Valltarja e njohur, Donjeta Kosumi, “Kallashi” e cila është super aktive nëpër rrjetet sociale, ka publikuar një foto në Snap Chat me një djalosh, që tregon se kur ka qenë i vogël ja ka lyer trupin me vaj, shkruan “Gazeta Express”.
“Qeky djali kur u kan i vogël në Plazh ma pat ly trupin me vaj, para 6 vite”,- ka shkruar Kallashi në Snap./Gazeta Express/
Moti i sivjetmë shënon 450-vjetorin e lindjes së Pjetër Budit. Në këtë kapërcyell të mijëvjeçarit të tretë, përkujtesa e Budit nuk mund të jetë e plotë pa qëndrimin e studimeve letrare dhe gjuhësore ndaj vetë autorit dhe librave të tij, të shtrira në kohë dhe hapësirë.
Në këtë mot të rikthimit të vëmendjes nga jeta dhe vepra e tij, nga prania dhe mungesa e librave të aurtorit, vëmë re një qëndrim të dyzuar ndaj vlerave që përçon vepra e Budit, aq sa ende hamendësohet se a ishte poet apo jo? Dyzimi ekzistencial ndaj veprës shkrimore të Pjetër Buditm, ende sot e gjithë ditën, vijohet në dy largpamje:
A- Vepra e tij ka qenë e pranishme në hapësirë dhe kohë, në arealin e letrave shqipe.
B- Mëdyshja e pjesës së dytë të shekullit të njëzet për të përcaktuar përmasën e poetit dhe të prozatorit.
Prania e Budit, e librave të tij, vjen në dy përmasa:
1. Katër librat e Budit, Doktrina e Kërshtenë, Pasqyra e të Rrëfyemit, Rituali Roman,
brenda të cilit është edhe libri i katërt, Kush thotë meshë këtë kafshë duhet me shelbuom, qysh në momentet e botimit janë bërë pjesë e pasurisë shpirtërore të bibliotekave të Romës, Parisit, Londrës, Kopenhagenit etj. , pra e salloneve të kulturës dhe qytetërimit evropian. Kjo tregon se librat e Budit, bashkë me autorët e letërsisë së shekullit 16-17, Buzuku, Matrënga, Bardhi, Bogdani dhe Kazazi, nxorrën nga mugullimat e kohës gjuhën shqipe, fytyrëzuan periudhën e parë të ligjërimit të shqipes dhe po ashtu hodhën urat e komunikimit dhe ndërlidhjes shpirtërore të botës arbënore me qytetërimin perëndimor, me gjasë me vetë Rilindjen Europiane.
2. Libri “Doktrina e Kërshtenë”, në tërësinë e vet, me tekstet e ceremonialit fetar, si dhe me 19 poezitë, ka qenë në përdorim të shqiptarëve në dy forma:
Së pari, si tekst mësimor, në shkollat fetare të kohës të ritit katolik, por ka të dhëna dokumentare, që ky libër është përdorur edhe si tekst mësimor në shkollën e Dhërmiut në vitin 1632.
Së dyti, alfabeti i librit të parë të Pjetër Budit, Doktrina e Kërshtenë, është përdorur në
tregti, sipas Kalendari Kombiar, Shoqëria Dija Vjenë 1908.
Pra, Budi hyn ndër autorët e letërsisë së hershme shqipe, që ka qenë i pranishëm në komunikim me grigjën katolike, por edhe me botën e arbënorëve, pra shqiptarëve, më përtej besimit, vizion dhe mesazh, që megjithatë formulohet në letrën drejtuar Kardinal Gocadinos, shkruar në italisht më 15 shtator 1621.
Mëdyshja dhe refuzimi për të dhënë përcaktimin e poetit dhe të prozatorit.
Askush nuk ka vënë në dyshim se është shkrimtari më prodhimtar i letërsisë së shekujve 16-17, madje që si trashëgimi vjen me katër libra. Madje, ka të dhëna që ka edhe tekste që kanë humbur, ose që do të dalin në dritë, në prozë apo poezi të përshpirtshme. Studimet gjuhësore, përkatësisht Kol Ashta, përpos analizave të thelluara të dëshmisë gjuhësore, më herët ka përcaktuar se vepra e Budit ka leksikun më të gjerë, krahasimisht me shkrimtarët e tjerë të asaj periudhe. Kjo rrethanë e thellon dhe qartëson mëdyshjen e studimeve albanologjikë.
