Shkruan: Rahmi Ymeri
Rreth festivalit ne pergjithesi
1. Ky nuk eshte me festivali i zambakut sepse nuk perkon me kohen e zambakut ashtu si c’eshte menduar nga themeluesit, (15-20 qershor, apo maksimum deri ne fund te muajit qershor).
2.Kriteriumi qe ky festival te behet “live” (drejtperdrejt komplet, orkestri dhe kengetaret) anashkalohet teresisht e me kete kuptohet se, kompetentet per kulture ne Kuvendin Komunal te Prizrenit , nuk jane kompetente.Ata, per te hequr qafe sa me pare qe eshte e mundur kete festival, e cesin ne pazar ku shitet tek ai i cili ofron ate qe keta e deshirojne e kjo deshire eshte qe t’ua heqesh qafe sa me shpejt.
3.Me kete (pazarllek me Zambakun e Prizrenit ) ky festival nuk dihet me nese eshte i Prizrenit apo i ndonje fshati te Mitrovices ( mos ma merrni per te keq,kete e them per shkak te largesise gjeografike , perndryshe edhe une vet jam nga fshati). Kete vit, si c’duket,i ra hise qe te jet festivali i Fushkosoves.
4.Gjate shume viteve ne kete festival , organizatoret e ndryshem nuk e kane te qarte as punen e konkursit sepse nuk e kane te qarte as menyren se si do ta bejne festivalin ,” live” apo variante tjera dhe shpesh e zgjedhin me te keqen ku shfaqen kengetaret ” live” ndersa orkestri matrice. Nuk kam nevoje qe t’ju mesoj ketu per kete gje edhepse keni shume nevoje ju qe po merreni me organizime ,vetem e vetem pse e keni nje telefon per t’ua kerkuar konkuruesve CD-te e gatshme ne menyre qe puna e juaj te mbetet vetem nje rradhitje e kengeve sipas njoftesise dhe t’ua leshoni incizimet mysafireve qe i kenu ftuar per te bere numer, sa per te mbushur ekranin e televizorit, shume pune e veshtire?
Edhe me keq qendron puna tek ndarja e cmimeve. Kesaj pune, nuk ka bir nene qe i bie ne fije sepse eshte shume e zorshme! Ha, ha ,ha ! Cmimet gjithmone ngaterrohen dhe c’eshte me e keqja , ata (organizatoret) nuk e dijne qe jane ngaterruar. Kjo eshte duke vazhduar dhe do te vazhdoje sepse ne nuk kemi inteligjence te mjaftueshme, e them me keqardhje! Inteligjenca jone shkon deri ketu: ” Athua ka pare” ! Me kete moto fillon dhe me kete mbaron pa menduar fare ne volumin apo specifikat e punes qe duhet kryer. ” Qeni ze minjte ndersa macja shkon me cobanin me dele” Ha, ha ,ha ! Nga ana e Prizrenit , ketyre tipave u thone ” Sy tuqa” = njerez qe i hyjne cdo pune edhe atehere kur nuk dijne te punojne. Tanime Kosova eshte mbushur me sy tuqa ,prandaj punet i kemi ashtu si c’jane!
Me falni por, nuk mund te heshti me!
Pa nje vendosje te gjerave aty ku e kane vendin , nuk mund te ecim perpara ne asnje aspekt! Ne saje te kesaj , Festivalin “Zambaku i Prizrenit” mund ta organizojne vetem profesionistet e deshmuar e jo kush zgjohet me heret sepse eshte festival me shume kerkesa profesionale qe i imponon menyra “live” e paraqitjes. Si do te mundet te kryeje kete pune nje njeri qe kurre nuk ka pare nota muzikore(kushtimisht) kur dihet se tere materiali muzikor i mbremjes duhet te jet i shkruar me nota ? Kete nuk e kerkon askush sepse nuk jane kompetente! Kush eshte pra kompetente?
Kompetente jane jokompetentet!
5 Genjeshter e flliqte eshte ajo kur thone: “Kane arrijtur 100 kenge” nje dite pas hapjes se konkursit e ne anen tjeter kerkojne deri ne diten e fundit kenge nga njerezit qe i njohin dhe kur vije fundi nuk mund t’i mbledhin as 12 te tilla. Ke duan ta rrejne me kete? Mbase pushtetin , sponsoret apo ke?
Numri i kengeve konkuruese ne kete festival, duhet te eshte 16-18 kenge per te plotesuar nje kohe optimale per nje koncert. Kur numri i konkuruesve eshte i manget atehere ka mundesi(si nje zgjidhje) te mbahet me 14,13,12 kenge , per te vazhduar rrjedha neper vite , pra, per te mos e nderprere mbajtjen e festivalit. Por, si c’shihet, prej viti ne vit , cdo here ka me pak kenge dhe cdo here e me te dobeta jane ato !
