25.5 C
Prizren
E shtunë, 21 Qershor, 2025
Home Blog Page 6841

Sot ndahet çmimi për veprën jetësore

0

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kujtim Shala, do të bëjë sot ndarjen e Çmimit Kombëtar për Vepër Jetësore në fushën e teatrit.

Ceremonia e ndarjes do të mbahet në ora 12:00 në MKRS dhe në bazë të Rregullores për ndarjen e çmimeve për teatër, Çmimi Kombëtar për Vepër Jetësore ka vlerë financiare 5 mijë euro.

Ndryshe, vitin që shkojë ky çmim iu nda aktorit të njohur Jahja Shehu.

Udhëtimi drejt vdekjes në shoqëri me pluhurin e bardhë

0

Konsumimi i substancave narkotike, duke filluar nga marihuana e deri tek heroina, po shënon rritje në Kosovë, ku pavarësisht gjendjes së rëndë ekonomike, të rinjtë po gjejnë zgjidhje për ta blerë atë.

Të dhënat zyrtare, të cilat i ka siguruar dhe i ka raportuar KosovaLive, alarmojnë për gjendjen ekzistuese, pasi tek numri i përdoruesve të drogës po përfshihen çdo ditë e më shumë moshat minore, nga 12 vjet e tutje. Ata po fillojnë me përdorimin e mariuhanës, e cila në zhargonin e tyre njihet si “bari”, pasi kjo është droga më e lirë dhe më e përdorura në Kosovë.

Një nga viktimat e kësaj dukurie negative, tashmë 24 vjeçari N.N, ka treguar për KosovaLive se si u bë që të konsumonte substanca narkotike qysh tetë vite më parë, bashkë me vëllain e tij, si dhe për shumë kujtime të hidhura nga koha kur konsumonte drogë.

“E gjitha filloi kur isha 16 vjeçar dhe isha në klasën e dhjetë, kurse vëllai im që ishte dy vite më i madh se unë, në klasën e dymbëdhjetë. Barin për herë të parë e provova me shoqërinë e tij, e cila përbëhej nga pesë djelmosha, të cilët po e konsumonin drogën kaherë, e në mesin e tyre edhe vëllai im”, rrëfen ai.

Bashkëbiseduesi ynë tregon se filloi me marihuanë, për të vazhduar me heroinë dhe tashmë ka përfunduar në kokainë, pavarësisht se nga droga ka humbur jetën para disa muajsh vëllai i tij, me të cilin nisi “udhëtimin drejt vdekjes”.

“Pas shtatë vite konsumimi, vëllai im u bë shumë keq dhe mjekët na thanë që ta dërgojmë për trajtim jashtë vendit, sepse në Kosovë tashmë s’mund të bëhej asgjë për të. E dërguam në perëndim dhe dukej se u shërua. Por pas pak muajsh nga kthimi, ai filloi përsëri ta përdorte drogën dhe ishte mbidoza ajo që ia mori jetën”, tregon ai.

Pavarësisht se ishte pluhuri që i mori vëllait jetën, ai prapë vazhdon ta konsumoj atë, madje duke shkuar nga dozat më të rënda.

“Unë prapë vazhdoj ta konsumoj, e edhe më shumë nga mërzia për vëllain. Për ta siguruar atë, jam në gjendje edhe të vjedh”, përfundon ai.

Brikena Krasniqi, është psikologe në Qendrën rehabilituese nga droga “Labyrinth” dhe për KosovaLive ajo tregon se çka i shtyn të rinjtë të përdorin drogë. Ajo ka thënë se shkaktarët më të shpeshtë të përdorimit të drogave janë qasja e lehtë tek drogat, presioni i bashkëmoshatarëve, stilet e reja të të jetuarit, kureshtja, dëshira për argëtim, vetëtrajtimi për t’i larguar dhimbjet e ndryshme fizike dhe psikike, si dhe mungesa kujdesit të përhershëm të prindërve dhe programeve të mirëfillta parandaluese.

“Fenomeni i përdorimit të drogës është shumë më i gjerë se sa Kosova. Edhe shtetet e regjionit kanë problem dukshëm të madh me përdorimin e drogave. Nëse fillohet që tani të zbatohen programet parandaluese dhe vetëdijesuese, atëherë efektet e këtyre programeve do të shihen pas 10 apo me shume viteve”, ka thënë ajo.

Sipas saj, një hap në parandalimin e përdorimit të drogës, do të ishte qasja shume dimensionale e problemit, që siç thotë ajo, nënkupton qasjen multisektoriale, duke përfshirë prindërit.

Krasniqi tha se Kosova ka Strategjinë dhe planin e veprimit për t’iu përgjigjur problemeve të drogës dhe tani për tani është e nevojshme që të zbatohet ky plan i veprimit.

“Përdorimi i rregullt i drogave të ndryshme ka disa pasoja. Efektet dhe pasojat varen edhe nga lloji i drogës që përdoret dhe sasia e konsumimit. Efektet e para nga përdorimi i substancave narkotike janë në tru dhe në të gjithë sistemin nervor. Ato shkaktojnë çekuilibrimin e funksionimit të trurit. Në këtë mënyrë, përdorimi i vazhdueshëm bën që ta largojnë personin nga jeta dhe veprimtaria e përditshme shoqërore”, ka thënë tutje ajo, duke shtuar se edhe shfaqja e çrregullimeve mendore është një prej pasojave.