• – Vepra shkrimore e Budit është studiuar e zbërthyer si dëshmi historike dhe gjuhësore, edhe në këtë ndërkohë. Nga ana tjetër, në shumicën e herëve, refuzohet vlera letrare, madje në jo pak herë, pa e pasë lexuar veprën e Budit, si tërësi dhe jashtë paragjykimeve biografike. Vihet re se refuzimi si vlerë letrare e librave të Budit, pra si poet dhe prozator, ka ardhur në dy forma:
– Duke përcaktuar drejtpërdrejt trashëgiminë poetike si të përkthyer dhe të përshtatur, si dhe përgjithësisht, duke e lënë jashtë vëmendjes prozëshkrimin.
– Duke e përqasur me veprën e Bogdanit “Çeta e profetëve”, pra në një qasje tërthore.
Lidhur me përcaktimet e drejtpërdrejta, pavarësisht faktit se qysh me kohë ka qenë shqyrtim i mjeshtërve të shkrimit letrar, Konica, Mjeda, Koliqi, Henrik Lacaj, Selman Riza e deri te Martin Camaj, përgjithësisht ka pasur një përpjekje për të lenë në hije të paartikuluar vlerën letrare të pozisë së Budit. Po përmend këtu një fakt të hershëm: Ende nuk është botuar monografia studimore e Henrik Lacajt, megjithëse dorëshkrimi i zbërthimit të poezisë, të vlerës së saj, të hetimit dhe të shenjave poetike, është dorëzuar qysh në vitin 1949 pranë Institutit të Gjuhësisë dhe Letërsisë. Fil pas këtij momenti në Shqipëri nisi leximi antifetar i librave të Budit, ku pranohet shenja gjuhësore dhe historike dhe gati fshihet aspekti i krijimtarisë origjinale të shkrimtarit. Nga ana tjetër, në Kosovë, në vitin 1986, nën kujdesin e Rexhep Smajlit, botohet e gjithë poezia e autorit, e shkruar në gjuhën shqipe.
Dritarja e hapur për të lexuar poezinë e autorit solli në vëmendje një punim të Zeqirja Nezirit, “Poezia e Budit” (1995), që merr në shqyrtim poezitë e librit “Doktrina e Kërshtenë”. Në ndërkohë, periudha e parë e letërsisë shqipe, si dhe e vlerave letrare të zbërthyera përmes optikës së teorive moderne, vjen në librat e Anton Berishajt, Kujtim Shalës, me gjithë zanafillë.
/Marrë nga Gazeta Express/
Shkrimtari i njohur, Jose Manuel Cavallero, tregon kujtimet me një nga personazhet më të njohur të letërsisë spanjolle, Huan Rulfo
Kur u njoha me Huan Rulfon, ai nuk shkruante më, ose më mirë nuk e bënte këtë si shkrimtar, po të përjashtojmë ndonjë rast sporadik të aktivitetit të tij si autor tekstesh për filma. Një ditë, aty nga viti 1978, shkova dhe e takova në Institutin Kombëtar Indigjenist atë njeri të mbyllur dhe si të painteres, konservator të vështirë dhe qejfli për të pirë, pak apatik dhe, herë-herë, pak thumbues, vlerat e mëdha letrare të të cilit qëndronin tek një vepër aq e pakët. Siç dihet mirë, Rulfoja gjatë tërë jetës së tij ka botuar romanin “Pedro Páramo”, 17 tregimet e “Rrafshinës në flakë” dhe ndonjë fragment të rrallë narrativ. Po ashtu, që kur ishte gjallë, u fol për disa shkrime të fshehta, si, për shembull, një roman fantazmë, të cilit iu bë i njohur vetëm emri: “Vargmali”.
