Zyrtarë të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE), kanë publikuar të premten raportin mbi vlerësimin e sigurimit të banimit social nga Komunat e Kosovës.
Në raportin e tyre janë nënvizuar disa shqetësime që ndodhin nëpër komunat e Kosovës, siç janë përbërja e komisioneve përzgjedhëse për ndarjen e objekteve për banim social, përbërja e anëtareve të komisionit vetëm nga shumica shqiptare, si dhe një fakt shqetësuese sipas OSBE-së, është edhe pjesëmarrja e anëtarëve të OVL UÇK-së në komisionet vlerësuese.
Hjortur Bragi Sverrisson, drejtor i Departamentit të OSBE-së për të Drejta të Njeriut dhe Komunitete ka thënë se institucionet e nivelit qendror kanë marrë disa hapa të rëndësishëm drejt realizimit të së drejtës për banim adekuat në Kosovë, siç janë hartimi i kornizës ligjore që riafirmon obligimin e institucioneve, që të sigurojnë banim adekuat, në baza jo diskriminuese.
Sverrisson ka thënë se komunat gjithashtu kanë marrë disa masa për të realizuar banimin adekuat, por OSBE ka parë që zbatimi i së drejtës për banim në nivel komunal, vazhdon të jetë një shqetësim apo brengë serioze.
Sipas tij ka një mospërputhshmëri ndërmjet legjislacionit të nivelit qendror me nenet dhe rregulloret e nivelit lokal, këtë rast komunave.
Ai ka thënë se jo gjithmonë komisioni vlerësues, me rastin e përzgjedhjes për personat që kanë nevojë për banim adekuat, në disa komuna, ka bërë përzgjedhjen e tyre sipas ligjeve dhe kushteve të përcaktuara.
Ky zyrtar i OSBE-së thotë se është e dukshme se shumë prej komisioneve përzgjedhëse dominohen nga anëtarë të kuvendeve komunale dhe nuk përfshihen përfaqësuesit e komuniteteve pakicë.
Shqetësim tjetër sipas tij janë edhe përfshirja në komisione e përfaqësuesve të shoqatave të dala nga lufta.
Ai ka konstatuar se një përbërje e tillë e këtyre komisioneve mund të favorizojnë disa persona në vend të atyre që domosdoshmërisht kanë nevojë për një banim social.
Në raport janë nxjerr edhe tri rekomandime për komunat e Kosovës, në mënyrë që të jenë më efikase në sigurimin e banimit social për persona që kanë nevojë për një gjë të tillë.
“Komunat duhen në mënyrë të shpejtë të ndryshojnë nenet jopërputhëse të rregulloreve komunale, e dyta Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe komunat duhet të shtojnë përpjekjet për të monitoruar dhe adresuar çështjet e banimit social, duke kryer vlerësime për nevojat për banim sociale dhe duke vlerësuar dhe zhvilluar kudo në komunat e Kosovës një strategji për këtë çështje. Komunat gjithashtu duhet t`i reformojnë komisionet përzgjedhëse për të siguruar pjesëmarrjen me të madhe për komunitetet jo shqiptare dhe stafit relevant përkatës komunal, që janë të trajnuar për t`u marrë më çështje sociale. Dhe ndoshta e fundit që dua të them në grupin e rekomandimeve, është që procedurat ankimore apo të apelit të përshkruara në ligj, duhet të respektohen në plotësi dhe kjo është themelore për të siguruar të qenit fer dhe të drejt në procesin e përzgjedhjes dhe për t`ju siguruar aplikuesëve një mjet efektiv për këtë çështje”, ka thënë ai.
Olva Crowe nga OSBE ka thënë se institucionet e vendit duhet të angazhohen menjëherë për të garantuar të drejtën për banim adekuat në përputhje me parimin e mos diskriminimit e pranuar dhe njohur botërisht, i cili ndalon diskriminim në çfarëdo forme që e vë në pyetje gëzimin e barabartë të të drejtave të njeriut.
Sipas saj korniza ligjore në Kosovë i riafirmon obligimet e institucioneve për të realizuar të drejtën për banim adekuat. Si hap i rëndësishëm në drejtimin e realizimit të këtyre obligimeve. Ligji për financimin e projekteve të veçanta të banimit është miratuar në vitin 2010 me qëllim të rregullimit të qasjes në banim adekuat për ata që nuk mund t`ia lejojnë vetës apo përballojnë një gjë të tillë.
“Kemi parë disa zhvillime pozitive nga institucionet e Kosovës lidhur me të drejtën për banim adekuat, është ofruar financim për projektet e banimit social dhe Minsitria e Mjedisit me mbështetjen e OSBE, ka mbajtur një numër të punëtorive, gjatë gjithë vitit 2011 dhe 2012 për të paraqitur këtë kornizë ligjore, për komunat dhe për të diskutuar obligimet që i kanë komunat”, ka thënë ajo.
Në raportin e OSBE gjithashtu janë nxjerr disa rekomandime për Ministrinë e Mjedisit, për komunat si dhe për bashkësinë ndërkombëtare, për këtë të fundit rekomandohet që t`i ndihmojë institucionet e Kosovës për të realizuar të drejtën e personave dhe familjeve në nevojë për banim edukuat si dhe që të kushtëzoj financimin për projekte banimi, me zbatim në përputhje me kornizën ligjore dhe standardet e zbatueshme të të drejtave të njeriut./KP/