Islam Krasniqi

Marrëveshja e fundit në Bruksel, Republikës së Kosovës nuk i solli asgjë, pos lëndim të sovranitetit, copëtim të territorit, shkatërrim të drejtësia, përçarje politike, përçarje mes shoqërive civile dhe përçarje mesë popullit që posedojnë mendime të ndryshme.

Republika e Kosovës çdo herë e dëgjueshme në tavolinën e Brukselit, duke bërë lëshime në çështjet madhore, me qëllim që ti afrohemi BE-së me shumë, mirëpo BE-ja i ka mbyllur dyert për qytetaret tanë dhe nuk ka asnjë lëvizje në ketë drejtim.

Përse çështjet madhore ti vëmë në tavolinë? A duhet çdo herë të sakrifikohemi ne apo ka ndonjë projekt që është duke u hartuar afatgjatë për Shqipërinë etnike nga Molla e Kuqe deri në Çamëri, ku shqipja ti shtrij krahët nga i ka të bijtë e vetë, e ne nuk dimë asgjë, sepse drejtë Evropës assesi.

Pas marrëveshjes së fundit serbet dolën me disa deklarata se po afrohet koha e pajtimit me shqiptaret, ndërsa BE-ja e përkrahu dhe i duartrokiti këto deklarata të zyrtarëve serb, ku i konsideroj si të arritura të mëdha dhe një hapë me afër shtëpisë së madhe (BE-së), gjë që sipas tyre në vetëm duhet tu kërkojmë të falur atyre sepse s’kemi ditur të rrimë mirë para plumbit kur kemi qenë të prangosur apo e kemi lëvizur qafën para tehut të shpatës.

Ky është turpi i Evropës sepse edhe me herët marrëveshjet janë bërë në dëm të shqiptarëve siç është marrëveshja e ambasadorëve në Londër, kongresi i Berlinit, ku edhe u copëtua Shqipëria. Përse serbët janë me të mirë së ne për evropianët sepse janë me kombëtar dhe nuk lëvizin nga parimet e veta apo së dinë të bëjnë politikë si burrështetas, cila është e vërteta këtu?

Duhet të kemi vija të kuqe edhe në raport me bisedimet në Bruksel, kemi një Kushtetutë shumë të varfër po të paktën ta respektojmë atë ashtu siç është, e jo ta cungojmë me shumë. Serbet padyshim së duhet ti respektojmë si qytetar të Kosovës, por duhet ti respektojmë aq sa respektohen shqiptarët në Preshevë, në Maqedoni, në Mal të Zi duhet të respektohet parimi i reciprocitetit.

Kohëve të fundit duken sikur nuk janë vetvetja të gjithë liderët Shqiptar, çdo herë kur po bëhen patriot me deklaratat bombastike , në Brukseli po ju shtohet edhe një njollë pavarësisë se Kosovës po njolloset sovranitetin me një nënshkrim.

Liderët tanë apo kërkojnë që të dukën si lider kryesor të vendeve ballkanike apo dëshirojnë ta fitojnë çmimin Nobel për paqe sikur të Lauratit Afrikanë Nelson Mandelës, i cili tërë jetën e tij ja kushtojë vendit të tij, ku e tërë jeta tij ishe shkuar i mbyllur nëpër kafaze të egërsirave, por edhe një pjesë të jetës e kaloi nëpër burgje, e liderët shqiptar mund të fitojnë titullin e Esat Pashës Tradhtar te Shqypnis.

Liderët tanë po e harrojnë fuqinë e popullit, edhe pse jemi popull i urtë nuk jemi edhe të çmendur, dimë ti dallojmë dritën dhe terrin, të bardhën dhe të zezën, shembull mund të marrim ujin, është shumë i butë por fuqia e tij shembë edhe shkëmbinjtë me të mëdhenj.

“Sami Frashëri ka thenë : Gjithsecili është i detyruar t’i shërbejë at’dheut të tij pa shpërblim, nuk është për t’u qortuar edhe ai që i shërben at’dheut të tij dhe shpërblehet, por s’ka poshtërsi më të madhe se të vësh at’dheun në rrezik për interesa personale”

Nga Bilall Sherifi

Kryetari i LDK-së Isa Mustafa gjatë fushatës zgjedhore 2014, përpos tjerash, premtoi se kur të vij në krye të qeverisë, dialogu me Serbinë që do të zhvillojë ai, do të jetë ndryshe nga dialogu që kishte zhvilluar paraardhësi i tij Hashim Thaçi sepse siç thoshte vet ai, ky lloj i dialogut kishte rezultuar i dëmshëm për të tashmen dhe të ardhmen e vendit.

