Xhavit Haliti

U zhvilluan dhe u konfirmuan rezultatet e zgjedhjeve të përgjithshme në Republikën e Shqipërisë. Ndjeshmëria jonë për ecurinë e procesit, përfundimin dhe pranimin e tij nga aktorët relevant politik, natyrshëm, ka qenë e konsiderueshme. Kjo ndjeshmëri është tërësisht legjitime, ngase degët e kombit janë të interesuar për shëndetin dhe ecurinë e shëndetshme demokratike të trungut të tyre- Republikës së Shqipërisë.

Dëshironim zhvillim të lirë dhe me parametra demokratik të zgjedhjeve; dëshironim certifikimin e tyre nga OSBE-ODIR-i, dëshironim shmangien e konfliktualitetit gjatë dhe pas zgjedhjeve, si dhe pas daljes së rezultateve; dëshironim që fituesi dhe humbësi i zgjedhjeve të shfaqeshin publikisht vlerësues e bashkëpunues për fuqizimin e demokracisë dhe përparimin e gjithanshëm, ekonomik, social, arsimor, kulturor e mbarëkombëtar të Shqipërisë dhe shqiptarëve. Mendoj se pritshmëria jonë për zgjedhjet në Shqipëri u bë brenda kuadrit dhe në realizim të kësaj dëshire sepse:
– Ato u zhvilluan në parametra demokratike : të lira e të qeta;
– Rezultati i tyre u pranua shumë ditë më parë nga certifikimi i tyre nga KQZ-ja, prej dy subjekteve kryesore politike në garë, PS-së dhe PD-së;
– Dy krerët e partive më të mëdha që gjatë zhvillimit të fushatës, shpesh u përballën personalisht, deri në rrafsh fyerjesh e sharjesh,vlerësuan dhe uruan publikisht njeri-tjetrin për të ardhmen;
– Rrotacioni i pushtetit, në zbatim të verdiktit të votës popullore po kryhet në zbatim të ligjit dhe të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë. Procesi i ndërrimit të pushtetit i realizuar pa shqetësime, në rrugë e mjete demokratike ka qenë i mirëpritur nga të gjithë shqiptarët, por dhe nga politika dhe diplomacia e vendeve demokratike evroalantike.

Zgjedhjet në Republikën e Shqipërisë, me arritjet dhe me ndonjë mangësi (të presim raportin dhe vlerësimin e ndërkombëtarëve, OSBE-ODIR-it), mendoj se duhen të vlerësohen dhe të shërbejnë si fillesë për reflektim, motivim dhe angazhim edhe të humbësve dhe të fitimtarëve të zgjedhjeve për përparmin e gjithanshëm dhe integrimin sa më të shpejtë të Shqipërisë në BE. Ecuria dhe rezultati i zgjedhjeve të 23 qershorit mendoj dhe besoj se i hapën rrugën një epoke të re në historinë moderne të politikës shqiptare, siç deklaroi menjëherë pas 23 qershorit, ambasadori i SHBA-së në Tiranë. Rezultati thuaj befasues i zgjedhjeve në favor të koalicionit të majtë, mendoj se ishte jo tërheqja, por shkulja publike e veshit për koalicionin e djathtë nga votuesit- qytetarët e Shqipërisë. Ky rezultat, njëkohësisht është jo vetëm dëshmi besimi, por dhe një test vlerësimi për seriozitetin, realizimin e premtimeve elektorale, por sidomos të objektivave programore, për shmangien sa më shpejtë të defekteve qeverisëse të derisotme.

Dhe mbi të gjitha për t’i dhënë fund tranzicionit të tejzgjatur të Shqipërisë për kalimin nga diktatura në demokraci. Fitorja plebishitare e koalicionit të majtë mendoj se është lexuar e vlerësuar me objektivitet prej tij. Duke i dhënë 84 ulëse në Kuvendin me 140 deputetë, votuesit e Shqipërisë i dhanë mundësi maksimale të majtës për të realizuar programin elektoral dhe sidomos programin qeverisës. Vota popullore ia hoqi mundësinë bllokuese opozitës së djathtë për miratimin e reformave dhe ligjeve tepër të rëndësishme , që do t’i vlejë ndarjes dhe veçmas, funksionimit efektiv të tre pushteteve. Lenia e mandatit të deputetit për t’u bërë ministër, është një tentativë për të vendosur kufijtë ndarës mes ekzekutivit dhe legjistativit, që uroj të gjejnë dhe zgjidhje të tjera balancuese mes tyre. Priten, dhe priten pikërisht tani, nën mundësinë që ua ka dhënë vota popullore që gjyqësori të shndërrohet në pushtet të pavarur, të besueshëm dhe veprues në parametrat që imponohen nga një shtet demokratik.