Siç ka raportuar edhe më herët KosovaLive, “Labyrinth”, mosha mesatare e përdoruesve të drogës, sipas të dhënave të Qendrës rehabilituese nga droga, është 27 vjeçare, kurse mosha ekstreme më e re e përdorimit është 12 vjeçare. Sa i përket gjinisë, është ajo mashkullore që shënon një numër më të madh të përdoruesve krahasuar me atë femërore.

Sipas të dhënave të Policisë së Kosovës, përderisa në vitin 2004, ishin regjistruar 213 raste, kjo shifër në vitin 2014 ka arritur në 640, apo trefish më shumë. Ndërsa, në periudhën prej vitit 2004 deri në vitin 2014, Policia e Kosovës ka regjistruar 3.910 raste të përdoruesve të substancave narkotike.

Sa i përket numrit të personave të dyshimtë, në vitin 2004, Policia e Kosovës ka njoftuar për 260 persona, e ky numër në vitin 2014 ka arritur deri në 871. Gjithsej për dhjetë vite, policia ka bërë të ditur për 5.868 persona të dyshimtë. /KosovaLive/

Ermali, Lumi B dhe Ledri fitojnë “Top Fest 12”

0

Hiti “Shko” i treshes fantastike, Ermal Fejzullahu, Lumi B dhe Ledri Vula, është shpallur kënga fituese e edicionit të sivjetmë të “Top Fest”.

Performanca e finalistëve e ndërthurur me spektaklin e dhuruar nga të ftuarit, emra të njohur të skenës shqiptare, kërcimi dhe surpriza të shumta, e bënë këtë mbrëmje madhështore.

Finalja u prezantua nga Ledion Liço dhe nga Dojna Mema dhe nisi ndryshe. Këtë herë, Ledioni mori mikrofonin në dorë jo vetëm për të prezantuar, por edhe për të kënduar, duke i dhënë mundësinë publikut në sallë dhe atij që e ndoqi përmes ekranit, ta shihnin atë në një performancë ndryshe në hapjen e finales.

Aslaidon me këngën “Vetëm do ia dal” ishte fitues i çmimit “Artist To Watch”, ndërsa çmimi “Kënga më e mirë Rock/Alternative” shkoi për Petrit Çarkaxhiun me këngën “Gegë & Toskë”.

Beatrix Ramosaj me këngën “Dhoma 609” ishte fituese e dy çmimeve, “Artistja më e mirë femër” dhe e çmimit të “’Top Albania Radio”.

Për t’u veçuar ishte edhe mbërritja me helikopter e reperit Noizy, i cili pasi performoi së bashku me Elgit Doda këngën “Vetëm ti je”, mori dy çmime “Most social artist”, si dhe “Best Hip Hop”.

Traditë e “Top Fest”, për vite me radhë, ka qenë dhe dhënia e një çmimi nga banorët e shtëpisë më të famshme në Shqipëri, nga banorët e ‘Big Brother Albania’. Ndryshe nga vitet e tjera, ky “Top Fest” i gjeti banorët brenda shtëpisë dhe nga aty, në një lidhje surprizë për ta, drejtpërsëdrejti ata u bënë pjesë e dhënies së çmimit “Kënga më e dëgjuar në My Music”. Ky çmim shkoi për Ermal Fejzullahu, Lumi B dhe Ledri Vula, të cilët ishin fitues edhe të çmimit “Best Male. Ndërkohë “Kënga më e mirë Pop” shkoi për Kastro Zizon.

Për të dhënë çmimin “Topestifundit” këtë herë në skenë u ngjit Lori Hoxha, producente e këtij festivali. Ky çmim shkoi për Eugent Bushpepan me këngën “Pranë finishit”. Ndërkohë, çmimin “Balada më e mirë” e mori Stenald Mehilli me “Flas me diellin”.

Grupi “Troja” me këngën “Demokraci” dhuroi një performancë” të veçantë, ndërsa meritoi çmimin “Best Video”.

Në këtë mbrëmje u zbulua dhe enigma për të shumëpërfolurën e këtyre katër muajve, “Top Festi fundit”. Në të vërtetë është vetëm fillimi i “Top Awards”. /TCH/

Kryesia sot vendos për Gjykatën Speciale?

0

Kryesia e Kuvendit të Kosovës pritet që sot të diskutojë për hapat të cilat do të ndërmerren për çështjen e themelimit të Gjykatës Speciale, pasi javën e kaluar, shkaku i mungesës së materialeve ishte shtyrë seanca, ku në rend dite ishin amendamentet për themelimin e kësaj Gjykate.

Kryesia e Kuvendit do të mblidhet në orën 11:00, ku pritet t’i trajtojë materialet për këtë gjykatë, nëse Qeveria i procedon për në Kuvend, shkruan ‘Epoka e re’.