Isa Mustafa qëndroi brenda këtij koncepti edhe gjatë koalicionit pas zgjedhor LDK-AAK-NISMA dhe VV. Ai në cilësinë e kryetarit të LDK-së nënshkroi madje edhe marrëveshjen e parimeve përmes së cilës sidomos në pikën 5 dhe 6 përcaktohej korniza e dialogut me Serbinë. Marrëveshja në pikën 6 të saj, gjithashtu parashihte që detyrimet të cilat i kishte marrë Kosova nga marrëveshjet ndërkombëtare do ti dërgohen për shqyrtim Komisionit të Venedikut për të vlerësuar se a janë në përputhje me kushtetutën e Republikës së Kosovës apo jo.

Madje, po të lexoni transkriptin e seancës së Kuvendit të Kosovës të mbajtur më 27 qershor 2013 në të cilën u debatua marrëveshja e prillit 2013, do ta shihni se edhe pse deputetët e LDK-së e votuan këtë marrëveshje, me arsyetimin se një gjë të tillë po e kërkon Bashkësia Ndërkombëtare, ata kritikuan ashpër marrëveshjen e nënshkruar nga kryeministri i Kosovës Hashim Thaçi dhe ai i Serbisë Ivica Daçiç.

Pra, Isa Mustafa duke u pajtuar me parimet e marrëveshjes së VLAN-it u zotua se jo vetëm që nuk do të vazhdoj dialogun e tillë siç e kishte zhvilluar Thaçi por do të korrigjojë dëmet që i kishte shkaktuar ky lloj i dialogut.

Mirëpo, pas prishjes së koalicionit me VLAN-in dhe hyrjes në koalicion me PDK-në bëri krejt të kundërtën e asaj që ai gjatë këtyre dy periudhave kishte premtuar.

Kryeministri Isa Mustafa as nuk i korrigjoi dëmet e shkaktuara nga dialogu “Made in Thaçi” dhe as nuk ndryshoi modelin e negociatave por përkundrazi, ai përmes nënshkrimit të marrëveshjes së parimeve mbi Bashkësinë e Komunave me shumicë serbe më 25 gusht 2015 tejkaloi edhe marrëveshjen e prillit 2013.

Ky është në vija të përgjithshme historiku i marrëveshjes së prillit 2013 dhe i raportit të LDK-së dhe Isa Mustafës me këtë marrëveshje.
Bazuar në këto që theksova më lartë, marrëveshja e prillit 2013 asnjëherë nuk iu nënshtrua një arbitrimi neutral, siç është Gjykata Kushtetuese në kuadër të sistemit tonë kushtetues, pasi që kërkesën e opozitës për të vlerësuar kushtetutshmërinë e kësaj marrëveshje Gjykata Kushtetuese e shpalli si të pa pranueshme dhe rrjedhimisht nuk u morr fare me këtë çështje. Marrëveshja nuk iu nënshtrua as ndonjë arbitri neutral ndërkombëtar siç është Komisioni i Venedikut edhe pse Isa Mustafa duke pranuar dhe nënshkruar vullnetarisht parimet e marrëveshjes së VLAN-it ishte zotuar se do të shfrytëzoj këtë institucion ndërkombëtar për të vlerësuar kushtetutshmërinë e marrëveshjeve të arritura nga Thaçi.

Rrjedhimisht, kemi një marrëveshje të cilën edhe ata që e kanë votuar edhe ata që nuk e kanë votuar e kanë cilësuar si të dëmshme dhe në kundërshtim me Kushtetutën e Republikës së Kosovës.

Prandaj, kjo marrëveshje do të mbetet e kontestuar, së paku për aq kohë sa nuk është vlerësuar përputhja e saj me kushtetutën e Republikës së Kosovës nga asnjë institucion relevant vendor apo ndërkombëtar, në veçanti nga Komisioni i Venedikut si një instancë kredibile ndërkombëtare.
Tani do të ndalem te marrëveshja e parimeve për Bashkësinë e Komunave me shumicë serbe e arritur më 25 gusht 2015.
I vetëdijshëm që marrëveshja e parimeve për Bashkësinë e Komunave me shumicë serbe nuk do të miratohej nga deputetët e Kuvendit të Kosovës, Isa Mustafa dhe qeveria e tij zgjodhën rrugën e shmangies së Kuvendit.

Për të arsyetuar shmangien e Kuvendit të Kosovës ai këtë marrëveshje vendosi ta interpretoj si një aneks të marrëveshjes së prillit 2013 dhe jo si një marrëveshje të re.