Rulfoja kishte përzemërsinë lakonike të vetëmohimit dhe përsëriste me këmbëngulje të madhe se e kishte lënë të shkruarin ngaqë nuk kishte kohë, meqenëse i qe kushtuar me një regjim intensiv antropologjisë kulturore dhe, sidomos, fotografisë, art të cilin e kultivoi me aftësi të dukshme. Në një rast kishte deklaruar se, pasi vdiq xhaxhai, njeriu që i tregonte historira, kishte mbetur i zbrazur. Nuk përjashtohet as mundësia që të vuante nga një përtesë e pashërueshme apo se i kishte thënë ato që kishte për të thënë, kështu që nuk kishte ç’të shkruante më, gjë që në çdo rast ishte më e arsyeshmja. Gjithnjë kam menduar se shembulli i tij sintetizonte plotësisht një traktat didaktik në lidhje me suksesin publik të letërsisë. Vetëm një roman i shkurtër dhe disa tregime të pakta do të mjaftonin për ta bërë Rulfon një shembull, një referim të jashtëzakonshëm.
Qysh në vitin 1955, kur doli në dritë romani “Pedro Páramo”, heshtja e autorit vjenez bëhet një legjendë. Si mundet që një romancier si ai, i njohur universalisht, të heqë dorë nga të shkruarit? Aq i fuqishëm dhe përthithës paska qenë përqendrimi shprehës – poetik – i “Pedro Páramos”, sa mandej nuk paskej çfarë të na tregonte më?! Nuk ka dyshim se këtu do të mund të hulumtohej një rast dorëheqjeje përshtatshmërisht enigmatike. Është më se e mundur që çështja e Rulfos në romanin e tij të vetëm dhe jo të madh ka të bëjë me ndonjë lodhje të ndjeshme. Ky lloj të shkruari, ose ky zhbirim në intimitet të thellë nëpërmjet shkrimit, depërton deri në disa humnera psikologjike. Ndoshta bëhet fjalë për një gjasë të tërthortë romantike, por që nuk ka pse t’i shmangem. Mjafton t’i qasem sistemit poetik të “Pedro Páramos” që të përvijohet ajo që dua të them.
Ç’shtysa të habitshme imagjinate dërgon ky model, e mbase i rastësishëm, romani? Ndërkohë, nuk ka argument, ose më mirë, argumenti qëndron në atë që nuk ka argument: vetëm disa fragmente realiteti shfaqen vagëllimthi midis mjegullnajës së joreales. E vetmja pistë është ai lloj itinerari përrallor i Huan Preciados, biri i pronarit Pedro Páramo, i cili udhëton për në Komala në kërkim të babait të tij dhe të cilin e ndjekin gjithandej fantazmat e njëpasnjëshme të dashurisë dhe të vdekjes. Jeta matet me një orë të ndalur. Ka vetëm një të tashme të vagëlluar pa të ardhme, një histori pa vazhdim logjik, një vend funebër ku ëndrrat ndërthuren poetikisht me realitetin. Të gjithë personazhet janë të vdekur qysh në fillim, deri edhe Komala është një fshat i humbur, matanë mureve të kujtesës, si i përpishur nëpër monopatet meksikane të fatalitetit. Pikëllimi i peizazhit përpuqet me pikëllimin e personazheve, ai “páramo (shkretim) i Pedros” të cilit i referohet Oktavio Paz. Aty qëndron madhështia poetike e ngjarjeve të rrëfyera, midis të cilave shfaqin pa ndalim fantazmat e kllapisë dhe të jetimërisë.
Te romani i Rulfos, planet narrative mbivendosen, ndërthuren derisa formojnë një lëmsh të ngjeshur me tregues tematikë. Kufiri midis së mbinatyrshmes dhe së natyrshmes, midis së trilluarës dhe së besueshmes, bëhet gati i pakapshëm. Dhe ka një mosmarrëveshje midis njëfarë shprehjeje të gjallë realiste dhe konceptimit fantastik të historisë apo të rikonstrukturimit mitik të historisë. Nuk duket mosbesuese që në sfond të romanit e tregon si një mbetje të përhapur nga dhuna revolucionare, jo e manifestuar në terma të mirëfillta, por përmes vetë gjendjes së nderë të mjedisit. Por Rulfoja e kapërcen me shumë mjeshtëri trajtimin natyralist të tematikës rurale; ai nuk i përket absolutisht asaj tradite dhe, me gjithë lidhjet e tij me kulturën dhe besëtytninë popullore, mbetet jashtë gjithë kësaj. E njëjta dykuptimësi e romanit dhe pështjellimet konstruktive, në të vërtetë, e kthejnë atë në një arketip të izoluar të një poeme narrative.