A u ka shkuar ndonjehere ndermend , pse kjo dukuri ?
Pergjegja eshte kjo: Ka disa vite qe, pas kryerjes se festivalit , organizatoret nuk i kryejne obligimet financiare ndaj shumices se pjesemarresve ne festival edhepse u kishin premtuar. Ky festival, per nga
natyra nuk e pranon menyren e konkurimit nga kengetari por nga autori i kenges i cili duhet paguar per kompozimin aq sa ka mundesi dhe ne baze te kesaj, cmimet ndahen per autoret e melodise e jo per kengetare. Per kengetare eshte cmimi per interpretim dhe automatikisht fitohet mikrofoni. Cmim tjeter per kengetare nuk ka ne kete festival. Kengetaret paguhen per pjesemarrje aq sa u eshte premtuar e jo te mashtrohen si c’po ndodh. Orkestrimet duhet te paguhen mire sepse orkestrime per “live” bejne profesionistet qe e meritojne sepse ata e bejne materialin kryesor te mbremjes , notat, pa te cilat nuk behet festivali “live”.
Anetaret e orkestrit duhet te paguhen patjeter aq sa u premtohet sepse jane ata qe e bartin barren kryesore ne ate mbremje . Paramendoni , cdo tingull qe e degjojme vjen nga ata! Pra, keta qe i permendem edhe tjere si zerimi , dritat, skena etj. , duhet paguar!
Cfare interesi ka nje kompozitor te dergoje kenge kur nuk kompensohet?
Kurrefare!
Orkestruesi per te shkruar me mijera e mijera nota?
Kurrefare! Po tjeret? Kurrefare!
Ja pra arsyeja pse po behet festivali gjithnje e me i keq.
Mbreme e percolla nepermjet RTK-se festivalin e rradhes , “Zambaku i Prizrenit 2014” dhe do te mundohem me pak rrjeshta ta them ate qe po mendoj per kete festival;
Festivali “Zambaku i Prizrenit 2014” eshte kapaku i te gjitha te kqijave qe i permenda dhe atyre qe nuk i permenda ne kete shkrim. Me keq nuk ka si te behet. Edhe publiku eshte dukur i mjere sepse tek publiku reflekton me te madhe atmosfera qe zhvillohet ne skene. Ketu nuk ka patur as skene as zhvillim ! Bukuria vizuele dhe ajo tingulluese arrihen me grup me te madh artistesh e jo me nje kengetar, shpesh pa pervoje skenike , me nje shtalbe kollomoqi ne dore . Turp, turp ,turp! Merreni turpin ju qe ju takon se ne te kunderten po e turproni Kosoven e pafajshme. Athua sa mysafire te huaj kane qene mbreme per ta pare kete turp? Ndoshta nuk e perhapin me tej! Ata nuk e dijne se ne Kosove ka njerez qe e bejne mire kete pune por, kompetentet nuk jane te interesuar. Te huajt mendojne se ne aq dijme. Ata nuk e kuptojne se ne jemi injorante dhe e cfarosim kulturen tone qe mezi e kemi arrijtur . Si pati mundesi qe festivali “Zambaku i Prizrenit” te shkelqeje menjehere pas lufte me 2003, ndersa sot pas me shume se nje dekade te peson debakel ? Nga po shkojme ne, para apo prapa?
Une, si nje person qe e kam udhehequr disa here artistikisht dhe gjithmone “live” kete festival, ndiej pergjegjesi. Kjo rrjedhe ksisoji, me ka munduar qe disa vite por jam bere oportunist vetem per te pare se deri ku do te shkoje. Shkoi deri aty sa qe te me dhimbset publiku ne salle, kengetaret, qe besa edhe moderatorja e cila e verejti se dicka nuk po shkon por, me se shumti me eshte dhimbsur kryetari i komunes te cilin e maltretojne njerezit e papergjegjshem duke e dijtur se ai eshte nje njeri shume dashamires dhe i vullnetit te mire por , ” Trimi i mire me shume shoke”.
Pas kesaj mbremjeje , edhe po te nderprehej Zambaku i Prizrenit, nuk do te me vije keq! Me falni ! Cka eshte teper , teper!
Kam shume per te thene por, meqe jam ne FB nuk dua t’ua ngarkoj me teper se mund te lodheni duke e lexuar. Po te me ofroje ndonjera nga gazetat ditore , do te shkruaja pak me gjeresisht per kete teme.
Ju pershendes me respekt te gjitheve ju qe e lexoni kete shkrim timin !
Rahmi Ymeri , 4 here drejtor artistik , orkestrues dhe dirigjent ne Zambakun e Prizrenit : 1992, 2003, 2004, 2010