Mbrojtja e ish-kryeparlamentarit të Kosovës, Kadri Veseli, i cili po akuzohet për krime lufte, ka parashtruar kërkesë për mbrojtje të ligjshmërisë në Gjykatën Supreme, lidhur me paraburgimin e të mbrojturit të tyre.
Në shkresën drejtuar kryetares së Dhomave të Specializuara (DhSK), Ekaterina Trendafilova, thuhet se mbrojtja e paraqet këtë kërkesë për mbrojtjen e ligjshmërisë kundër Vendimit të kundërshtuar, në pajtim me nenin 48(6)-(8) të Ligjit 05/L-053, dhe rregullat 59, 193 të Rregullores së Procedurës dhe Provave.
Sipas mbrojtjes, e njëjta dorëzohet brenda tre muajve nga vendimi i Kolegjit të Apelit i datës 31 mars 2022, siç kërkohet me nenin 48(6) të Ligjit.
Në këtë shkresë, thuhet se DhSK ka ndaluar 100 për qind të të gjithë të akuzuarve të saj në paraburgim.
Ata thonë se për një institucion që supozohet t’u përmbahet standardeve më të larta të të drejtave të njeriut, kjo praktikë nuk është thjesht “e mjerueshme”, është alarmante.
Sipas tyre, paraburgimi duhet të jetë përjashtim, jo ??rregull. Ata thonë se megjithatë praktika e DhSK- së tregon krejt të kundërtën, nëse vendimi i kundërshtuar mbetet në fuqi, një praktikë e tillë do të arrijë një hap më tej, me paraburgimin që do të bëhet rregull absolut, pa përjashtim.
“Një pjesë e konsiderueshme e kësaj çështjeje gjyqësore ka të bëjë me kuptimin e gabuar, nga gjykatat më të ulëta, të rolit të Policisë së Kosovës në procesin e përcaktimit nëse duhet të jepet lirimi i përkohshëm. Ndryshe nga gjykatat dhe tribunalet ndërkombëtare, DhSK është një gjykatë vendase. Policia e Kosovës nuk është organ i një shteti të tretë dhe konceptet si “ndërmarrje” apo “garanci” nuk janë të zbatueshme për të. Në bazë të Ligjit për DhSK-në dhe legjislacionit tjetër të Kosovës, Policia thjesht është e ‘obliguar’ të zbatojë urdhrat gjyqësorë”, thuhet në shkresë të mbrojtjes.
Tutje, në shkresë ftohet Kolegji i Gjykatës Supreme të deklarojë se paraburgimi i Veselit tani është bërë i paarsyeshëm dhe se në çdo rast, gjykatat më të ulëta kanë gabuar duke vlerësuar se asnjë masë tjetër alternative, përfshirë mundësinë e arrestit shtëpiak në kushte ekstreme, nuk është e mjaftueshme për të zbutur rrezikun e pengimit.
Këtë kërkesë, ata e kanë bazuar në gjashtë baza.
“Kolegji i Apelit ka shkelur nenin 5(4) të KEDNJ-së duke mos nxjerrë një vendim të shpejtë në lidhje me vazhdimin e paraburgimit të Veselit; Kolegji i Apelit dështoi të mbështesë të drejtën e Veselit për procedurë kontradiktore në lidhje me pretendimet e Bllacës, duke rezultuar në shkelje të neneve 5(3) dhe 5(4) të KEDNJ-së; Kolegji i Apelit nuk i adresoi parashtresat e mbrojtjes nëse incidenti i Lajçit është ende arsye e ‘mjaftueshme’, për qëllimet e nenit 5(3) të KEDNJ-së, kur vlerësohet rreziku që Veseli të pengojë procedurat”, janë tri bazat e para të mbrojtjes së Veselit.
Në bazën e katërt thuhet se gjyqtari i procedurës paraprake dhe Kolegji i Apelit kanë shkelur nenin 41(12) të Ligjit dhe nenin 5(3) të KEDNJ-së duke vendosur kushte të paarsyeshme dhe joproporcionale lidhur me rrezikun e identifikuar.
