Për herë të parë që nga themelimi i saj, Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës do të mirëmbahet nga profesionistët. Një nga institucionet më të rëndësishme kulturore në botë, “Getty Foundation”, ka ndarë një grant për Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare në Prishtinë.

Ky fondacion është pjesë e J. Paul Getty Trust, që është një prej institucioneve më të madha të artit në botë. Ekipi i tyre i ekspertëve çdo vit zgjedh veprat më të mira të shekullit 20 dhe 21, për t’i ruajtur dhe rinovuar ato.

Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës, vepër e arkitektit kroat Andrija Mutnjakoviq, është cilësuar nga ky fondacion si një nga “mrekullitë e arkitekturës moderne” në botë.

Ky objekt asnjëherë nuk është mirëmbajtur nga profesionistët, por vetëm nga stafi i Bibliotekës, thotë për Radion Evropa e Lirë drejtori i këtij institucioni, Fazli Gajraku, duke shtuar se një mirëmbajtje profesioniste dhe çdo ndërhyrje e renovim që bëhet është shumë e mirëseardhur.

“Ky është projekti i parë që do të detektojë dhe do të saktësojë se çfarë është e vlefshme dhe çfarë duhet të ruhet në këtë Bibliotekë si pjesë e një historie të rëndësishme të arkitekturës dhe të koncepteve estetike që i ka si objekt kjo Bibliotekë”, thotë Gajraku.

Ndërtesa e Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës është inauguruar në vitin 1982. Ajo ka dritare zenitale në formë të kupolave (gjithsej 99 kupola).

Teuta Jashari-Kajtazi, arkitekte, thotë për Radion Evropa e Lirë se Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës është një prej objekteve më të veçanta në Kosovë, me një arkitekturë të veçantë moderne, e që i takon një periudhe kohore të viteve 70-të, të shekullit 20-të.

Ky objekt, shpjegon ajo, është një kompozicion në arkitekturë që i ka karakteristikat e veta regjionale, si në aspektin arkitektural, ashtu edhe në atë të prezantimit.

“Këto karakteristika të veçanta janë vëllimet…janë pra vëllimet e veçanta të cilat Biblioteka i ka, e sidomos kupolat, që është edhe një nga shpjegimet e vet arkitektit kur e ka arsyetuar projektin e tij, që kupola ka qenë një prej elementeve më karakteristike, përmes së cilës ai është mundu me e lidhë objektin modern me karakteristikat e regjionit, e ato karakteristika janë prezenca e objekteve të caktuara të Bizantit edhe të ndikimit të arkitekturës islame. E kupola është një prej elementeve që është prezentë edhe në njërën edhe në arkitekturën tjetër”, thotë Jashari-Kajtazi.

Por, jo të gjithë e pëlqejnë pamjen e objektit të Bibliotekës. Para dy vitesh, e përditshmja britanike “The Independent”, e cilësoi këtë objekt si një nga 10 ndërtesat “më të shëmtuara” në botë.

Arkitektja Teuta Jashari Kajtazi thotë se duhet të bëhet dallimi në mes të profesionistit dhe laikut kur bëhen vlerësimet për këtë objekt. Sipas saj, profesionistët e shohin si një prej objekteve që duhet të merret pozitivisht në aspektin arkitektural, përderisa ndonjë laik edhe mund të thotë se nuk ka ndonjë vlerë profesionale.

Ndërkohë, drejtori i BKUK-së thotë se përmes projektit të “Getty Foundation” do të evidentohet e gjithë struktura e brendshme dhe e jashtme e Bibliotekës, dhe pas vlerësimeve do të vendoset se në cilat pjesë duhet të ndërhyhet në mirëmbajtje.

