Drejtoria e Inspektoratit në Malishevë, sot ka filluar largimin e ndërtimit pa leje, mbi “Tumën Ilire”, në afërsi të qendrës së qytetit në Malishevë. Mbi këtë hapësirë, po largohet një fontanë dhe një hapësirë me kubëza betoni, të vendosura nga pronari i një lokali afarist hotelier, ndërsa kjo hapësirë, do të kthehet në gjendjen e mëparshme.

Në largimin e këtij ndërtimi, inspektorët komunalë, kanë qenë të shoqëruar edhe nga Policia e Kosovës, por nuk ka pasur rezistencë nga ana e pronarit dhe nuk është regjistruar asnjë incident.

“Kthimin në gjendjen e mëparshme të “Tumës Ilire” e kishte kërkuar edhe Instituti Arkeologjik i Kosovës (IAK), pas një inspektimi që kishin bërë në këtë hapësirë, në shkresën dërguar në organet përkatëse, kishin kërkuar që urgjentisht, bazuar në ligjin mbi Trashëgimin Kulturore, të largohen kubëzat, fontana dhe tavolinat e vendosura, pasi sipas IAK, pronari ka vepruar jashtëligjshëm”, thotë shefja e Zyrës për Informim në Malishevë, Pranverë Kastrati.

“Po ashtu bazuar në dokumentacionin në drejtorinë komunale për urbanizëm, ai ndërtim në atë hapësirë, është bërë pa leje ndërtimore”.

“Kjo hapësirë e cila supozohet të jetë “Tumë Ilirie”, në vitin 2000, me vendim të Komunës së Malishevës, është shpallur zonë e mbrojtur, e po ashtu kjo Tumë, është e mbrojtur edhe me ligj dhe është në listën e Trashëgimisë Kulturore të MKRS-së, me numër rendor 161, statusi/nr. vendimit 0301-8000/88, me numër unik të Databazës 003016”.

“Me këtë rast, mbështetur në Ligjin për Vetëqeverisje Lokale nr.03/L-040, Ligjit për Procedurën Administrative nr.02/L-28, Ligjin e Ndërtimit nr.04/L-110, Ligjit mbi Trashëgimin Kulturore nr.02/L-88, Vendimit të Kryetarit të Komunës së Malishevës nr.01.112/00, shkresës së IAK nr.152-03, shkresës nga drejtoria e Urbanizmit nr.05/174, procesverbaleve të inspektorëve, drejtori i Inspektoratit ka dhënë urdhëresë, për kthimin në gjendjen e mëparshme, ku është kërkuar që fillimisht kjo të bëhet nga pronari në mënyrë vullnetare, apo në të kundërtën, konform rregulloreve dhe ligjeve në fuqi, të veprohet në kthimin e gjendjes së mëparshme të asaj hapësire”.

Deri në ditën e premte, hapësira pritet të kthehet në gjendjen e mëparshme. /PrizrenPress.com/

Fan Noli në kujtimet e bashkëkohësve, Anton Athanasi, Dhimitër Athanasi dhe Peter Prifti. Jeta në apartamentin e thjeshtë mes librave

Peter Prifti, ish-sekretar i Federatës Panshqiptare “Vatra” dhe redaktor i gazetës “Dielli”, merrte shpesh rrugën për në “26 Blagden Street”, Boston, vetëm 2-3 minuta larg zyrave të “Vatrës” për të vizituar Fan Nolin që jetonte në atë rrugicë. Orët te Noli zgjateshin pa fund, për shkak të bisedave që nuk kishin të mbaruar. Shqipëria dhe gjithçka që ndodhte me komunitetin shqiptar në SHBA, çështje të gjuhës shqipe apo situatën politike në Shqipërinë e largët, vinin në biseda në atë apartament tepër të thjeshtë. “Ishte një apartament i vogël, me mobilie të thjeshta dhe me një pamje pak si të zhveshur, pak si të vjetruar. Pjesës së pasur të zyrtarëve të ‘Vatrës’ u vinte si turp nga ky apartament, se mendonin që vendbanimi i Nolit bënte figurë të keqe në sytë e amerikanëve. Por kishte një të mirë ky apartament: ndodhej në një rrugë të vogël e të shkurtër dhe shumë të qetë. Ideale për studime, lexime dhe shkrime”, shkruan Peter Prifti në kujtimet e tij. Krejt ndryshe nga dimensioni i tij i madh, ishte jeta e tij. Fan Nolit i pëlqente të jetonte thjesht. Për të nuk kishte rëndësi se çfarë mbarte brenda apartamenti, për sa kohë ai i krijonte kushte për të lexuar.

