Shkruan:  Avdi Ibrahimi

Të parët e Bahtijarit kanë qenë fshatar të zbritur nga Zhuri, aty nga fillimi i shekullit të kaluar u vendosën në fshatin Kobajë i Vjetër, e tani Kobajë i Ri, ku familja e tij ishin të lidhur me token dhe njiheshin si bujq e blegtor të mire, por ishin edhe arsimdashës.

Në këtë fshat lindi Bahtijar (Shyqri) Bislimaj më 27.12.1956 fëmijë i dytë që në vijim pati edhe dy vëllezër e pesë motra,tetë fëmijët e Shyqri Bislimajt, dhe Naxhije Çoçajt.

Bahtijari erdhi në jetë në një vit të njohur për historinë shqiptare që jetonin nën thundrrën okupuese të Jugosllavisë.Ishte koha e akcionit të armëve, ku Kosova me viset e saja shqiptare u bënë arenë përleshjesh në mes sllavëve të jugut.

Bahtijari shkollën fillore e kreu në fshatin Vlashnje, ndërsa Shkollën e Mesme Normale, dhe Shkollën e Lartë Akademin Pedagogjike në Prizren.

Bahtijari shkonte mire në mësime, ishte i zgjuar, i urtë, fjalëpakë, e shumë i sjellshëm, dhe kjo e bënte të fitonte simpatinë e profësorëve dhe shokëve patriot të qytetit, që vepronin kundër rregjimit gjakatar titisto – rankoviçist dhe puthadorëve të tyre shqipfolës.Gjatë viteve të studimeve në Prizren hyri në lidhje me rrethet patriotike shqiptare, që njëri nga shokët e tij të ngushtë ishte Xhemajli Berisha.

Foto: Bahtijar Bislimajme shokun e tij të idealeve atdhetare Xhemajli Berisha.

Sikundër shumë të rinjë patriot, edhe atë e shqetësonte fati i atdheut tërobëruar, ndaj ndiqte me simpati të veçantë çdo përpjekje të atdhetarëve për çlirimindhe bashkimin e toakave shqiptare nga zgjedha e huaj jugosllavo-serbe.

Mbasi diplomoi në SH.L.P, punoi si mësues i matematikës në fshatin Zhur, Vlashnje e në vendëlindje. Që shqetësim i madh për të u bë përkujdesja dhe edukimii fëmijëve, i frymëzuar nga parimet e shëndosha idealiste shqiptare. Sado që vetë ishte rritur dhe edukuar në ambiente orientale, dinte të ngrihej mbi konceptet e vjetra të kohës, sidomos të atyre anadollake, e të vepronte ashtu siç e kërkonte interesi i formimit arsimor kulturor dhe i mbarëvajtjes së nxënësve.Dashuria për atdheun shqiptarë, për popullin dhe historine tone të lavdishme, respekti që tregoi për punën, si burim i gjitha të mirave njerëzore, në veçanti, thjeshtësia dhe urtësia – ishin disa nga vyrtytet më të çmuara të Bahtijarit, tek përpiqej vazhdimisht të rrënjoste tek nxënësit.Pjekuria dhe përvoja e jetës, kultura dhe takti prej të urtit, e kishin bërë një mesues të dytë në familje.Ai diti të nxiste e t’i drejtonte nxënësit në botën e madhe të dijës në shkencat e natyrës – matematikës.

Intersat e pushtuesve jugosllavo-serb dhe shqipfolësve hafije, ishin që patriotët t’i mbanin të përçarë, përderisa këta patriot përparimtar nuk donin që hija e së kaluarës të errësonte horizontin e jetës së patriotëve, që luftonin për liri e të drejta kombëtare.Bahtijarime shokë u vë në lëvizje. Vetë Bahtijari, në jetën e përditshme jep shembullin, jo vetëm që donte Çlirimin dhe Bashkimin e Trojeve Shqiptare me shtetin amëme Shqipërinë, po edhe luftonte me këtë qëllim. Ainëpërmjet mikut të tij Avdiut që në vitin 1987 anatrësohet dhe vepron në Organizatën Komiteti Kombëtar Shqiptar për Bashkim e Trojeve, Organizatë kjo që udhëhiqej nga Ruzhdi Saramati.

