4.8 C
Prizren
E hënë, 2 Dhjetor, 2024

‘Një verë pa burra’ si sfidë për seksin

‘Një verë pa burra'Autorja e ka gjetur mjaft mirë titullin e botimit të saj teksa e ka quajtur: “Një verë pa burra”. Kurse botimet “Pegi”, në vazhdën e sjelljes në shqip të autorëve të njohur, kanë menduar se autorja Siri Hustveld i përshtatet fizionomisë moderne, që kjo Shtëpi botuese po mban në letrat shqipe me titujt e përzgjedhur. Do të ishte e tepruar të thoshim se ky libër është një himn për femrën, por që është një sfidë e gjinisë femërore, këtë nuk e mëdysh. Mund të mëdyshet vetëm dikush që e merr si libër të lehtë me histori sentimentale. Libri ka në qendër një personazh dhe rreth saj janë kategori të ndryshme femrash. Që nga ato që kanë fare përballë vdekjen (janë të moshuara), tek një grup të rejash që po futen në jetë dhe në mes të gjithë këtij qerthulli struktural është vetë ajo, personazhi kryesor.

Shpërpjesëtimi i moshës së personazheve të ndryshme teknikisht i jep të drejtë autores që të projektojë idenë e vet. Femra dhe sfidat e saj: të moshës, shpirtit, mendimit. Femra, ashtu si mashkulli, ka nevojat e veta dhe metamorfozat që sjell kalimi i moshës nuk duhet të përcillen si tragjedi. Ato janë. Ato ndodhin. Mia, personazhi kryesor i veprës, vjen pas një pauze me të shoqin. Mund të merret edhe si ndarje, por që nuk përjetohet si tragjedi, sesa një humbje. Në fakt, autorja këtë pauzë na bën ta perceptojmë si ndarje. Në një apartament tashmë ku qëndrojnë edhe shoqet e t’ëmës, që janë pa burra prej kohësh, ajo shikon jetën e saj të re, por edhe periudha të ndryshme të saj. Mrekullia e këtij libri është mungesa e zbukurimit dhe shkrimi i hapur për gjithçka. Në libër, personazhi që mediton, që rrëfen dhe që na përcjell në vetën e parë është e bindur për të 55 vitet që ka mbi kurrizin e saj. Një jetë e tërë, por asnjëherë e menduar, se është e çuar keq. Ndërsa në fillimet e saj është e trishtuar për atë që i ka ndodhur doradorës kupton se në atë qerthull femëror po mëson shumë.

Dhe, nga kjo botë, ke se çfarë të mësosh. Më së pari femrat, por nga ana tjetër edhe çdo individ që do të dëshironte të shikonte ndryshe jetën e vet. Në këtë përsiatje të autores, Mia ka mundësi që dora-dorës të modifikojë vetveten e saj dhe pak nga pak dhe mjedisin përreth e saj, në një rrethinë që të themi është larg metropolit. Por jo shumë. Është mjedisi që do t’i rrëfejë udhën e vërtetë dhe të gjithë jetën në një retro që ajo e bën me narracionin e saj të brendshëm. Struktura e veprës është shumë interesante dhe shpesh ndërthuret narracioni me kujtimet por edhe me citime të autorëve shumë klasikë. Ndoshta edhe këtë s’duhet të harrojmë. Në vepër ke gati një kurs të së shkruarit gratis, që autorja e blaton përmes personazhit të saj; ke qasjen me shkrimtarë të mëdhenj, por jo thjesht nga fushëpamja e autores por nga këndvështrimi më i mirë bashkëkohor i letërsisë; dhe mbi të gjitha një libër të shkruar mirë. Nuk e dimë nëse libri është përkthyer apo shqipëruar. Botuesja e ka kthyer si normë të saj që në kopertinë të vendosë emrat e përkthyesve të saj. Fillimisht sipas saj, ka qenë kërkesë e përkthyesve dhe insistim i tyre! Në rastin e Ëngjëllushe Shqarrit, që në kopertinë thuhet se ka shqipëruar e brenda përkthyer nuk e dimë nëse vërtetë e ka përkthyer apo shqipëruar.

Gjithsesi, transmeton BW, duket që romani është i ardhur në mënyrë korrekte, prej përgjegjësisë që znj, Shqarri ia njeh shpesh vetes. Ndoshta shqipërimi ka qenë i nevojshëm për shkak të vështirësisë që përcjell një autore e tillë kaq interesante si Hustveld, që tashmë njeh veprat e saj të përkthyer në gati 30 gjuhë. Analiza e përkthimit tek ne është luks, ende që të bëhet. Libri për publikun tonë ruan edhe kultivon edhe një nga vlerat e tij pasi të njeh me një letërsi jo vetëm të mirëfilli bashkëkohore por edhe autorë të tillë, që meritojnë review nga organe të njohura ndërkombëtare. Por. Le të kthehemi te vepra jonë. Autorja duket se i ka vënë vetes si qëllim të shkojë në kulmin e shqyrtimit të identitetit. Me anë të shtjellës që e bën te personazhi i saj, Mia, autorja na tregon jo vetëm pjekurinë artistike por edhe një gjetje të mirë artistike. Interesante janë paragrafët e Austen herë pas here:”…Nuk besoj të kem hapur një libër gjatë të gjithë jetës time ku të mos kem gjetur diçka në lidhje me pabesinë e grave. Këngët dhe proverbat, të gjitha bëjnë fjalë për mendjelehtësinë e grave.

Por ju mund të thoni se të gjitha këto janë shkruar nga burrat”. Dhe vazhdon, po me gojën e të njëjtës autore. “Ndoshta do ta them po, po, ju lutem të mos u referohemi librave. Burrat kanë pasur të gjitha shanset e mundshme krahasuar me ne për të rrëfyer historitë e tyre. Ata kanë pasur shumë më tepër se ne për t’u arsimuar; pena ka qenë në duart e tyre. Nuk do t’ju lejoj që të përdorni librat për të provuar diçka”…Shkrimi i kësaj gruaje, thotë autorja jonë, kishte të njëjtën saktësi dhe qartësi si edhe proza e saj. Por ne e lëmë shtjellën këtu. Identiteti që kërkon autorja është një rrugë që e përshkon shumë mirë dhe kushdo mund ta ndjekë qetazi në këtë roman të shkruar aq mirë. Grafikisht ka diçka që nuk shkon tek libri dhe të jep përshtypjen e një malli të lirë, gjë që nuk është i vërtetë në shtjellimin vet.Përzgjedhja e “Pegit” me këtë libër është e këndshme dhe e dëshirueshme për të gjithë, por edhe një urë për të njohur një autore interesante.

Më Shumë

Totaj nderon dëshmorët në Landovicë

Kryetari i Komunës së Prizrenit, Shaqir Totaj, së bashku me zyrtarë komunalë mori pjesë sot në ceremoninë solemne të homazheve në varrezat e dëshmorëve...

Përfundon mbjellja e fidanëve dhe bimëve dekorative në hyrje-dalje të Prizrenit nga Suhareka

Ka përfunduar mbjellja e fidanëve drunorë dhe bimëve dekorative në brezin e gjelbër në mes të rrugës “Ukë Bytyqi,” që ndodhet në hyrje/dalje të...

Zemra e Forcës

Patatja e Bosforit

Lajmet e Fundit