“Pedro Páramo” është padyshim një libër magjepsës i hapur në një larmi të bollshme interpretuese. Çdo lexim ka shpërblimin e vet të veçantë analizues, por të gjithë përfundojnë duke plotësuar njëri-tjetrin. Romani të habit pikërisht për këtë mbresë ashpërsie që të jep, në dukje, brishtësia e saj e brendshme. E ngritur vërtet mbi mjegullimin dhe mbi pështjellimin kompozues, rreptësia e formës së tij përfundon duke e neutralizuar gjithë atë rrëmujë në dukje. Prej këtej vjen origjinaliteti i qartë i romanit dhe ekuilibri teknik i rrallë, i cili bën që natyra e ndërlikuar strukturore e tij të përfundojë si bosht magjie i tij. Dhe ja, më në fund aty është proza, një prozë e krijuar me mjetet e poezisë, bashkëngjitur procedurat e zakonshme bisedore; një prozë e pajisur dhe e stisur, në çdo moment, me një mjeshtëri të hollë imagjinate. Procedimi është bërthama që bën të rrezatojë forca estetike. Pikërisht këtu qëndron madhështia e një vepre si “Pedro Páramo”, ku me aq mjeshtëri turbulluese kondensohet epika meksikane e jetës dhe e vdekjes.
Portret
*Hose Manuel Kavajero (1926) – poet dhe shkrimtar i shquar spanjoll, i cili, për krijimtarinë e vet letrare, është nderuar me mbi 20 çmime, midis të cilëve edhe Çmimin Cervantes (2012).
*Para një viti, shtëpia botuese “Pika pa sipërfaqe” botoi veprën e plotë të Huan Rulfos (Juan Rulfo), pra romanin “Pedro Páramo”, ose ndryshe “Murmurimat”, dhe “Rrafshina në flakë”, 17 tregime. Esenë “Poetika e fatalitetit” e kisha përkthyer për ta futur si parathënie te vepra e Rulfos, por botuesi hezitoi, pasi nuk kishte leje autori për të. Po e publikoj këtu për ata që e kanë lexuar veprën e Rulfos në shqip, por më shumë për ata që nuk e kanë lexuar, si më të mirin sugjerim për ta lexuar atë. /Shqip/
Një person është arrestuar në Suharekë, pasi që ka sulmuar fizikisht babanë e tij.
“Është arrestuar një i dyshuar pasi i njëjti ka ushtruar dhunë fizike ndaj babait të tij, si dhe ka kanosur me fjalë tërë familjen e tij”, njofton Policia.
Nuk raportohet për të lënduar. Me urdhër të prokurorit i dyshuari është dërguar në mbajtje./PrizrenPress.com/
Një person është arrestuar në fshatin Hoçë të Qytetit. Policia njofton se i dyshuar bashkë me shoqëruesin kanë penguar zyrtarët policor që t’i nënshtrohet kontrollit.
“Tek i dyshuari është gjetur dhe konfiskuar një pistoletë me 5 copë fishek të kalibrit të panjohur”, njofton Policia.
Me vendim të prokurorit i dyshuari është dërguar në mbajtje./PrizrenPress.com/
Nga Blerim Çoçaj
Vdekja e vajzës 3- vjeçare tregon se sa të pasigurt janë qytetarët e Prizrenit, sidomos ata që jetojnë brenda apo afër shtëpive të vjetra.