Dekadat e fundit të shekullit të kaluar, vetëm i forcuan shkëndijat e mllefit shqiptar ndaj një mizorie që s’dinte të marr fund.Sa më shumë rritej fryma gjenocidale dhe diskriminuese e pushtetit të egër serbo-jugosllav kundër popullit të pafajshëm dhe liridashës shqiptar të Kosovës, aq më shumë u zgjua shpirti i pastër si loti i djemëve, vajzave, burrave dhe nënave të kësaj toke, që ditën të flasin edhe me jetën edhe me vdekjen e tyre.

Jeta e këtij atdhetari të etur për liri ishte e ngjashme me ato të bashkëatdhetarëve të tij; me skamje, me halle, me vuajtje, me mjerim. Gjithmonë të ndjekur e të përndjekur.në Kosovë, hasmëria me cerberët karpatianë nuk u zbut fare.Përkundrazi, ajo u thellua dhe u ashpërsua edhe më shumë.Zullumi i gjakpirësve serbo-malazezë ishte bërë i padurueshëm.Kriminelët serbë e malazezë nuk linin gjë pa bërë mbi shqiptarët e pambrojtur.Çdo ditë rrahje, maltretime, tortura, vrasje. Me këtë gjendje të rëndë robërie nuk mundi të pajtohej kurrësesi as Bahtijar Bislimaj.

I gjendur midis robërisë së padurueshme, ai u bë tok me njerëzit e gjakut të tij, dhe bashkëveprimtar tjerë dhe ia vu gjoksin së keqes, duke qëndruar i pathyeshëm, mu si lisat e Kosovës dhe Shqipërisë martire. Tashmë ai kishte fituar besimin e palëkundur të shokëve të Lëvizjes ilegale dhe shtëpia e babait tëtij Shyqriut në Kobajë u bë edhe nji nga bazat tejet më rëndësi të Lëvizjes Guerile “SHQIPET E LIRISË” që drejtohej e udhëhiqej nga Ruzhdi Saramati me shokë… sa here që na duhej të kalonim në shetin amë SHQIPËRI, strehim për ne do të ishte shtëpia e Bahtijar Shyqri Bislimajt, i cili do ti përcjell ilegalet dhe guerilasit deri në kufirin shqiptaro-shqiptar, nga kur ktheshin nga Shqiperia përsëri do të shkonin në bazën e tyre te Bahtijari, ku pastaj shpërndaheshin në vatrat e tyrepër veprime të mëtejme. Pata rastin ta dëgjoj në kuvend burrash në kushte ilegaliteti Bahtijarin tek shprehej: – Kosova është kreshnike, ka burra të mençur e trima, ka edhe ca ferra me gjemba, por ka më shum lisa që i përballojnë stuhihve dhe nji dit ka për ta pare veten të çliruar e uroj ta gëzojmë këtë ditë lum miku… – Koha ecën me hapa ujku luftëtarët e lirisë me në krye komandanin legjendar të UÇK-së Adem Jashari në luftrat dhe betejat e njëpasnjëshme po korrnin fitore te reja kundër okupatorit serbo-malazez, shtëpia e Batijarit, po priste dhe përcillte luftëtaret e lirisë në çdo cep të Kosovës, ai po zbatonte me përpikmëri urdhërat e Shtabit të brigades 28-128 të UÇK-së, dhe komandantit të saj Ruzhdi Saramati, kjo baze për neve ishte shum më rëndësi logjistike, aty pushonin luftëtarët e lirisë të lodhur tek bartnin armatim nga Shqipëria, aty ruheshin te gjitha armatimet këmbësorie dhe pastaj i merrninin luftetaret e lirisë, ku më pastaj ne beteja të ndryshme lufohej për jetë a vdekje. Rol të rëndësishëm në operacionin “SHIGJETA” në Pashtrik në misionin e logjistikës dhe moralit pati Bahtijari, në Frontin e luftës të opracionit “Shigjeta” Bahtijari, kishte edhe djalin e vëllait, hoxhë Kujtim (Fadil), dhe djalin e axhës, hoxhë Orhan (Ibish) Bislimaj. Ai kishte vullnet e dashuri të pathyeshme për ta pa ushtrin serbe malazeze duke ikur nga Kosova.Angazhimi dhe trimëritë e tij u pane në çdo aksion illegal e luftarak, andaj përherë lavdërohej e çmohej nga shokët.