Shefi i Grupit parlamentar i PDK-së, Adem Grabovci ka thënë se kurdo që të jetë gati materiali për Gjykatën Speciale, Kryesia e Kuvendit do ta trajtojë atë.

Eqrem Kryeziu: LDK-ja duartrokiti liderin e dështuar

0

Njëri nga themeluesit e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Eqrem Kryeziu, ka thënë se duartrokitjet e delegatëve për Isa Mustafën, ishin duartrokitje për një lider të dështuar.

Ai këto komente i ka bërë në llogarinë e tij në Facebook, përderisa e ka quajtur Kuvendin e sotëm të Lidhjes Demokratike, parodi.

“Pati duartrokitje frenetike e ovacione e unanimitet kur zgjodhëm liderin, ani pse i dështuar. Ende mund të shohim në filma dokumentarë sesi turmat në stallat e mëdha gjithandej Shqipërisë komuniste duartrokitnin me entuziazëm histerik kur shpallej vendimi “me vdekje” për njerëz që nuk i mësonin dot përmendsh as tekstet që do t’i dërgonin në vdekje të pashmangshme”.

“Isa delegatët i trajton si të pambrojtur, të papjekur dhe infantilë. Pa paternalizmin e liderit ata nuk jetojnë dot”, ka shkruar Kryeziu në Facebook.

Ja postimi i plotë i Eqrem Kryeziut në Facebook:

Sikur të mos mjaftonte transformimi në parodi i Kuvendit VIII Zgjedhor të LDK-së, kemi dhe plot perla që fitimtarët i shkapërderdhën për ne të vdekshmit.

Perla e parë: U kërkon falje Isa delegatëve për trysninë që kanë pësuar ditëve të fundit. Ja, ç’baba i kujdesshëm për çiliminjtë ende të papjekur. Në një rast frymëzimi, duke folë për veçoritë e LDK-së, madje isha para dy akademikëve të këtij subjekti, thashë: “…kurse Lidhja Demokratike e Kosovës është bashkim i njerëzve të lirë.” Por, paskam qenë budalla: Isa i trajton si të pambrojtur, të papjekur dhe infantilë. Pa paternalizmin e liderit ata nuk jetojnë dot. Dhe kjo pikëpamje fitoi sot.

Perla e dytë: Pati duartrokitje frenetike e ovacione e unanimitet kur zgjodhëm liderin, ani pse i dështuar.

Ende mund të shohim në filma dokumentarë sesi turmat në sallat e në stallat e mëdha gjithandej Shqipërisë komuniste, duartrokitnin me entuziazëm histerik kur shpallej vendimi “me vdekje” për njerëz që nuk i mësonin dot përmendsh as tekstet që do t’i dërgonin në vdekje të pashmangshme.

Por pse duartrokitjet?

Ato ishin gëzimi parak i qenies biologjike njerëzore se e liga e kaloi duartrokitësin. Pasqua! Derisa duartroket, madje shumë, shumë fort, gjer në dhembje, kjo do të thotë se je ende gjallë.

Ja, ç’mesazh na dërgon duartrokitja jonë vetes sonë: Pasqua! E liga të anashkaloi edhe kësaj here.

Por, kujdes! Syri i lig të vështron! Mund ta pësosh herën tjetër, madje edhe në çastin tjetër.

Të burgosurit e rastit “Kumanova”, keq me shëndet

0

Të burgosurit shqiptarë të rastit “Kumanova” nuk po ndjehen mirë me shëndet në burgun e Shutkës, pasi që ndaj tyre është përdorur dhunë nga organet e policisë. Pala mbrojtëse thotë, organet e rendit si shenjë hakmarrje, i kanë rrahur brutalisht shqiptarët që janë përfshirë në konfliktin e 9 dhe 10 majit në Lagjen e Trimave.

Këto komente i ka bërë Naser Raufi, avokati që po mbron 11 nga kosovarët e paraburgosur të Grupit të Kumanovës. Ai ka theksuar se klientët e tij nuk ndjehen mirë.

Raufi në një bisedë me INA ka theksuar se të gjithë të paraburgosurit janë rrahur keq dhe kanë probleme shëndetësore, edhe pse tek një pjesë e madhe e tyre ka pasur ndërhyrje mjekësore.

“Ata kanë probleme shëndetësore dhe pasoja nga rrahjet që kanë ndodhur nga fillimi i privimit të tyre. Ka pasur rrahje të tyre dhe në shenjë hakmarrje dhe se gjithë kjo është bërë në mënyrë duke i fshehur gjurmët. Por këto shqetësimet tona janë evidentuar dhe se kemi shprehur ankesat tona”, theksoi Raufi.

Deklarata e tij bije në kundërshtim me Avokatin e Popullit, Ixhet Mehmeti, i cili një ditë më parë theksoi se të paraburgosurit e Kumanovë janë në gjendje të mirë shëndetësore.

Memeti ka deklaruar se të paraburgosurit janë kontrolluar nga mjekët, të cilët kanë konstatur lëndime të lehta te disa prej tyre dhe lë ndime me serioze te disa të tjerë.

Ndryshe në paraburgim janë 28 të paraburgosur si pjesë e grupit të armatosur të Kumanovës, ku 16 prej tyre janë shtetas të Kosovës.

