Lavdim Hamidi

Ramush Haradinaj edhe zyrtarisht sot pritet ta marrë drejtimin e Qeverisë së Kosovës, për të dytën herë me radhë pas gati trembëdhjetë vjetësh qëkur u detyrua ta ndërpresë mandatin e tij si kryeministër për shkak të ftesës nga Gjykata e Hagës, në vitin 2005.

Herën e parë e shijoi vetëm 100 ditë pozitën më të lartë qeveritare, përderisa mandati i dytë si kryeministër nuk dihet se sa do t’i zgjasë. Me gjasë më shumë se 100 ditë, por jo edhe katër vjet sa është mandati i plotë ligjor i Qeverisë.

Kjo për faktin se ai do ta drejtojë ekzekutivin e vendit në bazë të një koalicioni të madh të partive parlamentare, të cilat në Kuvend i kanë vetëm 61 vota, minimumin e votave të nevojshme për t’i formuar institucionet qendrore. Numrat flasin se sa jostabile është Qeveria e tij në një Kuvend, ku opozita ka pothuajse vota sa pozita.

***

Qeveria, që do ta drejtojë ish-komandanti i Zonës Operative të Dukagjinit, u dëshmua se është e varur maksimalisht nga votat e Listës Serbe, e cila është nën kontroll të plotë të Beogradit, me ç’rast edhe votimi i kabinetit të tij të shtunën u vonua për disa orë për shkak se deputetët serbë kishin qenë në Beograd për ta marrë bekimin e Marko Gjuriqit, drejtorit të të ashtuquajturës Zyrë për Kosovën në Qeverinë e Serbisë.

Aspak të lehtë Haradinaj nuk do ta ketë drejtimin e Qeverisë edhe me partnerët shqiptarë të koalicionit qeverisës, ku partia e tij me dhjetë deputetë në Kuvend është dashur t’i zvogëlojë ambiciet politike në drejtimin e vetëm dy ministrive për t’ia plotësuar atij dëshirën e kamotshme për t’u bërë sërish kryeministër.

Ndërsa AKR-ja e Behgjet Pacollit, që do t’i ketë vetëm dy vota në Kuvend, pasi ky i fundit merr post në ekzekutiv dhe deputeti Korab Sejdiu u largua nga AKR-ja, i mori katër top-ministri, duke përfshirë këtu Ministrinë e Punëve të Jashtme, Ministrinë e Punëve të Brendshme, Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik, Ministrinë e Mjedisit, si dhe shtatë poste të zëvendësministrave, përfshirë këtu edhe postin e presidentit pasi që presidentit aktual Hashim Thaçit, t’i përfundojë mandati pesëvjeçar.
Ndoshta kishte kalkulime politike se këtij të fundit mund t’i përfundojë mandati më herë nëse eventualisht Gjykata Speciale ngrit aktakuzë ndaj tij, mirëpo një gjë e tillë nuk është e sigurt, është vetëm në nivel të spekulimeve.

Partneri i madh i koalicionit, PDK-ja e Kadri Veselit, do t’i ketë shtatë poste në ekzekutiv, mes të cilave edhe Ministrinë e Inovacionit, ndonëse “inovacioni” i vetëm i ministrit Besim Beqajt në të kaluarën sa ishte ministër i Zhvillimit Ekonomik ka qenë shitja e distribucionit të energjisë për vetëm 26.3 milionë euro, fitime këto që kompania turke “Limak” i ka siguruar vetëm në vitin e parë të operimit me KEDS-in!

Në një shtet me bujqësi të pazhvilluar, ku arat bujqësore pothuajse janë betonizuar apo janë lënë djerrinë, ky sektor i është besuar ministrit nga radhët e Listës Serbe.
Ky i fundit i ka në kompetencë dhjetëra miliona euro në vit për subvencione bujqësore dhe nëse nuk i ndanë këto mjete për subvencionimin e fermerëve në Rrafshin e Dukagjinit, ku merren kryesisht me bujqësi, por i orienton diku tjetër dhe i mbesin miliona si suficit, atëherë indirekt stimulon importin, edhe ashtu të lartë të produkteve bujqësore nga Serbia.

