Shoqata e Artistëve të Teatrit të Kosovës është shprehur e shqetësuar me zhvillimet e fundit, siç i quajnë ata, “dëshpëruese” në Teatrin Kombëtar të Kosovës.
Shqetësimi i tyre primar ka të bëjë me Konkursin dhe, në kuadër të tij, me procesin për zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm të këtij institucioni, si dhe me disa nga zhvillimet e tjera, të tanishme dhe të mëhershme, në këtë teatër dhe në teatrot e tjera në Kosovë.
Kjo shoqatë ka mbajtur një takim në Teatrin “Dodona” në Prishtinë me moton “THUAJ JO POLITIZIMIT TË TEATRIT”.
Pas këtij takimi, anëtarët e SHATK kanë lëshuar një komunikatë për media, të cilën po e botojmë të plotë:
– Teatri Kombëtar i Kosovës, para se për krijmin e artit, vazhdon të përdoret dhe të instrumentalizohet për qëllime dhe përfitime individuale, grupore, klanore dhe politike;
– Teatri Kombëtar i Kosovës në vitet e pasluftës është shndërruar në një poligon të ndërhyrjes së vazhdueshme politike nga Ministria e Kulturës, si dhe nga ndividët dhe grupet e ndryshme klanore me mbështetje, anshmëri, apo përkatësi të caktuar politike;
– Përcaktimi i përbërjes së Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës bëhet nga Ministria e Kulturës, duke u bazuar mbi preferenca politike apo klanore dhe pa konsultime paraprake me komunitetin artistik;
– Këshilli Drejtues i Teatrit Kombëtar të Kosovës nuk është gjithëpërfshirës dhe nuk i përfaqëson interest e mirëillta të komunitetit artistik;
– Konkursi për zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm të Teatrit Kombëtar të Kosovës ka qenë një “konkurs” i manipuluar dhe në shërbim të individëve e të grupeve të ndryshme klanore me përkatësi të caktuar politike;
– Kandidati i favorizuar për Drejtor të Përgjithshëm, me punën dhe aktivitetin e tij të deritanishëm, nuk është pjesë përbërëse e komunitetit artistik, nuk është artist e as krijues i teatrit dhe, si i tillë, nuk njihet fare nga komuniteti artistik;
– Në vend se ta mbështesë punën, veprimtarinë, funksionimin dhe përpjekjet për konsolidimin e Teatrit Kombëtar të Kosovës, Ministria e Kulturës në vazhdimësi, përmes favorizimit të individëve e të grupeve klanore, injorimit të artistëve të dëshmuar dhe krijimit të situatave artificiale konfliktuoze, e ka degraduar atë, nga një institucion artistik i përmasave kombëtare, në një institucion të parëndësishëm pa imazh dhe pa kredibilitet artistik;
– Ligji për Teatrot, në formën e tij ekzistuese, lë ende hapësirë për ndërhyrje politike të Ministrisë së Kulturës në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe të Kryetarëve të Komunave në teatrot e qyteteve;
– Për shkak të mungesës së mbështetjes së drejtpërdrejtë financiare nga Ministria e Kulturës, teatrot e qyteteve, duke u bazuar në Ligjin për Teatrot, janë lënë në mëshirën e buxheteve të vogla komunale, me çka praktikisht është paralizuar dhe bllokuar pothuaj krejtësisht veprimtaria tyre krijuese;
– Në vend se ta mbështesë dhe ta stimulojë krijimin, ekzistencën dhe veprimtarinë e tyre artistike, Ligji për Teatrot i diskriminon në rrafshin financiar teatrot e pavarura, kompanitë teatrore dhe përgjithësisht skenën krijuese teatrore të pavarur e jashtë institucionale;
KËRKOJMË
1) Depolitizimin e plotë të Teatrit Kombëtar të Kosovës dhe të rrjetit të teatrove të qyteteve me karakter institucional;
2) Anulimin e rezultateve të Konkursit për zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm të Teatrit Kombëtar të Kosovës;
3) Dorëheqjen apo shkarkimin e Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës;
4) Përcaktimin e përbërjes së re të Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës dhe të Këshillave Drejtues të teatrove të qyteteve në marrëveshje dhe në pajtim të plotë me komunitetin artistik;
5) Shpalljen e Konkursit për zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm të Teatrit Kombëtar të Kosovës dhe, aty ku u ka skaduar mandati, edhe të drejtorëve të teatrove të qyteteve;
6) Përfshirjen e Shoqatës së Artistëve të Teatrit të Kosovës në procesin e zgjedhjen e Drejtorit të Përgjithshëm të Teatrit Kombëtar të Kosovës, të Udhëheqësit Artistik dhe të drejtorëve të teatrove të qyteteve si garantim të një procesi fer e transparent.
7) Amendamentimin e Ligjit për Teatrot në të gjitha nenet e tij të diskutueshme dhe ndryshimin e tij në pajtim me kërkesat, nevojat dhe interesat e përgjithshme të komunitetit artistik.
Shoqata e Artistëve të Teatrit të Kosovës insiston në realizimin e menjëhershëm të kërkesave të mësipërme prioritare në pikat 2, 3, 4, 5 dhe 6, si dhe, në proces e sipër, edhe të pikave 1 dhe 7.
Mungesa e vullnetit për realizimin e këtyre kërkesave do t’i detyrojë artistët të shfaqin reagimin dhe pakënaqësinë e tyre në forma të tjera të ndryshme demokratike.
Kjo deklaratë i drejtohet:
Znj. Atifete Jahjaga, Presidente e Republikës së Kosovës; Z. Hashim Thaçi, Kryeministër i Qeverisë së Republikës së Kosovës; Z. Jakup Krasniqi, Kryetar i Kuvendit të Republikës së Kosovës; Z. Memli Krasniqi, Ministër i MKRS-së; Kryetarëve të Komunave në të cilat veprojnë teatrot e qyteteve (Prishtinë, Gjakovë, Gjilan, Pejë, Ferizaj, Mitrovicë dhe Prizren), përkatësisht: z. Shpend Ahmeti, znj. Mimoza Kusari – Lila, z. Lutfi Haziri, z. Gazmend Muhaxheri, z. Muharrem Svarqa, z. Agim Bahtiri dhe z. Ramadan Muja; Kryetarëve të partive politike parlamentare; Anëtarëve të Kryesisë së Kuvendit të Republikës së Kosovës; Anëtarëve të Komisionit Parlamentar për Arsim, Shkencë, Kulturë, Rini dhe Sport; Kryetarëve të Grupeve Parlamentare në Kuvendin e Republikës së Kosovës; Mediave të shkruara dhe elektronike vendore”.