Përgjegjësia për këtë tragjedi, jo vetëm familjare, vërtet është zinxhirore. Organet e drejtësisë, duhet që sa më shpejt të zbardhin humbjen e jetës së vajzës së vogël. Adresa e përgjegjësve është shumë e qartë, prandaj organet e drejtësisë duhet të veprojnë. Nuk mjafton deklarata se “rasti është duke u hetuar”.
Komuna, Ministria e Kulturës, por edhe Policia, duhet të japin përgjegjësi për vdekjen e vajzës së vogël. Policia duhet të tregojë se a ka diskutuar me kryetarin e Prizrenit, Ramadan Mujën për rrezikun e këtyre shtëpive.
Nëse nuk e kanë diskutuar, atëherë si kanë ardhur deri të konstatimi, se siguria e qytetarëve është e mirë, në takimet që kanë mbajtur deri më tash në Këshillin e Sigurisë?
Pra, përgjegjësia për vdekjen e vajzës së vogël, nuk është individuale, por zinxhirore.
Ky rast mund të zbardhet vetëm nga organet e drejtësisë. Pak ka rëndësi a japin apo jo dorëheqje Ramadan Muja, Kujtim Shala dhe Ferid Agani.
S’ka qytetar n’këtë vend që nuk është i vetëdijshëm që institucionet qendrore dhe ato lokale drejtohen nga njerëzit që, përveç, egos për pushtet dhe parasë, nuk kanë ndjenë tjetër njerëzore. Kjo është dëshmuar edhe në rastin tragjik të vogëlushes, ku asnjëri prej përfaqësuesve të institucioneve nuk e kanë marrë mundin të shkojnë e ngushllojnë familjen.
Xheneta është viktimë e vdekur, kurse qytetarët e tjerë të Prizrenit janë viktima të gjalla të Ramadan Mujës.
Partitë politike nuk është mirë që tragjedinë të keqpërdorin dhe shfrytëzojnë për përfitime politike. Qytetarëve nuk do të mund t’ia mbushni mendjen se dalloni nga pushteti i Mujës. E keni pasur mundësin që këtë çështje ta trajtoni, por nuk e keni bërë, prandaj tash është mirë me heshtë.
Shoqëria civile ka paralajmëruar një protestë për javën e ardhshme. Mirë do të kishte qenë që protesta të mbahet para organeve të drejtësisë, e jo në sheshin “Shatarëvan”. Asnjë protestë deri më tash që është mbajtur në “Shatërvan” nuk ka prodhuar rezultat.
Protesta do të duhej të mbahet para organeve të drejtësisë me kërkesën e vetme që të veprojnë dhe përgjegjësit për humbjen e jetës së Xhenetës, të vihen para drejtësisë
Zgjedhjet e parakohshme në Maqedoni mund të mbahen deri në fund të dhjetorit ose nga mesi i vitit të ardhshëm së bashkë me zgjedhjet lokale. Këto janë dy skenarë që po shqyrtohen nga partitë politike.
Analisti Sasho Ordanovski, vlerëson se zgjedhjet duhet të zhvillohen në vjeshtë të këtij viti për t’i dhënë fund krizës politike që po zgjat për më tepër se një vit. Megjithatë, ai thotë se të njëjtat mund të mbahen në vitin 2017 bashkë me lokalet, ndërsa nuk përjashton mundësinë që në të njëjtin afat të zhvillohen edhe zgjedhjet presidenciale.
“Nëse varianti i parë dështon dhe futemi në një krizë të zgjatur me shumë të panjohur,data tjetër e votimeve do të ishte në pranverë të vitit të ardhshëm, kur bashkë me zgjedhjet e parakohshme dhe lokale mendoj se do të mbahen edhe presidencialet për t’i vënë pikë gjithë krizës”, deklaroi Sasho Ordanovski.
Por, ndryshe mendon profesori Bekim Kadriu, i cili thotë se fillimisht duhet të përmbushen kriteret e nevojshme dhe më pas të caktohet data për zgjedhje. Ai është i bindur se këtë vit nuk mund të ketë votime.