Plenumi i mashtrimit, joshjes, presionit e shantazhit me “Qetësi filozofike”!

0

Astrit Gashi

Po ja nisi me një fakt. Nga 26 delegatët e zgjedhur të njërës nga degët me ndikimin të LDK-së, shumica absolute, saktësisht 24 nga ta janë të punësuar në komunën e cila udhëheqet nga vet kryetari i i degës. Kryetari i tyre, i shehrit e i degës, i kishte mbledhur të gjithë dhe i kishte urdhëruar të votojnë për vetëm një kandidatë- dhe të mos votojnë madje as që ndonjë tjetër të kualifikohet në garën për kryetar. Ky kryetar që pastaj do ta deklaron hapur votën e tij në një emision televiziv, nuk donte as kundërkandidatë. Asnjërin madje as më të përshtatshimin për sistemin- Lutën. Mesazhi i kryetarit për delegatët ishte i qartë: Kush nuk do ta ngriste dorën- humbiste vendin e punës.

Mbledhia e sotme në Emerald- nuk ishte Kongres Pune dhe as Zgjedhor, por ishte një Plenum. Sigurisht juve që e keni mbërri pak ish RSFJ-në ju kujtohen këto organizime- që nuk prodhuan kurrë ndonjë gjë të mirë.

Të parët që u përzunë nga aty ishin gazetarët, natyrisht, si armiqtë më të mëdhenjë të demokracisë e duartrokitjes!

Gjatë procesit ndaj disa delegatëve me mendim të tyre e që ishin zgjedhur në bazë të meritave ka pasur presion e shantazh sistematik. Shumica tjetër ishin përgjedhur me kujdes që nga degët e nëndegët me listë dhe me votim të hapur ashtu që të votojnë sipas urdhërave të kryetarëve të degës dhe Kryetarit tashmë legjendar, Isa Mustafës.

Rastet janë të shumta – nga disa degë në Prishtinë e deri tek ajo e Ferizajit e Gjilanit, ku kryetarët kishin bërë inxhineringun zgjedhor- duke i llogaritur njerëzit si numra. Numra që shëndërrohen në duartroktije e jo votë. Të gjitha këto bërë me një “qetësi intelektuale” natyrisht.

Lutfi Haziri nuk pati nevojë të sakrifikohet për liderin Mustafa, që para tre vitesh do ta rikthente në Gjilan me shpresën se më kurrë nuk do të dukej në Prishtinë. Sipas nëndegës më të madhe në Gjilan, Luta kishte vendosur të shkeltë atë që zakonisht e rrafshit për toke- fjalën e dhënë. Ishte marrë vesh me kampin e Isës dhe i dërgoi të gjitha votat në sepetin e tij.

Te disa kokëfortë sikur Dega e Prizrenit dhe kryetari i saj i ri, që nuk u dorëzuan ndaj presionit, por kërkuan garë- madje shkuan aq larg sa edhe propozuan kundërkandidaten Vjosa Osmani- hakmarrja mbahej në xhepin e djathtë dhe ata mbetën jashtë Këshillit të Përgjithshëm.

Në Plenumin e sotëm nuk kishte votim për kryetar- ky proces sipas një sistemi demokratik të rizbuluar nga musteqokët e kontabilistët e sotëm të LDK-së, u ndërrua me një proces ekstremisht transparent e të paparë në demokracitë moderne- me duartrokitje.

është fakt që askund në Statutin e partisë nuk lihet asnjë mundësi që votimi për kryetarë të bëhëet me duartrokitje, por vetëm ashtu si bëhët kudo në botë- me votë të fshehur. Askund në status nuk shkruan se si do duhej të veprohej nëse ka vetëm një kandidatë në gare- sepse në LDK ashtu sikur parashihet edhe tek të gjitha Partitë Popullore Evropiane- gara pa kandidatë nuk stimulohet e në të shumtën absolute të rasteve as nuk ndodhë.

E tërë ngjarja ishte e orkestruar dhe organizuar mirë. Delegatët nga degët mbledheshin bashkë me kryetarin dhe niseshin, po bashkë drejt Prishtinës, për të votur një njeri, Isa Mustafën. Nuk fshiheshin e as nuk marroheshin- përkundrazi tërë procesin e përcillnin me foto të nisjes që i postonin në Facebook. Votimi pra ishte kolektiv dhe jo individual andaj nuk fitoi demokracia, por kolektivat. Ishin të shumta fotografitë e këtilla, por më bëri përshtypje ajo nga Rahoveci, ku LDK humbi zgjedhjet lokale dy herë rresht- herën e fundit nën udhëheqjen e kryetarit aktual. Kjo degë edhe e pati kënaqësinë që të propozonte Isën për kryetarë. A mund të ekzistonte një tjetër që do të mund të ja mirrte studentit Avduall Hoti, këtë të drejtë për të shprehur adhurimin ndaj kryetarit?

Gjithçka pra shkoi sipas parimit të Plenumeve në RSFJ dhe hymnit “Druze Tito, mi ti se kunemo…”. Me “qetësi filozofike” dhe duartokitje.

