Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan ka paralajmëruar Greqinë se do të paguajë një “çmim të rëndë” nëse vazhdon të ngacmojë avionët luftarakë turq mbi Egje dhe lë të kuptohet për veprime ushtarake.
Dy fqinjët e shqetësuar të NATO-s kanë mosmarrëveshje të gjata për kufijtë detar dhe ajror, të cilat çojnë në patrulla pothuajse ditore të forcave ajrore dhe misione përgjimi kryesisht rreth ishujve grekë pranë vijës bregdetare të Turqisë.
“Hej Greqi, hidhini një sy historisë. Nëse shkoni më tej, do të paguani një çmim të rëndë”, tha Erdogan në një tubim të mbushur të shtunën në qytetin Samsun të Detit të Zi.
Rivalët historikë Turqia dhe Greqia kanë qenë në mosmarrëveshje mbi çështjet që variojnë nga fluturimet dhe statusi i ishujve të Egjeut deri te kufijtë detarë dhe burimet hidrokarbure në Mesdhe, si dhe ndarja e Qipros në vitin 1974.
Turqia muajt e fundit është ankuar për ato që ajo i quan veprime provokuese nga Athina, duke thënë se lëvizje të tilla minojnë përpjekjet për paqe.
Në një incident të tillë, Ankaraja tha fundjavën e kaluar Greqia kishte përdorur një sistem të mbrojtjes ajrore të prodhuar nga Rusia për të ngacmuar avionët turq në një mision zbulimi në atë që e quajti një “veprim armiqësor”.
Në fjalimin e tij, Erdogan akuzoi Greqinë për “përpjekje për të na kërcënuar me S-300”.Athina i ka hedhur poshtë akuzat dhe shpesh e akuzon Ankaranë për fluturim mbi ishujt grekë.
“Ne kemi vetëm një fjalë për t’i thënë Greqisë: mos harroni Izmirin [Smirna në greqisht]”, tha Erdogan, duke iu referuar përfundimit të pushtimit grek pasi forcat turke hynë në qytet në bregdetin e Egjeut në 1922.
“Okupimi juaj i ishujve nuk na lidh neve”, tha Erdogan.
Ankaraja kohët e fundit ka akuzuar Athinën për armatosjen e ishujve të çmilitarizuar të Egjeut – diçka që Athina e kundërshton, por Erdogan nuk e kishte akuzuar më parë Greqinë për pushtimin e tyre.
Në qershor, Ministri i Jashtëm turk Mevlut Cavusoglu tha se Ankaraja do të sfidonte sovranitetin e Greqisë mbi ishujt nëse vazhdon të dërgojë trupa atje.
Deti Egje ka gjeografi komplekse me më shumë se 2 mijë ishuj, shumica prej të cilëve grekë.
Të dy vendet erdhën në prag të luftës në vitet 1990 për një palë ishuj të vegjël të pabanuar të njohur kolektivisht si Kardak në turqisht dhe Imia në greqisht.
Erdogan ndërpreu dialogun me Greqinë pasi akuzoi kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis për lobim kundër shitjes së armëve amerikane në vendin e tij.
Mitsotakis “nuk ekziston më” për të, tha ai në maj.
Greqia dhe Turqia po kërkojnë gjithashtu armë amerikane.
Në qershor, Greqia zyrtarizoi një kërkesë për avionë luftarakë F-35 të prodhuar nga SHBA.
Turqia po negocion për blerjen e F-16 pasi Uashingtoni e përjashtoi Ankaranë nga programi F-35 për marrjen e një sistemi të avancuar të mbrojtjes raketore ruse në vitin 2019.