BLENDI FEVZIU
Ishin në protestë! Do shkojnë në protestë. Opozita shqiptare e ka përcaktuar qartë atë që sipas saj do jetë mjeti kryesor për bllokimin e qeverisë, shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme dhe ndërtimin e një qeverie teknike që do mundësojë ato. Objektiv ambicioz që ka në Shqipëri 2 precedentë të tjerë, por në kontekste dhe rrethana të ndryshme. Edhe pse protesta në vetvete ka qenë një element i rëndësishëm i politikës shqiptare këto 25 vjet të pluralizmit politik.
Ishin në protestë! Do shkojnë në protestë. Opozita shqiptare e ka përcaktuar qartë atë që sipas saj do jetë mjeti kryesor për bllokimin e qeverisë, shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme dhe ndërtimin e një qeverie teknike që do mundësojë ato. Objektiv ambicioz që ka në Shqipëri 2 precedentë të tjerë, por në kontekste dhe rrethana të ndryshme. Edhe pse protesta në vetvete ka qenë një element i rëndësishëm i politikës shqiptare këto 25 vjet të pluralizmit politik.
Ka pasur dy produkte të protestës në Shqipëri. I pari ai kur protesta është përshkallëzuar dhe është kthyer në konflikt që kërkonte zgjidhje dhe e dyta, kur protesta ka ruajtur një dimension masiv, por jo konfliktual dhe ka shërbyer më shumë për sensibilimin dhe unifikim të opozitës. Rastet vlejnë më shumë për ta ilustuar këtë.
Pas fitores së PPSH – së në zgjedhjet e 31 Marsit, opozita e athershme në bashkëpunim me sindikatat organizoi një grevë të përgjithshme. Greva nisi me 15 Maj 1991 dhe për 23 ditë bllokoi krejt vendin. Minatorët e Valiasit hynë në grevë urie në galeri dhe qytetarët e Tiranës rrethuan Parlamentin. Nën presionin masiv PPSH u detyrua të dorëzohet, duke ngritur një qeveri me bazë të gjerë që u quajt: Qeveria e Stabilitetit dhe duke shpallur zgjedhjet e parakohshme.
Më 1997 humbja e parave në firmat piramidale nxiti protesta që dolën edhe nga kontrolli i opozitës. Protesta u bë aq e dhunshme sa më 9 Mars 1997 Presidenti Berisha u detyrua të pranonte krijimin e një Qeverie të Pajtimit Kombëtar dhe zgjedhjet e parakohshme.
Rastet e protestave pa një produkt konkret kanë pasur një tjetër synim.
Më 2004 PD lançoi një fushatë protestash nën Logon Nano ik. E para dhe e dyta ishin masive, por e treta dhe e katërta filluan të shuen për arsye të mungesës së një zgjidhjeje konkrete. Por në një farë mënyrë ato përgatitën fitoren e PD në 2005.
Më 2009 PS po ashtu njoftoi një seri protestash që vijuan disa muaj, duke kulmuar me Grevën e Urisë së Deputetëve në Bulevard. Ato ashtu u shuan pa ndonjë rezultat, por i shërbyen Ramës për të konsoliduar pozitat e tij të lëkundura në parti dhe për ta mbajtur opozitën në gjendje përplasjeje.
Cfarë do të bëjë aktualisht PD? Lulzim Basha ka deklaruar në OPINION, por edhe ka përsëritur për Opinion.al që protesta e opozitës do të vijojë deri në gjetjen e një zgjidhjeje. Zgjidhjen ata e kanë propozuar. Zgjedhje të parakoshme dhe Qeveri teknike. Për të arritur këtë, si edhe në dy rastet e para historike të 1991 dhe 1997, Basha duhet të shkojë përtej “protestës në formën e xhiros”. Ai ka deklaruar mosbindjen civile. Kreu i PD i është referuar rasteve të Rumanisë dhe Maqedonisë, por raste të ngjashme me më pak sukses ka pasur në Hungari, Greqi dhe Kosovë.
Të gjithë këto protesta, pavarësisht vendit ku janë zhvilluar kanë pasur një inspirim, revolucionin Portokalli të Ukrainës në 2004 dhe protestën që çoi në rrëzimin e Janukoviçit në Kiev në Janar 2014. Të dy eventet, ndër më të suksesshmet në historinë botërore të protestave kanë pasur në thelb mobilizimin publik dhe bllokimin e institucioneve. Ato janë zhvilluar në rrethanat kur Kryeqyteti ka qenë masivisht në favor të forcave progresiste. Një histori e ngjashme me Tiranën e vitit 1991. Ideja bazë e tyre ka qenë rrethimi i Institucioneve dhe mos mundësimi i funksionimit normal në to. Protesta të tilla janë shumë afër përplasjes dhe madje në disa raste në Janar 2014 kjo ndodhi?
A do shkojë realisht PD drejt një skenari të tillë? A do mundohet ajo të bllokojë institucionet dhe të mos lejojë zhvillimet në Parlament apo hyrjen në zyrë të Ministrave dhe Kryeministrit? A do vijojë ajo me veprime konkrete, apo thjeshtë do mbajë në këmbë një seri protestash që më shumë vlejnë për të tonifikuar opozitën dhe konsoliduar atë se sa për një zgjidhje konkrete? Vështirë që t’u japësh përgjigje këtyre pyetjeve dhe vështirë se edhe vetë opozita e ka shumë të qartë këtë. Por një gjë është e sigurtë, Basha duket se ka vënë një lloj basti politik në këtë drejtim dhe me gjasë, Janari do të jetë një muaj i trazuar për politikën!