Në fund kryetari morri “kosën”- për të “kositë” barin në oborrin e tij. Një “kosë” kjo tjetër tjetër në formë nga ajo me të cilën udhëheqësia e sotme- dhe jo vetëm kryetari- po prejnë të ardhmen e partisë që udhëheqin. Ata sot që janë rreshtur dhe i janë bindur, mos të harrojnë se mund të vijë një moment kur mund te mbesin pa pozita, pa punë e pa privilegje- sepse dje e sot heshtën. Me “qetësi filozofike” e duartrokitje që nuk lejonin të numëroheshin votat- sikur do të ankohej një kryetar dege./Gazeta Blic/

Detyrimi që imponon njeri në vetvete është më i pashmangshëm

0

Mr.Ali Hertica

Këtë shkrim po e filloj me një thënje të pamfletistit francez, Pol-Luj Kurije: “Le t´iu marrin nëpër gojë, t´iu përqeshin, t´iu dënojnë, t´iu burgosin e, madje edhe t´iu varin, por publikoni mendimin tuaj”!…

Si e tillë, atëherë rasti mund të jetë “përgjithësisht i vlefshëm” dhe në këtë mënyrë të jetë i vendosur i detyrueshëm dhe pikënisja për shembull e një filozofi ligjore Leo Polak. Por, arsyeshmëria, si e vërtetë nëse është e nevojshme, është dhe mbetet një çështje e brendshme që i imponon mbi vete të gjitha llojet. Ky detyrim që imponon njeriu, në vetvete është më i pashmangshëm. Fakti se ka vështirë se në një mënyrë ndodh në njeriun modern, gjithnjë e më të vlefshme, si diçka fatale. Shumë çrregullime mendore lindin nga kjo kur në perlementin tonë votohet specialja.Kur dëgjojmë që thonë disa njerëz se duhet votuar, sikur të jetë çmenduri . “Nuk e kuptoj këtë që disa pseopatriot të hutuar dhe të pakënaqur me mos votim nga LWW,që kanë mendim goxha te keq dhe vazhdimisht, të pa kuptuar, ku njeriu tregon shkakun e konfuzionit të tij … Asgjë më lartë për këto arsye ka edhe një e jashtëm dhe një aspekt të brendshëm. Por, në qoftë se njeriu tani duhet të jetë i detyruar nga dikush qe të bej diçka te detyrueshëm , në të dy rastet ai e vë atë si një lodër të tillë dhe luan me fatin e tij.

Diçka që me të vërtetë është, e që, nuk mund të bëhet vetëm nga njerëzit, e që, qeveria nuk duhet t,i lidhë këmbët se vetëm duhet të votohet specialja,si masë e shpëtimit. Dhe në këtë mënyrë të detyruarit duhet te bëjnë, në qoftë se e detyron vetën e tij nga dikush tjetër – këto terma vazhdojnë ne vijmë të vijimit qe 16 vite ,në konceptin e “qeverisë” si koncept i “arsyeshmërisë” (kjo e fundit si parim i detyrueshëm për qëllim se e kemi nga faktori ndërkombtar te detyrushëm ) nuk ekziston në të vërtetë,dhe thjesht nuk ekzistonNë atë masë që njerëzit të mendojnë se janë të mirë, ky është një iluzion dhe duhet gjithsesi ta votojnë. Në rrjedhën e zhvillimit njeriut ka vendosur shumë gjëra të arsyeshme dhe nuk është tjetër veq papjekuri politike dhe intelektuale, por edhe kombëtare, në mënyrë të një parimi të detyrueshëm nga faktori tjetër, sepse ajo është diçka qe deputeti duket i papjekur politikisht ne rast specifik të historisë.

Kjo do të thotë, në praktikë se njerëz që mendojnë në atë, gjë historike automatikisht sipas modeleve të lidhur me këtë rast duhet të jenë shumë të kujdesëshëm se çka mund të sjell e nesërmja sikur se iu solli 6 pikshi i Ban Ki Munit .Dhe është aq çmenduri në syrin e sovranit që e shohin këtë shfaqje që të deklaruara ta votojnë si pa mendje . Dhe të gjitha llojet e mekanizmave psikologjikë kundërshtojnë ketë vendim që shkatërron performancat historike. Kuptohet, kjo është se sovrani zakonisht don të dëgjon idetë të cilat kanë gjithë fuqinë për ta mbrojutur viktimën nga xhelati .Ku LWW kategorikisht refuzon të marrin në konsideratë dhe ta votojnë specialen e (e jashtëm dhe i brendshëm), le vetëm të pyes veten se si një botë e tillë do të duken si të votohet specialja nga psepoatriotë edhe LW ku do të shkon atëherë kjo lëvizëje .

