AGRON HALITAJ

Beteja është konkurrenca më madhështore në të cilën mund të përfshihen njerëzit, sepse ajo i nxjerr në pah më të mirët. Kështu u thoshte ushtarëve amerikanë në Luftën e Dytë Botërore, gjenerali i famshëm, George S. Patton. Ai nuk përpiqej t’ua shpërlante trurin por u jepte zemër atyre që të mos ndiheshin keq nëse kishin frikë. “Të gjithë janë të frikësuar në betejë”, u thoshte, por, “frikacak është vetëm ai që lejon që frika t’ia mposhtë ndjenjën e tij të detyrës”.

S’do mend që Patton ka folur në kohë lufte, por guximi për t’u përballur me të keqën i veçon amerikanët nga popujt e tjerë edhe në ditët e sotme, sidomos nga shqiptarët që e konsiderojnë veten si populli më pro-amerikan në botë. Guximi për ta mposhtur frikën në betejën për liri, te shqiptarët në Kosovë u fashit tej mase në paqe, atëherë kur do të duhej hapur beteja për ndërtimin e një shteti demokratik. Të paktë janë ata që morën guximin për t’i nxjerrë në pah të bëmat e njerëzve të pushtetshëm të tokës e nëntokës. E, edhe më të paktë janë ata që morën guximin për t’i vënë para drejtësisë vrasësit, zhvatësit, shantazhuesit, abuzuesit e përfituesit. Por dallimi mes dy grupeve të të paktëve është i madh.

Të parët janë gazetarët që ballafaqohen me njerëz të ligë duke mos lejuar që t’i mposhtë frika gjatë misionit për t’i mbajtur të informuar qytetarët me zhvillimet që nuk i shohin, që ua rëndojnë jetën dhe ua dëmtojnë të ardhmen. Të tillët në vazhdimësi i ekspozohen rrezikut, por armë tjetër për t’u mbrojtur, pos fjalës dhe shkrimit, ata nuk kanë.

Të dytët janë policët, prokurorët e gjyqtarët. Ndryshe prej gazetarëve, ata i kanë mekanizmat për të vepruar. Atyre u duhet vetëm guximi. Nuk është e lehtë për ta mposhtur frikën, ama secili mund t’ia shtrojë një pyetje vetes: Kur një gazetar i pambrojtur guxon t’i denoncojë publikisht politikanët e rangut të lartë, apo edhe komandantët e luftës, për përfitime të paligjshme, pse të mos e kryej edhe unë detyrën që më takon. Mund të ngjajë si luftë me “mullinjtë e erës”, shumëkush mund të viktimizohet, të degradohet apo të mbetet në rrugë, por fryma e dashurisë për shtetin nuk mund të kultivohet ndryshe.

Policëve mund t’u shkojnë hetimet huq sapo raportet e tyre të kalojnë në duar të eprorëve të lartë apo të prokurorëve, por ata nuk duhet të heshtin. Duhet të kërkojnë llogari për lëndët e tyre. E nëse ato hidhen si të “pavlera”, duhet të reagojnë edhe publikisht. Vetëm kështu mund të “disiplinohen” ata eprorë që mund të jenë në shërbim të politikës, e po ashtu edhe ata prokurorë e gjyqtarë, që parapëlqejnë ta përfundojnë karrierën pa e përjetuar ndjenjën e frikës për të ecur rrugës i pambrojtur, ashtu siç ecën një gazetar.

Prokurorët e gjyqtarët që s’reshtin së kërkuari përfitime nga shteti, së pari duhet t’u përgjigjen tri pyetjeve që ua ka bërë publikisht ambasadori britanik në Prishtinë, Ruairi O’Connell, qysh para një viti, se: – si ka mundësi që aktakuzat e ngritura nga prokurorët të rrinë në zyra me muaj e me vite derisa të dorëzohen në Gjykatë?; si ka mundësi që aktakuzat e ngritura për korrupsionin nga Prokuroria të flenë me muaj në Gjykata dhe të mos caktohen seancat gjyqësore?, dhe si ka mundësi që ky sistem gjyqësor vepron brenda ditës ndaj qytetarëve të thjeshtë që e thyejnë rendin e ligjin dhe i lënë anash ata individë që kanë shkaktuar dëme milionëshe?

Tek atëherë kur policët, prokurorët e gjyqtarët ta kenë mposhtur frikën për ta kryer si duhet detyrën e tyre, atëherë edhe qytetarët do të inkurajohen ta denoncojnë të keqen, do të jenë më të përkushtuar në ruajtjen e pasurisë së përbashkët, nuk do të pranojnë t’i zhvatë askush, e nuk do të heshtin së kërkuari të drejtat që u takojnë.

Thomas Paine, njëri ndër etërit e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, thoshte se “detyra e një patrioti të vërtetë është ta mbrojë vendin nga qeveria e tij”.

Por, a mund të jesh patriot nëse nuk je i guximshëm.

Nelson Mendela, nga përvoja jetësore kishte mësuar se guximi nuk ishte mungesa e frikës, por triumfi mbi frikën.

“Njeri trim nuk është ai që nuk ndihet i frikësuar, por ai që e pushton atë frikë”, thoshte ai.

Po të mos e pushtonin frikën gjithë ata djem e vajza që rrokën armët për ta çliruar vendin, e gjithë ata qytetarë e politikanë që iu kundërvunë në forma të ndryshme regjimit serb, sot Kosova nuk do të ishte shtet.

E meqë shumë nga ta u flijuan në betejën për liri, çka na takon ne të gjallëve të bëjmë.

Abraham Lincoln, në kontekstin kosovar do të përgjigjej: Ne të gjallëve na takon t’i përkushtohemi detyrës së madhe që na pret përpara, të ecim me devotshmëri për atë kauzë për të cilën të vdekurit e nderuar dhanë masën e fundit të devocionit, me qëllim që, ne që jemi këtu, ta marrim vendimin që ata të mos kenë vdekur më kot”.