“ Mendoj që fillimisht duhet të plotësohen kushtet për mbajtjen e zgjedhjeve dhe këtë duhet ta konstatojnë vetëm subjektet politike por edhe nga autoritetet e rëndësishme ndërkombëtare që duhet të pohojnë se me të vërtetë duhet të ketë zgjedhje. Në vjeshtë nuk do të ketë zgjedhje”, tha profesori Bekim Kadriu.
Ndonëse, partitë në pushtet përmendin mundësinë që zgjedhjet parlamentare të mbahen në afatin e rregullt në vitin 2018, analistët thonë se varianti i tillë është i pamundur për shkak të situatës së rënduar në vend./Alsat-M/
Kimete Mazreku: Shtëpia në çdo sekondë mund të na mbysë
Kimete Mazreku e quan gazetën Kosova Sot shpëtimtare, sepse ka paralajmëruar rrezikun për familjen që humbi trevjeçaren në Prizren, me reportazhet e saj, por që nuk u morën parasysh nga institucionet shtetërore. Ajo thotë se një fat i njëjtë po e pret edhe familjen e saj që banon në rrugën “Fehmi Lladrovici”, numër 57, në Prizren, jeton me katër fëmijët dhe burrin e saj të sëmurë.
Tani, pas rastit që ndodhi me Xheneta Gashin, vajzën trevjeçare që vdiq nga rrënimi i shtëpisë së vjetër, familjes së Kimetës i është shtuar frika se kjo shtëpi mund të rrënohet nga moment në moment dhe të zërë të gjallë familjarët.
“Do ta lusja këdo që ka shpirt njeriu të vijë e të shoh rrezikun dhe të shoh zemrën time të përvuajtur”, shprehet ajo.
Nëna e re dhe e papunë Kimete Mazreku, tregon se tashmë katër fëmijët mund t’i zërë të gjallë shtëpia e shkatërruar, e cila nuk e përballon tutje vjetërsinë. Ajo kërkon ndihmën e humanistëve që këta fëmijë në Prizren të bëjnë një jetë si edhe të tjerët, të së paku të kenë një banim të sigurt e pastaj edhe ushqim për të ngrënë.
Bashkëshorti i sëmurë nuk mund të kujdeset për familjen
Kësaj familje i mungojnë gjërat më elementare.
“Po të mos ishin ndihmat që na sollën bamirësit për muajin e shenjtë të Ramazanit do të vdisnim për bukën e gojës”, shprehet ajo teksa shton se problemin kryesor e ka se si t’i strehojë këta fëmijë.
Aty ku shpresa shuhet çdo ditë, Zoti mban në jetë katër fëmijë dhe nënën e tyre bashkë me babanë, i cili ka një mori sëmundjes e mbi të gjitha ajo më e vështira është sëmundja e zemrës. Sy të tulatur jo nga pagjumësia, por nga uria kanë ata fëmijë, që posa i sheh njeriu fillon të ndihet keq. Duart e vogla të fëmijëve lëvizin mundimshëm nga pafuqia. Fytyrat e zbehta nuk shfaqin asnjë lloj emocioni. Drama e kësaj familje ngjan me ato historitë që përsëriten pa ndalim, ndërsa fati i jetës nuk u ndryshon për të mirë.
Kimete Mazreku jeton prej disa vitesh me bashkëshortin, Fatonin e sëmurë dhe të ëmën e tij të vjetër që ka nevojë shumë për ilaçe. Kimetja thotë se nuk ka ditë që nuk qan për fatin e saj të keq. Buka është ushqimi i tyre i zakonshëm, por shpesh edhe ajo u mungon. Familja jeton në një shtëpi të vjetër, e cila siç deklaron Kimetja tashmë kanë marrë vendimin që ta lirojnë atë.
“Pas rastit të fundit që ndodhi në Prizren, jetojmë çdo ditë me frikë se do të vdesim. Dua të dalë sa më parë nga këtu sa nuk m’i ka zënë shtëpia këta fëmijë të vegjël”, shprehet Kimejta.
Të gjithë ata që duan ta ndihmojnë këtë familje këtë mund ta bëjnë duke thirrur në numrin e telefonit: 049 719 515. /Kosova Sot/
Sot shënohen plot 17 vjet që kur NATO u fut në Kosovë për t’i dhënë fund masakrave dhe shovinizmit serb mbi qytetarët e pafajshëm të Kosovës. Që atëherë, kjo datë kujtohet si Dita e Lirisë së Kosovës nga agresioni serb.