Ata dëshirojnë që të mos angazhohen nga “Utopia” dhe përcaktojnë vetën në rastin më të mirë për një njohje dashamirëse por të rezervuar,në syrin e faktorit ndërkombtar se vërtetë janë për shetet ligjor, për fat të keq jo të gjithë. Njerëzimit pa asnjë parim më të lartë – në qoftë se janë të paktën njëkategori e pjekur duhet te jetë i mençur nuk do ta pranonin kurrë – një speciale që funksionon në vetvete si një funksionim të shëndetshëm organizmit që do ta paguan taksa e qytetarit . Por “logjika” është në vetvete diçka tjetër . Megjithatë, kjo është në fund të fundit rasti, atëherë çdo pushtet duke u mbështetur në çfarë parimi më të lartë, ku do të bëhet i pamundur. Sidomos në kohët në të cilat ne tani jetojmë, shenjat e para të një ndjenjë të vërtetë të lirisë për ditë me shumë janë më të tmerrshme per shoqërinë Kosovare .

Megjithatë, për shkak se këto shenja shfaqen në kuadër të “modeleve historike” janë ata kryesisht një reagim në mënyrë tipike e paarsyeshme të këtyre modeleve. Kjo situatë ka një karakter shumë të ndryshme se ajo e opozitës. Për situatën e fundit është që të njohin dhe të pranojnë gjendjen dhe për këtë arsye për të thënë se kush e kundërshton akoma mendon kryesisht në modelin e kundër. Ajo kërkon një kuptim shumë më të madh, dhe për këtë arsye ajo është edhe më e rrezikshme për këto fuqi, nëse dikush duhet të bëhet pa kaluar . A do të thotë kjo se njerëzit duhet ndaluar rezistencën e tyre? Jo, kjo nuk e bën për shkak se rezistenca është dhe mbetet një shprehje e nevojës njerëzore për çlirim. Por kjo shprehje është e përcaktuar historikisht dhe si e tillë e dënuar – çfarë e bën pas një kohë individin. Se nga kjo kohë do të zhduket nuk është më ajo që ka vërtet rëndësi Liria e individit!

Ëndrra rome

0

Sa është e vështirë për të arritur suksese për një pjesëtarë të komunitetit pakicë në Kosovë dhe si shihen romët nga të tjerët në Kosovë. Politikani Jallxhi Shala, poeti e deputeti Kujtim Paçaku e këngëtari Titomir Veshalli rrëfejnë se si ia dolën që të kenë suksese përkundër mos respektit shtetëror për komunitetin që i përkasin.

Titomir Veshalli kujton vitin 1978 kur për herë të parë doli në skenë për të kënduar këngën himn të romëve ?aje Šukarije. Për djalin 11 vjeçar, skena e një koncerti qe hapi i parë drejt ëndrrës së madhe për të qenë këngëtar. Ai nuk do ta besonte atëherë se një ditë do të jetojë gjatë në ëndrrën e vet. I rritur në një familje muzikantësh, Veshalli thotë se ishte familja ajo që e shtyri e i dha forcë.

“Ata gjithmonë thoshin se kam me u ba një këngëtar i mirë, por unë nuk e besojsha”. Një nga këngëtarët më të njohur të komunitetit romë flet me dashuri të madhe për këngën, pas 37 vjetësh në skenë.

I ulur pranë shatërvanit të famshëm të Prizrenit, Tito, siç e thërrasin, 48 vjeçar, i lindur në Prizren, thotë se fillimi i karrierës muzikore ishte i vështirë për një muzicient rom, por liria që komuniteti rom gjithnjë ka pasur në qytetin e vjetër, qe njëfarë lehtësimi.

Prizreni si qytet ku jetojnë komunitete të shumta pakicë, ka një koncetrim të madh edhe të komunitetit rom, në një numër që llogaritet të jetë prej rreth 6500-7000, banorët e të cilit për këngëtarin janë të hapur për artin e kulturën e një komuniteti pakicë. Tito kujton miqtë e kolegët që e kanë ndihmuar në katër dekada jetë më muzikën në gjuhën rome, shqipe e në atë turke, pa ndihmën e të cilëve thotë, se nuk do ia kishte dalë.

Për njeriun e lindur e të rritur me këngën, porosia e madhe për romët është arsimimi, por pas shkollimit, ai do t’ua përkujtojë të mos e harrojnë muzikën.

Prizreni është qytet që shquhet për multietnicitetin, ndërkaq vetë romët thonë se kanë dhënë një kontribut jo të vogël sidomos në muzikë, me pjesëmarrjen në shoqëri të ndryshme kulturore. Pothuaj se nuk ka dasmë shqiptare pa praninë e romëve nën dirigjimin e orkestrës. Këngën, diellin e varfërinë thonë e kanë në gjak. Edhe jetën e lirë e shpesh jetesën në natyrë, dhe zakone e tradita tipike të komunitetit, origjina e të cilit mendohet të jetë India e largët.

Porosia e madhe: Arsimimi

Diskriminimi dhe varfëria i ka përcjellë romët në historinë e tyre të zhvendosjes nëpër botë, por diskriminimi i tyre në Kosovë dikur, thonë se ishte pjesë e përditshmërisë. Megjithatë jeta e komunitetit rom në Kosovë, thonë të jetë përmirësuar, por një ndër problemet kyçe të këtij komuniteti mbetet arsimimi, vetëdija për të cilin varet nga vetëdija individuale dhe ajo e familjeve rome për t’i dhënë arsimimin e duhur fëmijëve.