Tutje, thuhet se Kolegji i Apelit ka bërë gabim ligjor në vlerësimin e masave shtesë proprio motu dhe se Kolegji i Apelit gaboi në vlerësimin e vlerësimit të gjyqtarit të procedurës paraprake për proporcionalitetin e paraburgimit.
“Për arsyet e parashtruara më lart, Mbrojtja kërkon që Kolegji i Gjykatës Supreme të pranojë kërkesën, të ndryshojë dhe modifikojë Vendimin e kundërshtuar dhe të urdhërojë lirimin e përkohshëm të Veselit, të shoqëruar me çdo kusht që sheh të nevojshëm dhe proporcional; ose në urdhrin alternativ për lirimin e përkohshëm të z. Veseli dhe rikthimin e çështjes vetëm për përcaktimin e çdo kushti që konsiderohet i nevojshëm dhe proporcional”, thuhet në fund të shkresës.
Ndryshe, më 29 prill, Zyra e Prokurorit të Specializuar ka dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit.
Prokuroria po pretendon se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.
Në aneksin e publikuar sa i përket krimeve që pretendohen se ndodhën në Semetishtë dhe Budakovë, prokuroria ka listuar krimet e luftës si arrestimi dhe ndalimi i paligjshëm ose arbitrar, trajtim mizor ose çnjerëzor, torturë, vrasje. Ndërkaq, si krime kundër njerëzimit i ka listuar burgimin, vepra të tjera çnjerëzore, torturën, vrasjen, zhdukjen e personave me forcë dhe persekutimin.
Kurse, për krimet që pretendon që ndodhën në Gjilan, si krime lufte i ka listuar arrestimi dhe ndalimin e paligjshëm ose arbitrar, trajtimin mizor ose çnjerëzor, torturën dhe vrasjen. Ndërsa, si krime kundër njerëzimit ka listuar burgimin, vepra të tjera çnjerëzore, torturën, vrasjen dhe persekutimin.
Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë.
Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Selimi më 11 nëntor.
Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020.
Sipas akuzës, së paku midis marsit 1998 deri në shtator 1999, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi, Jakup Krasniqi dhe anëtarë të tjerë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët kishin qëllimin e përbashkët për të siguruar dhe ushtruar kontroll mbi të gjithë Kosovën përmes metodave që përfshinin frikësimin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunës dhe eliminimin e paligjshëm të atyre që konsideroheshin si kundërshtarë.
“Ndër këta kundërshtarë përfshiheshin persona që ishin, ose që konsideroheshin se kishin qenë: (a) bashkëpunëtorë ose të lidhur me forca, zyrtarë ose institucione shtetërore të RFJ-së, ose që (b) ndryshe nuk mbështetnin qëllimet ose metodat e UÇK-së dhe më vonë të QPK-së, ndër të cilët persona të lidhur me LDK-në dhe serbë, romë dhe persona të kombësive të tjera (bashkërisht, ‘kundërshtarët’). Ky qëllim i përbashkët përfshinte krimet e përndjekjes, burgosjes, arrestimit dhe ndalimit arbitrar ose të paligjshëm, akte të tjera çnjerëzore, trajtimin mizor, torturën, vrasjen dhe zhdukjen me forcë të personave”, thuhet në aktakuzë.
Tutje, në aktakuzë përmenden edhe Azem Syla, Lahi Brahimaj, Fatmir Limaj, Sylejman Selimi, Rrustem Mustafa, Shukri Buja, Latif Gashi dhe Sabit Geci.
Sipas aktakuzës, të akuzuarit bashkë me udhëheqësit tjerë të UÇK-së kontribuuan në arritjen e qëllimit t përbashkët.
“Si alternativë, disa ose të gjithë këta individë nuk ishin anëtarë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët, por u përdorën nga anëtarë të ndërmarrjes kriminale të përbashkët për të kryer krime për realizimin e qëllimit të përbashkët (së bashku me anëtarët e NKP-së, bashkërisht ‘anëtarët dhe instrumentet e NKP-së’)”, thotë akti akuzues. /BetimipërDrejtësi