Miqtë e tij të shumtë që hynin e dilnin në këtë apartament, kanë shënuar në ditar përshtypje nga këto vizita. Dhimitër J. Thanasi, atdhetar shqiptar në SHBA, tregon në kujtime, se Nolit nuk i pëlqente luksi. “Noli si person ishte njeri i thjeshtë, atij nuk i pëlqenin lukset dhe banoi gjithë pjesën e fundit të jetës, 1934-1965, në një apartament të vjetër, me mobilie shumë të vjetra. Ishte shumë i kursyer. Rronte më shumë me perime dhe rrallë hante mish. Vishej me rroba modeste, por të paqme. Ishte mikpritës. Dera e tij ishte e hapur jo vetëm për miq, por edhe për ata kundërshtarë që e vizitonin. Të priste me buzëqeshje e fisnikëri, por jo sipas zakonit shqiptar, se asnjë kupë me ujë nuk të nxirrte dhe jo se s’kishte, por ashtu ishte zakoni i tij”, shkruan Thanasi.

Anton Athanas, një prej personaliteteve shqiptare më të njohura në Amerikë, me një kontribut të çmuar në çështjen shqiptare, duke mbështetur shoqërinë “Vatra” ishte mik i Nolit. Ai e quan spartane jetën e Nolit në atë apartament. “Jeta e Nolit në apartamentin e tij të thjeshtë në ‘26 Blagden Street’, ishte spartane. Dyshemenë e kishte të shtruar me lecka dhe dhomën me mobilie të vjetra. Një tavolinë në dhomën e ndenjjes përbënte ‘zyrën’ e tij dhe aty ai priste vargun e pafund të vizitorëve. Zakonisht mbathte sandale të hapura. Shtëpia e tij ishte pranë Bibliotekës së madhe Publike të Bostonit në ‘Copley Square’ dhe ai kalonte me kënaqësi orë të frytshme duke kërkuar materiale për krijimtarinë e tij letrare”, kujton Athanas. Ajo çfarë të binte në sy sapo futeshe në atë apartament ishin librat.

Një përshkrim tjetër për mënyrën e jetesës së Nolit gjejmë dhe në një intervistë që redaktori i “Diellit” në vitet ‘58-’59, Peter Prifti, i pat marrë Nolit, që ato kohë jetonte vitet e fundit të pleqërisë në Kryekishën e Shën Gjergjit. Në fakt, Peter Prifti e ka emërtuar atë jo intervistë, por audiencë me Hirësinë e Tij, me kryepeshkopin mitropolit F. S. Noli. Atij i kishte bërë përshtypje të thellë përgjigjja që i kishte dhënë imzot Noli, njërës prej pyetjeve që ai i kishte drejtuar: Imzot, cila është vepra juaj më e çmuar për Kombin? Ai i ishte përgjigjur: “Futja e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve më 1920?, sepse i dha fund copëzimit të trojeve shqiptare nga fqinjët! Natyrisht që pranimi i Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve është merita e padiskutueshme e Fan Nolit, falë oratorisë dhe diplomacisë së tij, por kryeveprat e Nolit janë të shumta, pat menduar atëherë gazetari që e intervistonte. Futja e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve kishte sponsorizimin e Federatës Panshqiptare “Vatra”.