Fillimisht trupat e NATO-së numëronin 50.000 ushtarë dhe vinin nga dhjetëra shtete anëtare të kësaj aleance dhe vendeve aleate.
Të parat që kanë zbarkuar kanë qenë njësitet britanike. Misioni ishte i ndarë në pesë zona të përgjegjësisë, që i përkisnin KFOR-it amerikan, anglez, francez, gjerman dhe italian.
Ndërhyrja e NATO-së në Kosovë, i parapriu një luftë të ashpër në mes Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe forcave serbe, dhe pas shumë masakrave të kryera ndaj civilëve nga paramilitaret serbë.
Hyrja e trupave të NATO-s u bë pas marrëveshjes së Kumanovës ndërmjet zyrtarëve serbë dhe autoriteteve të NATO-s, të udhëhequra në atë kohë nga gjenerali britanik, Mike Jackson. Me këtë marrëveshje, Serbia është detyruar të tërheqë të gjitha forcat e saj policore dhe ushtarake nga Kosova.
Ajo është arritur vetëm pas fushatës së bombardimeve të NATO-s mbi caqet serbe, e cila ka zgjatur për 78 ditë me radhë, si dhe pas përpjekjeve të ndryshme diplomatike për t’i dhënë fund luftës në Kosovë.
Si pasojë e luftës në Kosovë, mbi 10,000 njerëz janë vrarë, rreth 5,000 të tjerë janë zhdukur dhe mbi 1 milion janë zhvendosur. Shkatërrimet materiale po ashtu kanë qenë masive.
Me hyrjen e NATO-s, në Kosovë ka nisur edhe vendosja e misionit të përkohshëm të Organizatës së Kombeve të Bashkuara, i cili do të administronte vendin për një periudhë të caktuar kohore. Në të njëjtën kohë, është shpërbërë edhe Ushtria Çlirimtare e Kosovës, për t’u shndërruar në Trupat Mbrojtëse të Kosovës. Ato kanë ekzistuar deri në janar të vitit 2009, kur edhe është formuar Forca e Sigurisë së Kosovës.
Gati dhjetë vjet pas zbarkimit të NATO-s, përkatësisht më 17 shkurt të vitit 2008, Kosova ka shpallur pavarësinë nga Serbia, me gjithë kundërshtimet e fuqishme të Beogradit.
Sot, 17 vjet pas zbarkimit, trupat e NATO-s vazhdojnë të kontribuojnë në ruajtjen e një mjedisi të qetë dhe të sigurt në Kosovë. Numri i tyre është zvogëluar vit pas viti, bazuar në vlerësimet e situatës së sigurisë.
Dita e Lirisë së Kosovës, së bashku me pavarësinë, konsiderohen si ngjarje që kanë shënuar kthesë në histori. Sipas shumë vlerësimeve, 12 qershori është dita e rreshtimit të botës demokratike përkrah popullit të shtypur të Kosovës.
Tani, kur EULEX-it po i vazhdohet edhe për dy vjet mandati në Kosovë dhe kur pritet funksionalizimi edhe i Gjykatës Speciale, Misioni Evropian mund të marrë zemër që të godasë përfundimisht korrupsionin dhe krimin e organizuar. Paralelisht me misionin e EULEX-it do të vihet në funksion edhe Gjykata Speciale dhe kjo me siguri se do t’ua fusë frikën pushtetarëve. Funksionimi i këtyre dy mekanizmave do ta dridh skenën politike në Kosovë dhe për më tepër do të jetë edhe një goditje përfundimtare për të gjithë pushtetarët që kanë rënë ndesh me ligjin.
Analisti Shefqet Dibrani, në një prononcim për gazetën “Kosova Sot”, ka thënë se misioni i EULEX-it nuk ka zemër që të godasë përfundimisht korrupsionin dhe krimin e organizuar, por që ky mision i ka interesat e tij, të cilat, sipas Dibranit, nuk janë ato që lidhen me ne, por as ato që ne i duam. Sipas tij, më mirë është që të kuptojmë se këto janë interesa të planit global dhe të zhvillimeve të gjithmbarshme.