Nëse marrëveshja e 25 gushtit 2015 nuk është një marrëveshje e re por siç thotë Mustafa është aneks, që i bie të jetë amendamentim i marrëveshjes të prillit 2013, atëherë ai ka detyrim kushtetues ta sjell në Kuvend për miratim sepse qeveria nuk ka të drejtë që marrëveshjeve ndërkombëtare të miratuara në kuvend ti shtojë apo ti heqë pjesë pa miratimin e organit që e ka miratuar atë, që në këtë rast është Kuvendi i Republikës së Kosovës.
Mjafton të lexohet Neni 18 paragrafi 4 i Kushtetutës së Kosovës cili përcakton qartë se “ Amendamentimi ose tërheqja nga marrëveshjet ndërkombëtare do të kenë të njëjtën procedurë të vendim marrjes sikur ajo e ratifikimit të marrëveshjeve ndërkombëtare.” dhe do të shihet se Isa Mustafa dhe qeveria e tij sido që do ta trajtojnë këtë marrëveshje, qoftë si pjesë të prillit 2013 qoftë si marrëveshje e re, rrugë tjetër pos ratifikimit të saj në Kuvend të Kosovës nuk ka.
Shmangja nga rruga kushtetuese e miratimit dhe amendamentimit të marrëveshjeve ndërkombëtare shmangë Kosovën nga Kushtetuta e saj dhe për pasojë e shmangë atë nga Republika si koncept dhe si formë mbi të cilin është ndërtuar shteti i Kosovës.
Kushtetuta është Kontratë e shtetasve të saj, kontrata nuk mund të prishet dhe as të interpretohet njëanshëm, e aq më pak nga qeveria e cila në bazë të kushtetutës në fuqi është vetëm njëri nga pushtetet në vend.

Nga Jakup Krasniqi

Ndoshta për shkakun se shumëkush nuk po sheh dritë-shprese në fund të tunelit, nga kategori të ndryshme të njerëzve gjithnjë e më tepër po dëgjohet shprehja: “Nuk jemi rastësisht këtu ku jemi”?! Vërtetë ku jemi? Dhe ku do të shkojmë? Me ketë pandjesi qytetare, për të kundërshtuar edhe për çështje kaq vitale politike për vendin, siç është tërësia territoriale e Republikës?!

Para një kohe (ishte muaj prill), opozita i kishte ftuar qytetarët të protestonin krejt qetësisht për Gjykatën Kushtetutës, për shtrenjtimin e energjisë, për RTK-në, pra për kapjen e shtetit tonë: “Opozita, nuk i ka kapur problemet popullore”, “nuk i ka kapur problemet që do t’i nxirrnin njerëzit në rrugë” e të ngjashme. Pastaj pse filani e fisteku janë në protestë? Gjersa fare pak trajtoheshin temat për të cilat po protestohej shumë urtësisht. Ndonëse parashikonin protesta të pa parashikueshme për nga përmasat e përdorimit të dhunës. Nga analizat e tilla dilte se: faji nuk ishte te ata që e kishin pushtetin dhe të cilët para pak kohe kishin prodhuar një egzod të përmasave më të mëdha të pas luftës çlirimtare, por, “fajin” e shihnin te opozita që po luftonte për te ndryshuar qeverisjen e keqe?! Por, në fund të fundit, çka të vyen ajo opozitë që nuk e ka synim marrjen e pushtetit, për ndryshimin e qeverisjes dhe të qeverisurit në shërbim të qytetarëve?! Në vend që të shihej niveli qeverisës, ngecja në zhvillimin e vendit, mungesa e sundimit të ligjit, pa perspektiva për punë, jetë e siguri, për arsim e shëndetësi cilësore, shkaqe këto që kishin nxitur dhe shkaktuar egzodin e qytetarëve tanë në drejtim të vendeve të BE-së.

Tani, kur opozita është kapur fortë dhe më të drejtë, për probleme politike, probleme të cilat nëse nuk parandalohen sot, e nesërmja nuk mund të riparoj asgjë. Edhe pse është e qartë që marrëveshjet e arritura në Bruksel më 25 gusht 2015, janë në kundërshtim të plotë me Kushtetutën e Kosovës, janë në kundërshtim të plotë dhe përtej të gjitha të drejtave te komunitetit serb, të parapara me Dokumentin e Presidentit Ahtisari. Ani pse edhe Dokumenti i përmendur ishte dokument i kompromisit për të drejtat e liritë e komunitetit serb në Kosovë. Ishte kompromis për pavarësinë. E ngjashme është edhe Marrëveshja për demarkacionin e kufirit me Malin e Zi. Nuk ka asnjë dyshim, shqiptarët me këto marrëveshje nuk kanë fituar asgjë, as ata brenda Kosovës e as ata jashtë saj. Këto marrëveshje nuk mund të ishin kaq të dëmshme, pa një qeverisje të papërgjegjshme, të korruptuar dhe të keqe në Kosovë. Me një Kryeministër te shekullit të shkuar.