Audienca me kryepeshkopin është botuar në gazetën “Dielli” në numrin e 10 dhjetorit 1958. Në tre paragrafët e para, Prifti përshkruan takimin në rezidencën e kryepeshkopit: “E takuam në rezidencën e tij në rrugën ‘Blagden’, një vend i mobiluar me modesti, ku ai ka punuar e ka jetuar për shumë vjet…. Në studion e tij, syri sheh rafte të tëra me libra. Kur dikush e pyeti një herë se a ndihej i vetmuar pa njeri pranë për të biseduar, Noli i tha: ‘Ata janë të gjithë miqtë e mi, unë mund të bisedoj me secilin prej tyre’”. Librat, muzika, historia kanë qenë po kaq të rëndësishme në jetën e tij sa feja. Megjithatë, në intervistën për Priftin, ai pohon: “Jam marrë me histori, letërsi dhe muzikë me raste, por feja ka qenë puna e jetës sime, sepse e fillova karrierën time si njeri i Kishës më 1908-n dhe jam akoma njeri i Kishës pas 50 vjetësh”. Ç’mendon ai për muzikën moderne, poezinë, oratorinë dhe diplomacinë? Përgjigjja është se i interesojnë të dyja format e këtyre arteve, si modernia ashtu edhe antikja, sepse, sikurse Gëte, ai është universal në shije. Tepër modest, gjë që reflektohet dhe në jetën e tij, Noli ishte dhe pijedashës dhe me sens humori. Në një fjalim të mbajtur në banketin e Detroitit në Miçigan më 22 nëntor 1953, ai ia dedikon mikut të tij, Faik Konica, faktin që është kthyer në një vegjetarian.

a.b.

Box

Si më ktheu Konica në vegjetarian

“Do t’ju tregoj se kush më ktheu në vegjetarian. Këtë e bëri miku ynë i vjetër, Faik Konica, i cili shërbeu si ambasador i Shqipërisë në Uashington nga 1926-a, më 1939-n, dhe që ishte i bindur se asnjë ditë nuk ishte e përsosur pa dy biftekë: një për drekë dhe një për darkë, nganjëherë edhe një për mëngjes.

Konica besonte te vegjetarianizmi, por e keqja ishte se ai thjesht nuk i thoshte dot ‘Jo’ një bifteku të madh e të lëngshëm. Nganjëherë ndërgjegjja e tij prej vegjetariani brengosej aq shumë sa i duhej të rezervonte së paku një ditë vegjetariani në javë. Më ka qëlluar ta shoh një ditë tek hante një sasi të madhe ushqimi vegjetarian dhe t’i jepte fund me një biftek duke thënë: ‘Motra jonë lopa ia ka ngenë të hajë ushqim vegjetarian gjithë ditën. Ne qeniet njerëzore duhet të pushojmë së ngrëni, se kemi punë të tjera për të bërë. Kjo është koha kur shfaqet bifteku’. Konica ishte nga ata njerëz që e shijonte dhe e donte ushqimin. Besonte si te sasia, edhe te cilësia.

Një ditë e kam parë t’ia fillonte me një tas të madh me midhje të përvëluara, vazhdoi me një aragostë, pulë të pjekur dhe… biftekun e domosdoshëm. Pas ëmbëlsirës ra në një gjumë hipnotik dhe unë pandeha se u sëmur nga mbingrënia. Por kisha gabuar. Shpejt zbulova se ajo që e shqetësonte ishte diçka krejt tjetër. Pa orën e dorës dhe tha: ‘Ora qenka pesë. Së shpejti do të vejë gjashtë. Kur do të hamë darkën?’. Fjalët e fundit të Konicës në shtratin e vdekjes, drejtuar shërbëtores së tij zezake, ishin: ‘Hatti, më sill një biftek, por që të mos jetë i pjekur mirë, të jetë i kuq e i lëngshëm, përndryshe do ta kthej mbrapsht’. Ai ishte i mendimit se duhej të vdiste me stomakun plot.

