As Këshilli Gjyqësor dhe ai Prokurorial i Kosovës nuk mund të amnistohen për gjendjen e brishtë që po mbretëron tani e një kohë të gjatë në sistemin e drejtësisë, pasi edhe ata janë hisedar për të keq dhe kontribuues për një gjendje të tillë. Faji dhe përgjegjësia për degradimin dhe dështimin e sistemit të drejtësisë, bie edhe mbi Këshillat në fjalë sipas analistëve dhe njohësve të fushës së drejtësisë, pasi Këshillat e lartcekur, që monitorojnë drejtësinë, nuk i japin askujt llogaridhënie, derisa për rrjedhojë është vështirë se mund të funksionojë monitorimi pa llogaridhënie nga ta.
Ndaj, me të drejtë është shtruar edhe çështja se si e dështuan sistemin e drejtësisë, KGJK-ja e degraduar me ish- kryesuesin Peci dhe tani edhe me anë- tarë, me gjasë, të inkriminuar me pasuri milionëshe, por edhe KPKja, të cilat, si duket, nuk po munden asnjëherë që t’u shmangen lidhjeve të dyshimta të tyre me mafio- politikën dhe mafio- oligarkinë e inkriminuar dhe klanet e tjera të interesit? Profesori i së Drejtës Riza Smaka, në një prononcim për gazetën “Kosova Sot”, ka thënë se kurdoherë në këtë drejtim duhet kërkuar dhe identifikuar e definuar shkaqet e më pastaj pasojat, derisa, sipas tij, nëse shkaqet do të eliminoheshin apo evitoheshin e zhdukeshin, atëherë edhe pasojat do të binin automatikisht.
Edhe Qeveria e dëmtoi drejtësinë
Sipas Smakës, shkaqet e dobësive në sistemin e drejtësisë ndodhen pikërisht në Qeveri, por edhe në Këshillin Gjyqësor e atë Prokurorial të Kosovës. “Në Qeveri janë shkaqet, pasi ajo nuk e financon sistemin e drejtësisë, nuk jep të holla për plotësimin e vendeve vakante me gjykatës e prokurorë, ndërsa në anën tjetër vetë KGJK-ja dhe KPK-ja kanë treguar dobësi të mëdha, ndër të tjera po e zëmë, nuk kanë përgatitur akte nënligjore në funksion të zbatimit të ligjeve në fuqi, e që kjo është një dyshim i madh, pasi këtë punë kanë mundur dhe është dashur ta bëjnë, por nuk e kanë bërë”, theksoi ai.
“Më pastaj, këshillat në fjalë nuk e kanë praktikuar vlerësimin e performancës, që për çdo muaj të bëhej vlerësimi i cilë- sisë dhe sasisë së punëve të bëra, në mënyrë që më pastaj konform kësaj të vlerësohej puna e gjykatësve e prokurorëve, dhe përkitazi me punën dhe rezultatet e dhëna nga ta, edhe të ndërmerreshin masat e caktuara ndëshkimore apo stimulative, qoftë zvogëlimin apo rritjen e pagave, apo edhe atë të shkarkimit ndaj atyre që nuk japin performancë dhe nuk punojnë. Por, një gjë të tillë nuk e ka realizuar Qeveria dhe as këshillat në fjalë, ngase atyre mbase u përshtatet që të mos funksionojë gjyqësori e prokuroria për shkaqe korruptive dhe këto konsideroj, ndër tjera, janë edhe shkaqet e dështimit dhe degradimit të sistemit të drejtësisë”, tha Smaka.
Llogaridhënia duhet të qartësohet
Analisti Naim Kelmendi thotë se degradimi i sistemit të drejtësisë po ndodh në vazhdimësi, thuaja në të gjitha shkallët e këtij sistemi, por faji dhe përgjegjësia ligjore për këtë degradim sikur targeton drejt e mbi KGJK-në, si dhe mbi KPK-në. Sipas Kelmendit, këta dy Këshilla janë monitorues të sistemit të drejtësisë, por edhe këta dy Këshilla që monitorojnë drejtësinë nuk i japin askujt llogaridhënie, prandaj vështirë se mund të funksionojë monitorimi pa llogaridhënie, derisa, siç tha, as edhe Komisionit parlamentar përkatës për drejtësi, por as prezantimi para atij Komisioni nuk duket se rregullon tërësisht llogaridhënien dhe përgjegjësitë ligjore që u takojnë këtyre dy Këshillave të drejtësisë, ngase as aty, pos që do të mund bëhet ndonjë prezantim si obligim ligjor, tjetër llogaridhënie nuk ka. ” Kështu që, do të ishte i nevojshëm mbase krijimi i një mekanizmi ligjor që do t’u nënshtroheshin këta dy Këshilla, sidomos me llogaridhënie dhe përgjegjësitë ligjore, që u takojnë dhe i obligojnë”, është shprehur ai.
“Ky sistem mban brenda vetes mjaft gjyqtarë e prokurorë të inkriminuar e të lidhur me mafinë politike dhe oligarkinë, por dhe me grupet e interesit, e që kështu veprojnë për interesa të tyre dhe dëmtojnë interesat e qytetarëve, por që dhe kështu e zbresin në zero shkallë integritetin dhe pavarësinë e këtij sistemi, duke e humbur dhe duke e zbehur kështu edhe besimin e qytetarëve ndaj sistemit të drejtësisë”, ka spikatur për gazetën “Kosova Sot” analisti, Naim Kelmendi.