Bahtijari nga viti 2000 punoi në administratën e KEK-ut, të Prizrenit deri në momentin kur ndërroi jetë.

Bahtijar Bislimaj, Veteran Luftëtar Lirie i UÇK-së, nd?rroi jet? më 19 shtator 2015.Pasë një sëmundje të rëndë duke u kuruar në Spitalin e Prizrenit,

Nuk di të na falni ju bashkëidealist të çëshjes së madhe kombëtare shqiptare, ju invalid, veteran, pjestar të UÇK-së, dhe ju familjar, far e fis, miq, e shokë të Bahtijarit, për këtë dobësi që nuk kam force të shkruaj a as të flasë diçka më shumë, ngushllojmë familjen BISLIMAJ, nga fshati KOBAJË, nënën, vëllezërit, motrat, bashkëshortën, djemt e vajzat nipat e mbesat, e mbarë farefisin BISLIMAJ.

Nga Rexhep Qosja

Kam kënaqësi që me rastin e këtij nderimi që po i bëhet sot Adem Demaçit të them disa fjalë për jetën dhe për veprën e tij.

Kam folur e kam shkruar për të edhe disa herë të tjera kur s’ishte ende në moshën në të cilën është sot. Por, tetëdhjetë vjet tashmë të kaluara dhe nderimi që po i bëhet më nxisin të them edhe diçka që nuk e kisha thënë atyre herëve.

Brezi im ka pasur fat të jashtëzakonshëm që prej natyrës të jetë i dhuruar me një vetje siç është Adem Demaçi. E thashë brezi im e do të duhej të thosha se Kosova, në të vërtetë populli shqiptar në përgjithësi, ka pasur fat të madh që ka rritur një personalitet siç është Adem Demaçi.

Pse mund të thuhet kështu?

Mund të thuhet kështu sepse Adem Demaçi është autoritet i madh, i pakrahasuar me asnjë tjetër në Kosovë para tij dhe të kohës së tij: autoritet politik, kulturor e moral.

Dhe, ky autoritet me kohë është bërë autoritet gjithëkombëtar dhe është bërë autoritet i tillë sepse është ndërtuar mbi përkushtimet e tij jo ndaj një, por ndaj disa veprimtarive kombëtare: ndaj krijimtarisë letrare, ndaj publicistikës, ndaj veprimtarisë politike.

Në të gjitha këto veprimtari ai do të merret me çështje thelbësore nga e shkuara, nga e përtashmja dhe nga e ardhmja e popullit shqiptar.

Shikimet e tij dhe shpjegimet e tij për fatin historik, politik, shoqëror, kombëtar të Kosovës dhe të të gjithë shqiptarëve kurrë dhe kurrkund s’do të shprehen me mënjanësi mendore e ndjenjore, por me mospajtim të theksuar me gjendjen e përtashme dhe me padrejtësitë historike që u janë bërë atyre, me mospajtim me pasojat që populli shqiptar ka përjetuar për shkak të atyre padrejtësive të kryehershme, me mospajtim që do të frymëzojë vetëdijen e re të rinisë sonë.

Janë këto shikime dhe shpjegime që shprehen me gjuhë letrare artistike në prozën e tij: në romanet dhe në tregimet e tij.