Nëse para dy dekadash romë të rrallë kanë arritur të studiojnë jashtë Kosovës, sot numri i studentëve nga ky komunitet kalon shifrën 50, të cilët kryesisht studiojnë në Universitetin publik të Prizrenit dhe në universitete të tjera private.

Ardian Maksuti është një ndër studentët e paktë që ka mbaruar juridikun në Universitetin e Prishtinës.

Fëmija i shtatë në familjen në të cilën asnjëri nuk ka vazhduar më shumë se shkollimin fillor, Ardiani ndjek ëndrrën për të qenë një njeri i ligjit. Si një student rom në Prishtinë, thotë se në fillim ka pasur dyshime, por mikëpritja e shoqëria që ka gjetur në kryeqytet, ka shënuar një nga kohët më të bukura të jetës së tij.

Ardiani ndjek nivelin e studimeve Master në Fakultetin Juridik dhe është kryetar i degës së Partisë së Re të romëve të Kosovës në Prizren. Mban veshur rroba zyrtare dhe shenjën gjelbërt e kaltërt të subjektit politik . “Jam sugari i shpisë, familja ka dhënë gjithçka për edukimin tim” flet me krenari djali 27 vjeçar.

Familja është shtyllla nga e cila i riu ambicioz ka mundur të ndjekë ëndrrën.

Nga ëndrra për një avokat a gjyqtar deri te ëndrra për një politikan me peshë, Ardiani thote se do që t’i shfrytëzojë të dyja për t’i ndihmuar komunitetit nga vjen. “Janë mësu me atë retorikën se komuniteti rom është i padijshëm, i paarsimun, por kjo duhet të thehet njëherë e përgjithmonë”. Për të shkollimi është arma më e fortë e një njeriu dhe vetëm shkollimi do i ndihmonte të ecnin përpara romëve të Kosovës.

Megjithatë varfëria në të cilën jetojnë romët dhe pamundësia për punësim, krijon pengesë të madhe.
“Edhe ne jemi njerëz!”

Në qeverinë e kaluar komunitetin rom e ka përfaqësuar Partia Rome e Bashkuar e Kosovës, në zgjedhjet kombëtare 2014 ndërkaq, subjekti politik që zuri vend është partia e re, Partia e Re e Romëve të Kosovës. Kryetar i saj është absolventi i juridikut, 41 vjeçari, Jallxhi Shala. Shala sapo është emëruar edhe zëvendësministër në Ministrinë për Komunitete dhe kthim në qeverinë e Kosovës. Në javën e dytë në postin qeveritar synimet i ka të mëdha.

Politikani elegant e i ri, veshur me rroba firmato, thotë se politikës i ka hyr jo për qëllime personale, po për hir e për të mirën e komunitetit që përfaqëson, për të cilin partia paraprake rome, thotë se ka bërë pak.

Ai është lodhur nga padrejtësitë që në vazhdimësi i janë bërë këtij komuniteti përsa i takon punësimit në Kosovë, pakoja qeveritare e së cilës megjithë përkrahjen në letra, prioritet gjithnjë i ka dhënë komunitetit serb.

“Ne s’qenkemi njerëz!! Ata janë komunitet, ne jemi komunitet. Zero jemi për kah mundësitë që i kemi për punësim, të drejtat nga 10 përqindëshi janë vetëm letra, nuk respektohen”. Shala thotë se romët vazhdojnë të shtypen e të privohen dhe se ndryshe thuhet në qeveri, e ndryshe zbatohet në praktikë, dhe thirrja e tij se më nuk duan letra “Duam zbatim!”.

Ai flet edhe për telashet në zyret për komunitete, qoftë ato qeveritare e qoftë ato lokale, në të cilat thotë se në vend që të punësohet komuniteti rom, janë të zëna nga komunitete të tjera. Shkelja e romëve ka ndodhur në secilin mandat të qeverisë së Kosovës pohon Shala, ‘Po luajnë me ne”. Si kryetar i subjektit politik rom, është i mendimit se situata mund të bëhet alarmante nëse gjërat nuk ndryshojnë, por premton se vetë do të bëjë çmos.

Rutina e përditshme e kërkimit të lëmoshës

Shala ikën për një takim zyrtar. Derisa me Ardianin bisedojmë për varfërinë në të cilën jeton komuniteti i tij, një vajzë rome kërkon lëmoshë.

Tri vjeçarja flokë kaqurrele, endet nga tavolina në tavolinë. Vanesa është plot jetë e gëzim dhe buzëqesh kur kamarieri i jep një akullore. Ulet në njërën nga shkronjat e simbolit të shtetit të ri të Kosovës, Neëborn, murmurit një këngë hit e tregon me gisht të ëmën, e cila pak metra më tutje poashtu kërkon lëmoshë.

Merita Hysenaj, e ëma e Vanesës, nënë e gjashtë fëmijëve, rri ulur në një cep. Në njërën dorë mban djalin dy vjeç, tjetër e ka shtrirë për lëmoshë. Për të, zgjatja e dorës është mënyra e vetme për të sigurar bukën e gojës. “Jemi mësuar, nuk kemi as punë, as kurrgjo”. Merita thotë se jeton në një nga garazhet e harruara në qytetin e Prishtinës. Për të shoqin nuk flet, por tregon se pesë fëmijët e mitur e ndihmojnë në këtë “rutinë” të përditshme.