Vota e 23 qershorit ka krijuar të gjitha hapësirat e nevojshme ligjore fitimtarëve të qeverisin, në zbatim të programeve të shpallura. Por kjo votë duhet menaxhuar me shumë respekt, kujdes dhe, mbi të gjitha, me shumë përgjegjësi. Uroj që humbësit e zgjedhjeve ta përjetojnë humbjen nën ndikimin e sentencës popullore. Pësimi bëhet mësim. Kurse fitimtarët i uroj: “mbetshin të kënaqur prej jush gjithë zgjedhësit!”. Këto zgjedhje mendoj se ishin një test tejet i saktë i sundimit të zhgënjimit ndaj premtimeve. Politika realiste është e suksesshme.
(Autori është nënkryetar i Kuvendit të Republikës së Kosovës)

Shkruan: Andi Bushati
Që pas rezultatit surprizë të 23 qershorit, një e vërtetë e përgjysmuar ka nisur të imponohet lidhur me suksesin e LSI-së në këto zgjedhje. Është e vërtetë se partia e Ilir Metës e katërfishoi numrin e deputetëve të saj. Është gjithashtu e vërtetë se me mbi 180 mijë votat, ajo theu rekordin e çdo force politike “të tretë” në këto dy dekada pluralizëm. Nuk duhet mohuar madje as fakti, që këta numra marrin një peshë disafish më të madhe po të mendosh një ligj elektoral të miratuar pas marrëveshjes amorale PD-PS, që parashihte vetëm shfarosjen e kësaj partie. Të gjitha këto janë të vërteta dhe ato e kanë bërë shumë kënd, këto ditë, të flasë për uraganin Meta, bërësin e mbretit, të cilin e ndjek nga pas fitorja, gurin e peshores së pushtetit në Shqipëri, etj. Madje ka pasur edhe opinionistë me mëditje, që gati të ekzaltuar nuk lënë javë pa përmendur suksesin e një njeriu “që i di mirë punët e veta”.

Dhe, në fakt, këtu duket që se qëndron problemi. Sepse punët dhe fati personal i liderit të LSI-së i intereson vetëm atij vetë dhe klientëve të tij jo të pakët. Por, të tjerëve, pjesës më të madhe të publikut dhe sidomos gardianëve të interesit të tij, duhet t’i interesojë një gjë tjetër. Duhet t’i shqetësojë pyetja themelore se ç’do të thotë për të nesërmen, që në qeverinë e së majtës është katapultuar më e fortë dhe më me shumë peshë, një pjesë e pushtetit katërvjeçar të Berishës.

Pavarësisht nga përbetimet, ne nuk kemi sot asnjë garanci se me LSI-në në koalicionin e ri, do t’i vihet fre abuzimeve me pushtetin. Ne nuk mund të vëmë dot bast se deputetët e saj do të ngrenë zërin ndaj nëpërkëmbjeve të pritshme të opozitës dhe opozitarëve. Ne nuk mund të jemi të qetë se dikush mund t’i thotë ndal privatizimeve klienteliste dhe koncesioneve për faqe të zezë.

Katër vitet e dhimbshme që sapo mbyllëm, janë vite të spektakleve alla Dritan Prifti, të papara ndonjëherë me zë dhe figurë në zyrat e shtetit. Ato janë vitet e shkatërrimit nepotik të diplomacisë. Ato janë vitet e dhënies së hidrocentraleve për miq dhe farefis. Ato janë vitet e shndërrimit të spitaleve në ndërmarrje bojatisjeje dhe gjelbërimi.

Ato janë gjithashtu periudha kur në vend gati u shuajt protesta, sepse ata që kishin marrë plumbin ballit, akuzoheshin për flokët e palarë. Periudha kur vota që ishin dhënë ditën për diell, zhbëheshin natën nga KQZ-ja. Periudha kur gjykatat u shndërruan në shtojca të qeverisë, aq sa e gjithë bota filloi të ngrejë zërin për kultin e pandëshkueshmërisë.

LSI-ja ka qenë për katër vite pjesë e kësaj farse. E megjithatë ajo u votua. U votua shumë dhe bindshëm. U votua nga ata që i besuan me naivitet filozofisë së Ramës, se në sistemin që ai do të ngrinte, edhe mëkatarët do të bëheshin më të mirë. U votua nga ata që i besuan shkeljes së syrit të Berishës, që gjatë gjithë fushatës dukej sikur thoshte: ata përsëri me ne do të vijnë. U votua nga ata që i besuan premtimeve për vende pune në administratë dhe nga ata që një herë në katër vite u vjen rasti i artë për të bërë pazar me politikanët. Arsyet e kësaj vote mund të jenë edhe më shumë se kaq. Për të kuptuar këtë surprizë, do të duhej fillimisht një sondazh i detajuar e një studim më shterues se cilat qenë arsyet e vërteta të rendjes së mbi 180 mijë njerëzve drejt kësaj vote pragmatike.

Por, gabimi më i madh, mëkati kur bëhet me qëllim, është glorifikimi i këtij rezultati. Elozhet ndaj bërësit të mbretit. Idolatria ndaj forcës dhe zhdërvjelltësisë së tij. Duartrokitja, pa shqetësim, vetëm për shkak të shifrave. Sepse ta komentosh atë vetëm duke u nisur nga përmasat dhe të shmangësh pasojat që do të ketë në qeverinë e nesërme, është të thuash vetëm një pjesë të së vërtetës. Atë pjesë që më së paku i intereson publikut.