“Vërtet EULEX-i i ka parë dhe i ka trajtuar këto zhvillime në raport me mentalitetin tonë, i cili bie ndesh me shumë parime të drejtësisë dhe ligjeve të miratuara në Parlamentin e Kosovës, prandaj UNMIK-u, sikurse edhe EULEX-i tani, sikur të kishin bërë arrestime masive për “çlirimtarët?!” a e kuptoni se çfarë kishte ndodhur në Kosovë. Por, gjithë kjo zvarritje e proceseve ka prodhuar dhe ka ndikuar te popullata e gjithmbarshme për t’i kuptuar proceset më ndryshe sesa idealizmi ynë. Tashmë ka dalë në pah se në mesin e çlirimtarëve kishte edhe të atillë që në luftë kishin shkuar për të dalë të pasur. Ne jemi dëshmitarë të asaj se sa herë që ndërrohej pushteti politik, pushteti në vijim vinte më i ashpër dhe më i dobët se ai paraprak”, është shprehur Dibrani.
Dibrani: Nuk duhet humbur shpresën
Dibrani ka nënvizuar se gjithë kjo tragjedi dhe ky dështim ka ndikuarnë vetëdijesimin e qytetarëve se kjo gjeneratë politike ka qenë ndër gjeneratat më të padinjitetshme, madje edhe me simptoma ntikombëtare.
“Të paktën, sot faji nuk mund të hedhet as te pushtuesit, por as te ndërkombëtarët që monitorojnë demokracinë dhe respektimin e ligjit në Kosovë. Sigurisht se EULEX-i do të ndihmojë në disa procese, të cilat mund të duken si më të përballueshme, gjithmonë duke u përpjekur për t’i ndërgjegjësuar prokurorët dhe gjyqtarët shqiptarë, kurse Gjykata Speciale do të merret me oligarkët e krimit politik dhe ekonomik në Kosovë, prandaj gjithë ky shqetësim i ka edhe arsyet e veta, pasi një pjesë e komandantëve, njerëz të organizatave për likuidim, përgjegjës të shërbimeve sekrete etj., ishin ose janë pjesë e krimit ekonomik dhe politik dhe vetë fakti se tashmë janë bërë shumë pacifistë, madje duke gjetur formulime me përmasa tragjike, është i papranueshëm dhe mjaft shqetësues”.
Ndërsa sa i përket asaj nëse EULEX-i dhe Gjykata Speciale do t’u japin goditjen përfundimtare korrupsionit dhe krimit të organizuar, Dibrani nuk beson se këto dy misione do të kenë mundësi për ta bërë një gjë të tillë realitet, kjo ngase siç ka thënë ai, tri postet kryesore që e bëjnë shtetin shtet udhëhiqen nga personalitete mbi të cilët rëndojnë akuza të rënda për krim ekonomik dhe politik, gjë që, sipas tij, e pamundësojnë veprimin e shpejtë dhe efektiv.
“Megjithatë, është mirë se më në fund diçka pozitive do të nisë, por gjendja do të merrte kahe të mbarë vetëm atëherë kur skema politike ndahet në dy koncepte diametralisht të kundërta, duke zhvilluar politika të ndryshme dhe jo këso lloj koalicionesh të interesave grupore, ku interes i përbashkët janë korrupsioni, nepotizmi, servilizmi ku i ka lidhur krimi ekonomik dhe ai politik të dy palët, të cilat për nga veprat negative ngjasojnë si veza me vezën. Por, asnjëherë nuk duhet humbur shpresën se do të vijë dita kur me ligjin do të përballen të gjithë pushtetarët që sot kanë rënë ndesh me të, sikurse vazhdimisht duhet të shpresojmë se edhe pasuria e tyre dhe e familjarëve të tyre e krijuar kundërligjshëm duhet të konfiskohet ashtu siç kanë vepruar vendet në rajon”, është shprehur Dibrani. /kosova sot/