Merita kujton kohën e luftës 98-99, e cila për të ishte një goditje në standardin e jetës edhe ashtu të varfër të romëve në Kosovë. Kujton bombardimet e forcave të NATO-s, dhe shpërnguljen më pas.

Kohë kjo kur romët qenë shpërngulur e dëbuar në numër të madh, të akuzuar nga komuniteti shqiptar për bashkëpunim me forcat policore dhe paramilitare serbe. Ndonëse nuk ka një shifër të saktë për numrin e romëve të shpërngulur, familje të pastreha dhe të zhvendosura brenda e jashtë vendit, janë të shumta.

Pogaqja nacionale

Nga lypësarët që bredhin rrugëve te një poet i jashtëzakonshëm rom. Kujtim Paçaku do të shkruante poezinë e sofrës rome dhe poezinë e jetës nën lëkurën me ngjyrë.

Paçaku është deputeti i vetëm në Kuvendin e Kosovës që përfaqëson komunitetin rom. Në zyrën e komuniteteve në Kuvendin e Kosovës, mirëdita thuhet në disa gjuhë. Dikush flet në romishte, dikush në shqipe, dikush në serbishte e dikush në gjuhën boshnjake. Kujtimi ua kthen në të gjitha.

Po çfarë mund të bëjë poezia në politikë? Autori i disa librave me poezi, Magjistër i shkencave të pedagogjisë muzikore, i diplomuar në romulogji në Paris dhe në akademinë e arteve në Prishtinë, thotë se kultura është si një avion ushtarak për politikën. Dhe kjo është arma e tij.

Për Paçakun, qëllimi në politikë është që të bëjë më shumë për komunitetin ku përket ”Ky komunitet meriton shumë më shumë, për punësim, shkollim, trajtim shëndetësor, e sidomos meriton gjendje më të mirë të banimit”. Deputeti i vetëm rom thotë se mbase paragjykimet mbi ta kanë bërë që romët të jenë aty ku janë, porse është i bindur se meritojnë një statut më të lartë kulturor, ekonomik e politik, aq më shumë për kontributin dhënë bashkëjetesës multietnike në Kosovë.

Kujton verën e vitit 1999 kur nga Prizreni udhëtonte në Prishtinë, i ulur në fund të autobusit. “Nuk ishte lehtë që një person me lëkurë të zezë të udhëtojë nëpër Kosovë në atë kohë.” Një mik artist e kishte ftuar të luajë në dramën me temë pikërisht një familje rome. Miku e kish porositur që ta mbajë kryet lart se Kosova, Prishtina, është edhe e tija. Për një shkrimtar rom, të luajë në shfaqje e të marr pjesë në mbrëmje poezie, ishte gjë e madhe, kujton kohën Kujtimi. Kështu zuri fill dhe ëndrra e tij.

Por nga 16 vjet më parë, gjërat kanë ndryshuar. Deputeti ndan mendimin se romët në Kosovë kanë potencial të bollshëm intelektual, dhe ajo që mund të japin nuk është e paktë. Ai kërkon realizimin e asaj që Kushtetuta e Republikës së Kosovës e promovon. “Sa implementohet ai ligj në parim, është pikëpyetje e madhe- fare pak të punësuar në institucionet vendimarrëse të kosovës. Sepse ekziston ligji i shërbimit civil, 10 % e pakicave. Por në kët rast si pakicë tretmanin shumë më të mirë e kanë serbët”, duhet të pajtohemi, thotë Kujtimi, por kërkon që “pogaqja nacionale” të ndahet në proporcione të barabarta.

Kërkesën e tij për barazi me pakicat tjera në Kosovë, deputeti poet e ngrit mbi bazën e kuadrove që kanë krijuar romët, të cilët do të mund të integroheshin lehtë në shoqërinë kosovare, po t’u jepej mundësia.

Përtej ëndrrave individuale, ëndrra e misioni i romëve në shoqërinë kosovare është kthyer në luftën e përfitimit të të drejtave të barabarta për të gjithë, ashtu siç vazhdimisht i promovon Republika e Kosovës në synimin e saj për të krijuar një shoqëri multietnike e demokratike./Gazeta Jeta ne Kosove/

Thaçi, vizitë zyrtare në Maltë

0

Zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, ka udhëtuar sot për një vizitë zyrtare në Republikën e Maltës.

Gjatë vizitës së tij dyditore në Maltë, zëvendëskryeministri Thaçi do të takohet me homologun e tij ministrin e Punëve të Jashtme, George W.

Vella, kryetaren Marie-Louise Coleiro Preca, ministrin e Punëve të Brendshme dhe të Sigurisë Kombëtare, Carmelo Abela, dhe kryeparlamentarin AnÄ¡lu Farrugia.

Zëvendëskryeministri Thaçi, në takimet me zyrtarët më të lartë shtetërorë maltezë, do të kërkojë mbështetjen e këtij vendi anëtar të Bashkimit Evropian për Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit dhe liberalizimin sa më të shpejtë të vizave për qytetarët e Kosovës