Janë këto shikime dhe shpjegime që shprehen me gjuhë intelektuale në shkrimet e tij publicistike.

Janë këto shikime dhe shpjegime që shprehen edhe me programe kombëtare në veprimtarinë e tij të pandalshme politike.

Me këto shikime dhe shpjegime Adem Demaçi do të bëhet herët shqiptues i madh, më i madhi, në historinë shqiptare të Kosovës, i mendimit të guximshëm, të drejtë, të ndershëm, të pakompromis, i mendimit çlirimtar shqiptar.

Me këto shikime dhe shpjegime ai do të bëhet shqiptuesi i madh i lirisë së Kosovës dhe projektuesi i parë i pavarësisë së saj: i Kosovës shtet i lirë dhe më vete.

E gjithë kjo veprimtari e gjithanshme artistike, shoqërore dhe politike, që ishte plotësisht mospajtuese me politikën zyrtare kosovare, serbe e jugosllave, dëshmon qartë se Adem Demaçi ia kishte dhuruar jetën Kosovës, se ia kishte dhuruar jetën lirisë dhe pavarësisë së saj, se ishte i gatshëm të flijohej për të. Njëzet e tetë vjet burgje janë dëshmia më e shumëkuptimshme e këtij flijimi madhështor atdhetar.

Por, si do t’i përgjigjet Kosova kësaj gatishmërie flijuese të Adem Demaçit? Të shprehem më saktësisht: si do t’i përgjigjen të gjitha udhëheqjet politike shqiptare të Kosovës kësaj gatishmërie flijuese të Adem Demaçit?

Përgjigjja është dëshpëruese.

Në kohën e ish Jugosllavisë komuniste këto udhëheqje do t’i përgjigjen duke iu bashkuar, dua të besoj më shumë detyrueshëm se vullnetshëm, udhëheqjeve serbe dhe jugosllave në burgosjet e gjykimet e tij tri herë për veprimtari armiqësore, që do t’ia shqiptojnë rreth njëzet e tetë vjet burgje?

Më vonë, në kohën e veprimtarisë së një vargu partish shqiptare në Kosovë prej fillimit të vitit 1990 e deri në vitin e çlirimit të Kosovës prej pushtimit të Serbisë, udhëheqjet partiake të këtyre partive, që po bënin të ashtuquajturën politikë paqësore, do t’i përgjigjen me drojë të madhe prej autoritetit të Adem Demaçit, me shkrime në gazetat e kontrolluara prej tyre dhe me propagandë gojore të palejueshme kundër tij – me çka synohej zhvlerësimi i autoritetit dhe pengimi i ngritjes së tij politike! Po të lexohen sot gjithë ata artikuj të turpshëm, që në gazeta janë botuar kundër tij, do të mund të bindemi se sa e paskrupuj ishte droja prej mundësisë që Adem Demaçi të ngrihej në rolin që në sytë e popullit në të vërtetë ishte: në rolin e prijësit të Lëvizjes për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës!

E sot, pas luftës çlirimtare, pas sendërtimit të idealit të lirisë dhe të pavarësisë së Kosovës, për të cilin ai kishte bërë larg më shumë jo vetëm se grupe vetjesh, por edhe se disa parti bashkë që e vallëzonin vallen e paqes nën pushtim, si do ta trajtojnë Adem Demaçin të gjitha udhëheqjet politike të shtetit të Kosovës për 16 vjet me radhë.

Kryetari i lavdishëm amerikan, Xhon Kenedi, ka thënë: “Mos pyet çka ka bërë atdheu yt për ty, por pyet çka ke bërë ti për atdheun”. Ky mendim aq shumë i cituar prej politikanëve e intelektualëve të ndryshëm në botë në të vërtetë është një ndryshim i kuptimit të mendimit të njohur të poetit të madh italian, Dante Aligieri, i cili mbas syrgjynosjes prej vendit të vet – prej Firencës kishte thënë: “Nuk kam vetëm unë obligime ndaj atdheut, por edhe atdheu ka obligime ndaj meje”.