***

Ramush Haradinaj në fushatën e fundit zgjedhore sa ishte kandidat i koalicionit PAN për kryeministër kishte premtuar se për tre muaj pasi të zgjidhet në krye të Qeverisë vendit do t’i hiqen vizat e Bashkimit Evropian.

Por për t’i hequr vizat koalicioni i tij duhet ta kalojë në Kuvend Marrëveshjen e Demarkacionit me Malin e Zi, të cilën gjë e ka të pamundur ta bëjë pasi i nevojiten 80 vota të deputetëve, të cilat nuk i ka, si dhe ta luftojë korrupsionin.

Edhe këtë fenomen negativ, si dhe njërin nga dy kushtet e BE-së për liberalizim të vizave e ka të vështirë ta luftojë, duke marrë parasysh “premtimin” e parë të ministrit të ri të Drejtësisë, Abelard Tahiri, i cili bëri një gabim trashanik në një status të tij në “Facebook”, ku shkroi se do të punojë në “forcimin e sundimit të së drejtës, krimit të organizuar dhe korrupsionit”. Pra, ky ministër i Drejtësisë, ndonëse gabimisht, premtoi forcimin e korrupsionit dhe jo luftimin e tij.

Duke marrë parasysh faktin se emrat e ministrave të rinj nuk ishin shumë premtues, kryeministri Haradinaj vështirë se do të arrijë t’ia heqë qytetarëve vizat për në BE, ta luftojë krimin e organizuar dhe korrupsionin, ta zhvillojë bujqësinë dhe të hapë vende të reja të punës.
Edhe kjo Qeveri, sikur ato të mëparshmet, me shumë gjasë do të angazhohet për paga të larta dhe mëditje, punësime të familjarëve dhe bashkëpartiakëve, si dhe për shpërblimin me tenderë të bizneseve që i kanë financuar në fushatë zgjedhore.
Kjo situatë e pashpresë mund të ndryshojë vetëm nëse Ministria e Inovacionit e bën ndonjë zbulim të madh me të cilin do të identifikohet në të ardhmen Kosova: Nëse e zbulon “ujin e nxehtë”!

Nga gjithë ai kabinet aq i madh me kryeministrin, pesë zëvendës kryeministra dhe me 21 ministri, ku vetëm dy janë femra, shtrohet pyetja se me një përfaqësim kaq simbolik të femrave, a mund të jetë legjitim dhe reprezentativ një kabinet i tillë qeveritar?
Nga sot, Ramush Haradinaj është Kryeministër i vendit. Njeriu i cili në të gjitha paraqitjet e tij në fushatën zgjedhore e kishte gojen plot lidhur me pjesëmarrjen dhe fuqizimin e femrës në vendimmarrje. Madje në këtë drejtim ishte më i zëshëm se kandidatët e tjerë, të gjithë meshkuj, pretendent për kryeministër.

Përqindja e femrave në parlament apor edhe në kabinete qeveritare është një ndër indikatorët më të rëndësishëm i cili ndihmon në promovimin e barazisë gjinore dhe fuqizimin e femrës. Në një popullsi, 50% e së cilës përbëhet nga femra, pjesmarrja në pozicionet vendimmarrëse e të dy sekseve duhet të ishte në të njëjtat kuota, ose të paktën në kuota të përafërta. Derisa në parlament Kosova është e përfaqësuar me më shumë se 30% të vendeve që zënë femrat, çuditërisht në kabinetet e fundit qeveritare prezenca e saj gjithnjë e më shumë po ngelet simbolike, ose siq thuhet shpesh me përbuzje te ne, për dekor e stoli. Në vitet 2013-2014, vetëm 12 komuna të Kosovës kishin një apo dy drejtore të drejtorive femra, ose nga 301 pozita drejtorësh sa kishte, vetëm 14 apo 4.4% prej tyre ishin femra!