(Fjalimi i Nolit në një banket në Miçigan më 22 nëntor 1953)

Pas Dosjes së Këngëve të Jugut Iso-Polifonia Shqiptare, e cila që nga viti 2006 është pranuar nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization – UNESCO), si vlerë e trashëgimisë gojore të njerëzimit dhe përfaqëson Shqipërinë, edhe Eposi i Kreshnikëve kërkon mbrojtje nga kjo organizatë botërore, për ta përfaqësuar shtetin e Kosovës.

Po bëhen një vit qyshkur një grup ekspertësh shqiptarë në krye me Dr. Zymer Nezirin, këshilltar shkencor në Institutin Albanologjik të Prishtinës dhe etnoepikolog, dhe Ministria e Kulturës e Kosovës, dorëzuan në selinë e UNESCO-s në Paris, kërkesën që Dosja e Eposit të Kreshnikëve të vihet nën mbrojtjen botërore të kësaj organizate, si një ndër kryeveprat e trashëgimisë gojore të njerëzimit.

Bartësi i këtij projekti, Zymer Neziri, thotë se nuk ka informacione nëse kërkesa e Ministrisë së Kulturës është shqyrtuar nga UNESCO, por ai shpreh besimin Dosja e Eposit të Kreshnikëve, për karakterin e saj heroik-legjendar dhe fuqinë artistike, do të shpallet nga UNESCO-ja si vlerë e trashëgimisë orale të njerëzimit, pavarësisht faktit që Kosova ende nuk është pranuar në Organizatën e Kombeve të Bashkuara (OKB).

“Këngët e epikës legjendare janë monumenti më i madh i poezisë gojore shqiptare. Ky epos, që ende bën jetë të gjallë, kryesisht në viset malore në Shqipëri, në Kosovë e në Mal të Zi, është një nga eposet e fundit të gjalla në Evropën Juglindore”, thotë Zymer Neziri.

Vite më parë Qeveria e Kosovës e kishte licencuar një komision ekspertësh në përbërje nga Zymer Neziri nga Prishtina, Shaban Sinani dhe Vasil Tole nga Tirana, që ta hartonin Dosjen e Eposit të Kreshnikëve, si një përpjekje e institucioneve të Kosovës që t’i promovonte vlerat kulturore brenda organizatave në varësi të OKB-së.

Neziri tha se gjatë hartimit të Dosjes së Eposit të Kreshnikëve për të aplikuar në UNESCO, një mbështetje të madhe këtij projekti ia kishin dhënë edhe dy studiues të huaj – dr. David Elmer nga Universiteti i Harvardit, përgjegjës i deritashëm i Koleksionit të madh të epikës gojore në Universitetin e Harvardit, Kembrixh (Cambridge), SHBA dhe Nicola Scaldaferi, nga Universiteti i Milanos, Itali, etnomuzikolog.

Epikologu Neziri shtoi se në aplikacionin e dorëzuar në UNESCO janë shtruar të gjitha karakteristikat e epikës shqiptare, ku jepen të gjitha detajet karakteristike që ka Eposi i Kreshnikëve, siç janë: vjetërsia e ciklit të këngëve të kreshnikëve; koleksionet më të njohura (ato të botuara, si dhe ato të cilat ende bëjnë jetë të gjallë nëpër disa vise të Kosovës, Malit të Zi dhe Shqipërisë së Veriut; Koleksionet e botuara në gjuhët botërore etj.