Hapësira e brendshme e Bibliotekës përfshin 16,500 m2. Sallat e leximit ofrojnë 600 vende; janë 2 salla të mëdha, salla e periodikut, si dhe sallat e leximit për punëtorë shkencorë. Në Bibliotekë është Amfiteatri i Madh – me 150 ulëse, si dhe Amfiteatri i Vogël, me 75 ulëse. Gjatë vitit në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës anëtarësohen mbi 4,000 shfrytëzues. (REL)

blob:http://www.evropaelire.org/4748a5a2-410a-4d10-bda7-9725c832bd0e

Të veshura thjesht, me fustanet shpesh të mbyllura në grykë, dhe vështrimet e ndrojtura, gratë që na vijnë përmes imazheve bardh e zi të Marubëve, flasin aq shumë me qëndrimet e tyre. Para fotografive që na ccojnë tej në histori, po ndalojnë këto ditë qindra vizitorë holandezë, për të kuptuar vështrimet e tyre.  Këto ditë në Amsterdam u hap ekspozita “ Dinastia Marubi – 100 vite të studios fotografike shqiptare”.

Të pranishëm në këtë ceremoni ishte dhe ministrja e Kulturës, Mirela Kumbaro, drejtoresha e FOAM Marloes Krijnen, kuratorja e ekspozitës Kim Knoppers, drejtori i Muzeut Marubi Luçjan Bedeni, ambasadorja holandeze në Shqipëri, Dewi van de Weerd, ambasadorja shqiptare në Holandë Aida Sakiqi, ambasadorja e Kosovës në Holandë Vjosa Dobruna si dhe personalitete të tjera të njohura. Ekspozita me fotot e Marubit u prit me kureshtje dhe interes të veçantë nga publiku holandez, ndërsa në fjalën e saj Ministrja Kumbaro prezantoi një copëz të historisë 100 vjeçare të kësaj dinastie.

“Niseshin nga gjithë Shqipëria në Shkodër, në skajin verior të vendit, veç për atë fotografi, mbi kolltukun e pashmangshëm ku uleshin pa fund, personazhet e fillim-shekullit XX, gjithë shoqëria shqiptare kalonte në atë sfilatë, me po atë sfond floreal që imitonte kopshtin, dhe krahun e zonjave mbështetur. Një ritual elegant oksidental të kuruar deri në detaje, që alternonte portretet me veshje tradicionale, me vështrime befasuese, sidomos femërore që nga ezmerja deri te turçelesha, nga lypsarja deri te madama, duke e kthyer çdo portret në një arketip”, tha Kumbaro. Sipas saj, kjo ekspozitë është jo vetëm një faqe e pasaportës sonë kulturore por mbi të gjitha një ftesë për të vizituar Shqipërinë. ”Kemi sjellë këtu në zemër të Evropës një copëz të Historisë së Fotografisë Shqiptare si një faqe të pasaportës sonë kulturore, por edhe si një ftesë për të ardhur në Shqipëri, sepse pasaporta jonë ka shumë faqe që duhen prekur në vend”, tha Kumbaro. Ministrja e Kulturës ndau me të pranishmit edhe detaje personale për rëndësinë dhe famën që kishte Marubi në Shqipërinë e varfër e të paurbanizuar të viteve 30, ku mungonin rrugët e makinat, e ku njerëz nga gjithë skajet e vendit niseshin enkas drejt Shkodrës veç për të pasur një foto nga studio e Marubit.

“Ishte një kohë, dicka më pak se një shekull më parë, kur në Shqipërinë pa rrugë, pa transport, pa teatër, pa ekspozita, kishte shqiptarë që merrnin rrugën, nga qoshe të tjera të vendit për të bërë një foto në studion Marubi – këtë më rrëfente gjyshja nga ime nga Gjirokastra në jug të Shqipërisë, tek më tregonte me krenari foton e saj e të gjyshit tim në fillim të viteve 30”, tha Kumbaro, duke shtuar se  “sot është koha kur duhet marrë avioni, trageti, apo makina, për të vizituar Muzeun më të bukur të Fotografisë në Ballkan pa dyshim! – por edhe me krenari do të thoja, një muze dinjitoz evropian”. Gjatë qëndrimit në Holandë ministrja e Kulturës Kumbaro është pritur dhe ministrja hollandaze e Kulturës, arsimit dhe shkencës Jet Bussemaker. Ministret shkëmbyen eksperiencat e secilit vend mbi barazisë gjinore – pjesemarrjen e grave në ekonomi, politike dhe kulturë, etj. /Shqip/

Që nga botimi i librit të parë në vitin 1980, Umberto Eco krijoi menjëherë identitetin e tij: për çdo botim të mëvonshëm, nuk e dije kurrë se ç’mund të prisje e megjithatë mund të ishe i sigurt se do të kishte atë prekjen e pagabueshme të stilit të tij.