Nuk ka asnjë dyshim, njerëzit që i kanë udhëhequr këto bisedime jo vetëm që nuk kanë qenë të përgatitur, por ata as nuk e kanë bërë asnjë përpjekje për të biseduar e konsultuar më njerëz që kanë një përvojë, kanë dije dhe duan të kontribuojnë në ketë proces mjaftë kompleks. Si duket këtyre njerëzve nuk u duhet as përvoja, as dija e as përkushtimi, madje as dashuria për vendin. Ky proces ishte më kompleks sesa procesi i bisedimeve në Vjenë. Pse? Në Vjenë, temë e bisedimeve ka qenë Serbia nga e cila ka arritur të pavarësohet Kosova, ndërsa komunitetit serb i është dhënë një autonomi e gjere kulturore. Ndërsa në Bruksel, nga kjo që rezultojë me 25 gusht, është biseduar ekskluzivisht për të drejtat politike, territoriale e administrative të komunitetit serb në Kosovë, për shqiptarët në Serbi nuk po del të jetë biseduar asgjë. Sikur ata na qenkan qytetarë të një rendi tjetër! Sikur ata nuk i meritojnë të drejtat e liritë, si të gjitha komunitetet pakicë në Evropën e Bashkuar? Pasi këto marrëveshje janë bërë në Bruksel, ai nuk është dashur të lejoj, që të përdoren kut të ndryshëm për etni të ndryshme. Për të gjithë njerëzit, pa dallim kombi, etnie, gjuhe, race a feje, është një standard për liri e të drejta. Kjo është e nënvizuar fuqishëm si në dokumentet e OKB-së për të drejtat e liritë e njeriut, ashtu edhe në Kartën evropiane të të drejtave e të lirive të njeriut.

Këtu tek ne ka edhe një absurditet tjetër, shpesh u tha si opozita ta gjej një Jabllanoviq?! Thua se fyerjet e Jabllanoviqit janë më të rënda se marrëveshjet e përmendura, me të cilat humbjet e shumanshme, politike, ekonomike e territoriale të Kosovës janë të pa rëndësishme?! Kësaj i thonë, kthimi i Serbisë në Kosovë, nuk është asgjë, në krahasim me korrupsionin e fyerjet e Jabllanpviqit?! Edhe pse me një qeveri të përgjegjshme, nesër korrupsioni mund të minimizohet, por marrëveshjet e arritura, vështirë se mund të ndryshohen. Nesër mund të organizohet një protestë për korrupsionin, avokatet e qeverisë, përsëri do të thonë, “kjo nuk është çështje që duhet të protestohet”, “opozita po lufton për pushtet”?! Vërtetë, kush duhet t’i kundërshtoi qeveritarët e pa dijshëm, korrupsionin e nepotizmin? Nëse jo opozita e bashkuar?

Ndoshta duke parë aftësinë e avokatëve te Kabinetit qeveritar më të madhit në Evropë, duke parë qeverisjen e keqe e korrupsionin, kapjen e gjitha institucioneve të pavarura nga familjaret e qeveritarëve, marrëveshjet e dëmshme, përfshirë edhe Gjykatën Speciale etj., i ka bërë njerëzit të thonë:” A jemi rastësisht këtu ku jemi”? Nëse, Akademikë, intelektualë, profesorë universitetesh, publike e private, nuk marrin mundin të reagojnë për ti bashkuar zërat opozitar për kundërshtim? Kush duhet të reagoj në ketë shoqëri pa busull orientimi? Në atë sistemin tjetër, protestonin studentet! Tash kush duhet, nëse jo opozita që duhet ta bëjë ndryshimin në qeverisjen e vendit?!

Nëse shigjetat duhet drejtuar nga opozita e cila po kërkon ndryshimin për mirëqeverisje, hajde ta shpallim edhe ne o avokatë të qeverisë, Kim Jong-un tonë, pasi edhe këta tanët janë në kërkim te sundimit të përjetshëm familjar! Ky fuqizim ekonomik i politikanëve me paranë publike, nuk është për zhvillimin dhe konsolidimin e Demokracisë e as për shtetin e së drejtës!
Edhe çka duhet të ndodhë në ketë vend, që kalemxhinjtë e ndryshëm, të shkruajë e flasin shqip e pa ekuivoke se qeverisja e vendit duhet ndryshuar?

Pa dyshim, nënshkrimi i peticionit i afruar nga opozita e bashkuar nga qytetarët e Republikës sonë, është protesta më e ligjshme për ndaljen e rrënimit të shtetit dhe te tkurrjes se tij.