Ndryshe, vetëm një javë më parë, në Prishtinë u mbajt një konferencë shkencore në Institutin Albanologjik me temën “Gjendja e Eposit të Kreshnikëve në pesë vende të Ballkanit: Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Serbi, Mali i Zi”. Studiues shqiptarë por edhe të huaj, në këtë konferencë u pajtuan se hulumtimet në fushën e epikës popullore, sidomos ato të Ciklit të Këngëve të Kreshnikëve, duhet të vazhdojnë ende, sepse, sipas një pjesë bukur e madhe e këtij visari shpirtëror shqiptar ende bënë “jetën” e gjallë në viset veriore të Shqipërisë dhe si i tillë ai duhet të mblidhet dhe të studiohet, para se të shuhet nga zhvillimet e globalizmit dhe të “agresionit” të teknologjisë informative. /Albinfo/

Këngëtari simpatik i cili kohëve të fundit po kërkohet shumë nga publiku, do të sjellë një bashkëpunim. Bëhet fjalë për këngëtarin Besart Halimi, i cili në një intervistë për gazetën Tribuna ka treguar se do të sjellë një bashkëpunim me këngëtarin Ramadan Krasniqi-Danin, e po ashtu do të lansojë dy albume të reja

Besart Halimi sapo ka lansuar këngën e tij të re “Në Prishtinë” të cilën e ka ripërpunuar e tash po vjen me një bashkëpunim me këngëtarin e mirënjohur Ramadan Krasniqi-Dani.

Në një intervistë për gazetën Tribuna Besarti ka treguar se kënga që do ta sjellin këta dy këngëtarë është baladë dhe vjen në treg pas përfundimit të sezonit veror “Kënga është kryer, tash kemi filluar me incizua unë pjesën time Dani pjesën e vet, më pas do të fillojmë të realizojmë edhe videoklipin, kam me qenë një baladë një këngë me një tekst shumë të mirë, muzikën e kam bërë vetë unë kurse orkestrimin Florent Boshnjaku e tekstin e ka shkruar Krenare Halimi”, tregon Besarti.

E pasi që është baladë ai thotë se është më mirë ta lansojnë pas përfundimit të sezonit veror. “Kënga mbasi që është baladë duhet të dalë pas përfundimit të sezonit të verës” thotë ai. Besarti njëherë për njëherë nuk po mendon të ketë ndonjë bashkëpunim tjetër.

“Do të ketë bashkëpunime tjera por më vonë ndoshta. Ai, përveç kësaj kënge që është duke e punuar, do të sjellë edhe dy albume të tij, njëri album do të jetë me këngë të tij të realizuara nga ai, e tjetri album do të jetë me këngë popullore të kënduara live.

“Po mendoj ta bëj albumin tim të dytë me këngët e mia të cilat i kam realizuar, gjithashtu do të bëjë edhe një album me këngë popullore të kënduara live besoj që njerëzve do t’u pëlqejnë këto këngë popullore pasi që tashmë kam filluar të këndoj edhe nëpër ahengje të ndryshme e në dasma”, thekson këngëtari, duke shtuar se këto albume do të dalin në treg në fund të muajit shtator.

I kënaqur me përfitimet

Sezoni veror po sjell shumë punë e shumë angazhim për këngëtarët tanë e po ashtu edhe për Besartin ky sezon është i tillë. Ai tregon se është shumë i kënaqur me mbrëmjet e tij muzikore dhe shpreson të vazhdojnë kështu.

“Mbrëmjet muzikore po shkojnë shumë mirë, ky është viti im i dytë që këndoj nëpër ahengje e dasma të ndryshme por këtë vit kërkesat janë më të shumta, shpresoj të vazhdojë kështu”. Ku ka punë ka dhe përfitime. Në pyetjen se sa është i kënaqur ai me përfitimet e mbrëmjeve muzikore, Besarti përgjigjet duke thënë “Normal edhe përfitimet janë shumë mirë, pa pas përfitim në një punë askush nuk e bën, ka edhe shumë të tjerë që bëjnë muzikë vetë për qejf, por pak me përfitu pak për kënaqësi kështu që të dyja”.

Sa i përket jetës private ai vazhdon ta ruajë me xhelozi. “Nuk kam dëshirë të flas për jetën private, preferoj ta mbaj jetën private vetëm për vete” thotë për fund Besarti.