooo/ kaj lulije e niju te ura/ oooo tkan mashtrue dimijat me lula/ ooo tkan mashtrue dimiat me lula oooo/

“Për shumë vite, këto këngë ishin një nga mënyrat e pakta për femrat kosovare që të shprehnin veten. Ato na tregojnë histori të sinqerta dhe zëra shumë shpesh të padëgjuar dhe për ne janë një festë e forcës dhe krijimtarisë së femrave të Kosovës”, thekson ajo për KujltPlus.
Kjo performancë është organizaur nga DokuFest së bashku me CHwB, me qëllim të përbashkët për të shënuar trashëgiminë shpirtërore të Kosovës.

Disa nga këngët të cilat do sjellin para publikut, sonte në Kalanë e Prizrenit duke filluar nga ora 20:00 janë : Kënga e Rugovës, Kaj oj nane bashkë me mue, Lëshoni udhë e lëshoni sokak, , Kqyrni shoqe, Luli Belholla, O’dola n’bahqe e të tjera./ KultPlus.com