Arsyet kryesore pse gjithmonë vendoset theksi mbi pjesmarrjen e femrave në politikë, janë të shumta. Së pari, mundësia e barabartë për pjesmarrje është e drejtë e gjithsecilit. Së dyti, studimet tregojnë se shtetet që kanë më pak se 30% të vendeve në parlament nga femrat janë më pak demokratike dhe më shumë diskriminuese. Së treti, femrat dhe meshkujt kanë perceptime të ndryshme mbi prioritetin e politikave të një vendi. Faktet tregojnë se femrat janë më të përfshira në ligjet nga të cilat përfitojnë gratë, fëmijët dhe familjet. Për rrjedhojë barazia në përfaqësim mundëson mbrojtjen më të mirë të femrave dhe çështjeve të tyre. Element tjetër shumë i rëndësishëm është se studimet poashtu dëshmojnë për përmirësim të qeverisjes dhe ulje të korrupsionit falë pjesmarrjes së femrave në qeverisje. Gjithashtu gratë në politikë dhe qeverisje janë të prira për të ndjekur politika që nxisin shëndetin publik, arsimimin, fëmijët, familjen dhe moshën e tretë.

Po të shohim përbërjet e kabineteve qeveritare në regjion apo në shtetet e Bashkimit Evropian, qartësisht vërejmë se sa larg atyre standardeve është Kosova. Në Norvegji, Zvicërr dhe në Finlandë, për shembull, mazhoranca qeveritare në të shumtën e rasteve përbehet nga femrat, ndërsa në Shqipëri kjo pjesëmarrje në vitet e fundit është pothuajse e barabartë. Në të gjitha shtetet e regjionit, shprehur në strukturë vlerore sa i përket qeverive, kjo përqindje është më e lartë se te ne.

Edhe sa vite, edhe sa zgjedhje, qofshin ato lokale apo qendrore do të mbahen në Kosovë ku do të vazhdohet të përseriten pyetjet retorike se, janë gratë në Kosovë vetëm numër apo edhe zë i vërtetë në politikë? Janë ato në kabinete qeveritare vetëm për dekor e stoli? Janë pjesë e qeverisë vetem sa për të qenë? Apo janë aty për një përfaqësim simbolik i cili është shumë larg përfaqësimit që kanë vendet e zhvilluara.

Mbase dy femrat ministe në këtë kabinet nuk do të gjejnë satisfaksion në faktin se në kabinetin e parë qeveritar në Kosovën e pasluftës nuk kishte asnjë ministre femër! Në vitin 2015 nga 22 ministri vetem dy udhëheqeshin nga femrat. Sot, kabineti qeveritar i zotit Haradinaj numëron 5 zëvendëskryeministra, pra të gjithë meshkuj dhe 21ministri, prej të cilave vetëm dy (9.52%) udhëhiqen nga femrat. Kjo tendencë kthjelltësisht kuptohet se është shumë larg premtimeve që dëgjoheshin nga liderët e partive politike të cilët sot ndanë torten e pushtetit dhe dëshmuan “burrërinë” e tyre para grave!

Shoqëria kosovare ka një nevojë emergjente të dëgjojë më fuqishem zërin e gruas në vendimmarrje, prandaj urojmë që ky kabinet qeveritar të jetë i fundit me pjesëmarje kaq të ulët të femrave.

Minimizimi i rolit të gruas në qeverisje, fatkeqësisht duket se është bërë kulturë qeverisëse në të gjitha nivelet te ne. Mbase këndellja kolektive për trajtimin meritor të femrës në shoqërinë kosovare do jo vetem “më pak burrëri“, por edhe shumë kohë.

Lexo më shumë në: http://www.gazetaexpress.com/shkurt-e-shqip/kabineti-haradinaj-me-apo-pa-gjini-opozitare-432485/?utm_source=referral&utm_medium=web&utm_campaign=copyright