Në fabulën e librave të tij, detajet e mistershme përzihen vazhdimisht me të panjohurën.

“Nuk di çfarë pret lexuesi”- është shprehur Eco, ndërsa promovon librin e tij të fundit.

“Unë mendoj se shkrimtari duhet të shkruajë për atë çfarë lexuesi nuk pret. Çështja nuk është të pyesësh lexuesin se çfarë do, për ta ndryshosh atë, të krijosh llojin e lexuesit që do vetë për çdo histori”.

Në librin e tij të fundit, “Numri zero” (i sjellë në shqip nga “Dituria” dhe që mund ta gjeni në botimeshqip), një gazetar punësohet në një gazetë ende të papublikuar.

I ngarkuar me detyrën për të krijuar një gazetë që mbase nuk do të shtypet kurrë, gazetari dhe editorët mendojnë të hedhin në gjyq punëdhënësin e tyre, i cili planifikonte ta përdorte gazetën për të shantazhuar elitën politike dhe financiare të Italisë, shkruan botimeshqip.com

“Unë jam filozof; shkruaj vetëm për fundjava”, – thotë Eco.

“Dhe si filozof jam i interesuar për të vërtetën. Meqë është e vështirë të përcaktosh se çfarë është e vërtetë dhe çfarë e gënjeshtërt, zbulova se rruga më e thjeshtë për të arritur tek e vërteta është përmes analizës së falsiteteve. Do të thosha pa dyshim se 50 për qind e opinionit publik formësohet nga të pavërtetat. Ne shantazhohemi vazhdimisht prej tyre”.

“Në të gjithë librat e mi unë përdor ngjarje të vërteta, që besohen sikur janë krijime të miat. Ekziston një pajisje, për shembull, për të vëzhguar satelitët e Jupiterit. U shpik nga Galileo, por u munduan tua shisnin gjermanëve. Realiteti ndonjëherë është më magjepsës sesa imagjinata”.

“Kënaqësia e erudicionit është e rezervuar për humbësit”, – shkruan Eco, duke shtjelluar idenë e tij: “Kjo është letërsia! Dostojevski shkruante për humbësit, personazhi kryesor i Iliadës, Hektori, ishte një humbës, zonja Bovari është humbëse. Është e mërzitshme të shkruash për fitimtarët. Unë po ndjek të njëjtën rrugë. Humbësit janë më tërheqës”.

Edicioni i pestë i Festivalit të Filmit Shqiptar që mbahet në New York, do të nis sonte me një mbrëmje glamuroze, bëjnë të ditur organizatorët, shkruan KultPlus.

Bëhet e ditur se në mbrëmjen e hapjes, pas parakalimit në tepihun e kuq, do të prezantohet filmi “Krom” i regjisorit Bujar Alimani, film ky i cili është bashkëprodhim i Kosovës dhe Shqipërisë. Më pas do të bëhet edhe një takim me aktorët e këtij filmi, në mesin e të cilëve luajnë edhe Kasem Hoxha, Frefjon Ruci, Klodjana Keco, Mirela Naska…

Një dramë njerëzore me një mesazh të qartë për shoqërinë shqiptare vjen përmes filmit të Bujar Alimanit. Filmi “Krom” ngjarjet i zhvillon në Bulqizë. Bulqiza një vend i njohur për minierat e kromit ndaj dhe regjisori ka zgjedhur ta quaj filmin Krom. Filmi i cili trajton një dramë familjare në një nga zonat e varfra edhe pse me pasuri të çmuara nëntokësore vjen i trajtuar me shumë delikatesë.