Është thënë se Adem Demaçi, si askush tjetër në historinë shqiptare, i ka kryer obligimet atdhetare ndaj Kosovës, por ende s’është thënë si i ka kryer deri sot obligimet e saj ndaj tij Kosova shtet?

Do të përgjigjemi ndershëm e drejt në këtë pyetje në qoftë se fatin e Adem Demaçit pas lirimit prej burgjeve e krahasojmë me fatin e Nelson Mendelës pas lirimit të tij prej burgjeve të Republikës së Afrikës Jugore.

Mbas lirimit prej burgut, jo vetëm bashkëmendimtarët, por edhe kundërshtarët politikë do ta shpërblejnë Nelson Mendelën me nderime, të pamatshme: do t’i caktojnë këshilltarë, do t’i caktojnë shpura, do t’i caktojnë privilegje të ndryshme politike, shoqërore, kulturore, do ta bëjnë protagonist në shumë institucione shoqërore, kulturore, shkencore. Dhe, në fund, do ta bëjnë kryetar shumëvjeçar të Republikës Jugafrikane. Me ato nderime, të shumta e të ndryshme, jugoafrikanët i bënë 27 vjetët burgje përmbajtje të jashtëzakonshme politike për ngritjen e Nelson Mendelës në autoritet jo vetëm shtetëror, por edhe botëror politik, shoqëror e moral.

E ne, çka bëmë ne si shtet për 28 vjet burgje të Adem Demaçit?

Asnjë prej këtyre nderimeve politikisht larghedhëse që iu bënë Mendelës jugoafrikan, nuk iu bënë Mendelës kosovar – Adem Demaçit.

As gjashtëmbëdhjetë vjet pas çlirimit, çmimi shtetëror i Kosovës për krijimtari mendore, që i është dhënë shumë kujt, kujt e meriton dhe kujt s’e meriton, nuk iu dha Adem Demaçit! Dhe për të qenë çudia më e madhe s’u gjet medie dhe s’u gjet institucion shtetëror për t’i thënë Ministrisë së Kulturës, kësaj filiale njëpartiake, që e jep këtë çmim: mos shpërfytyro artet dhe historinë e Kosovës duke i dhënë çmime kujtdo e duke mos i dhënë kujt duhet!

Çmimi i tillë s’tregon gjë për një të shpërblyer të mundshëm si Adem Demaçi, por tregon shumë për shpërblyesin – Ministrinë në fjalë.

As gjashtëmbëdhjetë vjet pas çlirimit të Kosovës, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, anëtarë të së cilës janë bërë edhe njerëz pa rëndësi as politike, as shkencore, as artistike për Kosovën, nuk e nderoi veten e saj duke e pranuar Adem Demaçin! Dhe, s’u gjet institucion shteteror, dhe s’u gjet medie t’i thotë udhëheqjes së saj grupore njëzet e sa vjeçare: mjaft! E keni bërë ASHAK-un shtëpi private njëpartiake dhe keni cenuar, rëndë, interesat shkencore, letrare, artistike, kulturore, kombëtare të Kosovës duke e mbushur atë Akademi me mediokër partiakë që as mëhalla e vet s’i njeh sigurt.

As gjatë gjashtëmbëdhjetë vjetëve të Kosovës së çliruar, Adem Demaçin nuk e bënë as deputet të përhershëm siç i bëjnë disa shtete me përvoja politike disa autoritete të mëdha kombëtare, nuk e bënë as deputet katërvjeçar, as kryetar të Kuvendit të Kosovës, as kryeministër e as kryetar të Kosovës! U bënë deputetë, kryetarë të Kuvendit, kryeministra, kryetarë të Kosovës edhe njerëz, që s’i kanë dhuruar asnjë pikë djersë lirisë së Kosovës, që s’i kanë kushtuar asnjë orë e asnjë fjali pavarësisë së Kosovës, por s’u bë Adem Demaçi! U bënë kryetarë të Kosovës persona që me asgjë, me asnjë meritë jetëshkrimore, vlerë e virtyt politik s’mund ta përfaqësonë Kosovën e s’u bë Adem Demaçi!

