E përfshirë në listën më të ngushtë për çmimin Kadare, romani “Morphine” e autores Ada Çapi po mbyll ciklin e receptimit nga kritika. Duke hapur siparin e botimeve UET Press, “Morphine” është promovuar dje në mjediset e Ministrisë së Kulturës, pasi ka kaluar testin e dorëshkrimit, botimit, kritikës, duke pritur gjestin e leximit nga publiku.
“Ka pasur fatin të kalojë në duar të mirë kritikësh, ishte kandidat për çmimin Kadare, “Morphine” e Ada Çapit dëshmon për një autore të formuar, të pjekur duke na sjellë një galeri personazhesh mjaft interesante”, tha Valbona Nathanaili, drejtoresha e botimeve “UET Press”.
Ada Çapi është autore e re, këtë roman e ka debutim. Për këtë përfaqësuesi i Ministrisë së Kulturës, në drejtorinë e letrave, Ermir Nika tha se Çapi ka marrë guximin për t’ju afruar letërsisë. Në një vështrim të shpejtë mbi përfshirjen e brezit të ri në letërsi, Nika thotë se vitet e fundit nuk ka më kërshëri të merren me letërsi, dhe romani i Çapit është një shpresë, si autore e re, për një profil tjetër, me stil autentik me dilemat për të përvijuar një vepër letrare.
Prezenca në promovim i dy anëtarëve të jurisë së çmimit Kadare, Preç Zogaj dhe Agim Baçi i jep këtij botimit vlerësimin kritik, në garanci për lexuesin. Për këtë, Baçi u shpreh se romani i Çapit është një zgjim për të parë se çfarë mund të rrokësh në një shoqëri që lëviz me shumë shpejtësi.
Ndërsa, poeti Preç Zogaj ndalet në vështirësinë se si ngjarje të tilla letrare kalojnë pa vëmendje, në mënyrë të pamerituar. Zogaj ka qenë ndër anëtarët e jurisë që ka votuar për romanin e Çapit për çmimin “Kadare”, si një roman që i kaloi gjitha etapat, deri në listën më të shkurtër të garës.
“Është një libër i veçantë në prozën e sotme. Proza nuk vuan nga mesazhet dhe ngjarjet, por letërsia vuan për stilin, finesën, të jetë bukurshkruese, pra një roman i shkruar bukur. Ndaj një nga vlerat e librit ishte bukuria e të shkruarit që të bën të mendosh se është një penë e stërvitur, ose e sprovuar në vetmi, ose është një shkrimtar i njohur dhe shkruan me emër tjetër…kjo është vlerë, që eviton banalitetin, dhe shkruan me një fjalor të pasur”.
Zogaj ka folur më tej për veçantinë e subjektit të veprës, duke e cilësuar se për letrat shqipe ky roman është ngjarje, në funksion të promovimit të një libri të shkruar bukur, e të shkruar mirë.
Ngjarjet e romanit zhvillohen në dy vende, Shqipëri dhe Itali dhe u takojnë viteve 2007-2011. Autorja është farmaciste, dhe ka treguar se fillimisht ka bërë një kurs online për shkrimin e romanit duke ndarë në skeda disa koncepte mbi personazhet, ku ajo kishte përfshirë personazhet e lagjes, pacientët e farmacisë. Pas këtij procesi, Çapi pa se kishte krijuar një bazë të dhënash, dhe material për librin. Ndërsa ka rrëfyer se ka ndjerë peshën e çmimit Kadare, duke qenë nga të parat që ka aplikuar për të hyrë në këtë garë, për vitin 2016.
“Tani romani ka mbaruar dhe nuk është më ajo pasiguri. Është një roman që i kushtohet Tiranës, si konglomerat i gjithë Shqipërisë, ku është e vjetra, e reja, të rinjtë dhe mosha e tretë me gjithë shqetësimet dhe problematikën e tyre”, shprehet Çapi.
Në rubrikën e saj, në suplementin letrar të gazetës “Mapo”, shkrimtarja Diana Çuli është shprehur për këtë roman se: “Pa e njohur aspak, pa ditur asgjë për të, nga përmbajtja e romanit që ajo kishte dorëzuar – Morphina – kuptohej se duhet të kishte jetuar në Itali një kohë të gjatë dhe se ishte rikthyer përsëri në Shqipëri, ku dhe punonte. Këto elemente biografike, që zakonisht perceptohen në veprat e para të autorëve, u ndjenë edhe këtu…Heroina e Ada Çapit, në një çast të jetës së saj të re vendos të shkojë në Itali – lexuesi pastaj do ta zbulojë përsenë – por, ai është një çast i ndryshëm nga mijëra e mijëra çastet e tjera që shtyjnë secilin njeri që merr rrugën e largimit nga vendi i tij. Natyrshëm që është kështu, sepse çdo çast personal është i ndryshëm nga një tjetër. Dikush kërkon një të ardhme më të mirë, dikush ndjek një ëndërr, dikush dëshiron të jetojë në hapësira të mëdha, një tjetër pëlqen sfidat. Heroina e Morfinës ndoshta ndjek ëndrrën. Asaj i shpaloset vendi fqinj me të gjitha ngjyrimet e tij – ashtu siç është çdo vend në botë – me tërheqjet, joshjet, bukuritë, të panjohurat, po edhe me vështirësi, moskuptime, diskriminin herë-herë, mbështetje një herë tjetër, zhgënjime e kështu me radhë shpaloset jeta vetë, kudo që të jetë”. /Mapo