Pse në Kosovë, për hir të nderimit të saj në botë, nuk u bë institucion shtetëror lavdia politike, morale, çlirimtare e 28 vjetëve burgje të Adem Demaçit? Pse s’e shquam legjitimitetin dhe etikën e Kosovës shtet edhe me një jetëshkrim shumë domethënës: edhe me 28 vjet burgje të Adem Demaçit?

Nuk ka dyshim se sjelljen e këtillë ndaj Adem Demaçit, që në thelb dëmtoi Kosovën,e bënë arrivistët e pushtetshëm – ata që Adem Demaçin e xhelozuan dhe e xhelozuan për shkak të të gjitha atyre meritave historike, që ka ai për Kosovën dhe për popullin shqiptar në përgjithësi, për shkak të autoritetit madhor me të cilin ai në pozitë të lartë shtetërore, do t’i bënte gati të padukshëm gjithë të tjerët në pozita shtetërore, domethënë, për shkak se ashtu do t’i frikësonte madhështia e tij.

Por, jo vetëm kaq. Sjelljet e këtilla përjashtuese ndaj Adem Demaçit, ta themi, kryetar i Kosovës, i nxiti shumë edhe droja prej etikës së tij politike me të cilën ai do të bëhej pegnesë për privilegjet, korrupsionin, zhvatjet, grabitjet, pasurimin e lehtë, të shpejtë, të kundërligjshëm; i nxiti, pra, droja prej etikës së tij politike me të cilën ai do të bëhej pengesë, që institucionet shtetërore të Kosovës, që administrata e Kosovës, që diplomacia e Kosovës, që demokracia e Kosovës të bëhen institucione, administratë, diplomaci, demokraci, përbërjen e të cilave e përcaktojnë nepotizmi, miqësitë, kumbaritë, pasuritë, pazaret, që meritat dhe sakrificat për pavarësinë e Kosovës, në njërën anë, kurse aftësitë për zhvillimin e saj të përgjithshëm dhe përfaqësimin e dinjitetshëm në botë, në anën tjetër, po i bëjnë krejt të nënçmuara apo, madje, pengesa politike për shumë kënd.

Sjelljet e këtilla, politikisht dhe moralisht të papranueshme ndaj Adem Demaçit dhe të dëmshme ndaj Kosovës, i bënë ata që me asgjë nuk i mbërrijnë atij as deri te gjunjët.

Lejohem të them se emrat e tyre do të harrohen ditën kur do të mbesin pa karriget për të cilat bënë dhe po bëjnë edhe krejt çka s’bëhet, kurse emri i Adem Demaçit, jetëshkrimi i tij, vepra jetësore dhe mendore e tij, do të jetë e përjetshme dhe përjetshëm do ta lëvizë dhe do ta ndriçojë historinë e popullit shqiptar.

Dhe, kjo jetë e tij dhe kjo vepër e tij do ta kryejnë gjithmonshëm atë mision historik ndriçues dhe frymëzues në jetën tonë kombëtare sepse në të ai përmblodhi parathënshëm mençurinë shekullore, që ishte mençuri së cilës i detyrohet krijimi i shteteve evropiane dhe të cilën shumë ndikueshëm e shprehu njëri nga prijësit e mëdhenj të rilindjes italiane, Gjyzepe Macini, kur në fjalimin e drejtuar rinisë italiane, përpos të tjerash, tha:

“Besimi pa veprim është mashtrim i Zotit dhe i njerëzve e veprimi është mësimi më i mirë që mund t’i jepet një populli”.

(Këtë fjalim akademik Rexhep Qosja e ka mbajtur me rastin e Simpoziumit Ndërkombëtar “Adem Demaçi mes luftës dhe paqes”)