Shkruan: GUY VERHOFSTADT
Siguria evropi ane momentalisht mbështetet te aleanca e NATO-s dhe parimi i mbrojtjes së ndërsjellë, si dhe në bashkëpunimi ndërmjet shërbimeve kombëtare të inteligjencës që punojnë për të parandaluar dhunën ndaj njerëzve dhe pasurive kombëtare. Por, në një epokë kur kërcënimet vijnë nga ekstremistët vendas, si dhe nga aktorët shtetërorë dhe jo-shtetërorë që kërkojnë të minojnë institucionet demokratike, kjo nuk mjafton. Në vitet e fundit, shkëmbimi i inteligjencës ka penguar komplote të panumërta terroriste nga ekstremistët islamikë dhe grupet e ekstremit të djathtë. Por, dështimet për të ndarë informatat e inteligjencës përtej kufijve kanë rezultuar gjithashtu me sulme të tmerrshme në Bruksel, Mançester dhe qytete të tjera.
Besueshmëria e Agjencisë së inteligjencës austriake
Me pak fjalë, shërbimet evropiane të sigurisë kanë filluar të përqendrohen te kërcënimin që vjen nga Rusia ndaj demokracisë liberale. Gjatë cikleve të zgjedhjeve të fundit, Kremlini ka rezultuar i suksesshëm në komprometimin e proceseve demokratike dhe ndotjen e diskursit publik. Për t’i bërë gjërat edhe më keq, ngritja e populistëve të ekstremit të djathtë në vendet kyçe po dëmton aparatin e sigurisë që nevojitet për ta luftuar agresionin rus. Këmbimi i informatave të inteligjencës kërkon besim të ndërsjellë, por aleancat që dikur siguruan bazën për besim janë nën një tendosje në rritje. Kjo është evidente në të gjithë Evropën. Në Gjermani, ish- kreu i inteligjencës kohët e fundit sugjeroi për gazetën “Bild” se shërbimet e inteligjencës së Austrisë nuk mund të besohen për aq kohë sa Partia (e krahut të djathtë) e Lirisë Austrisë (FPÖ) është një partner i koalicionit qeverisës. Në fund të fundit, në shkurt, ministri i Brendshëm i FPÖ vendosi një vendim të jashtëzakonshëm për të urdhëruar një bastisje policore mbi agjencinë kryesore të inteligjencës austriake, duke hequr dosjet dhe informacionin e ndjeshëm. FPÖ ka pasur një “pakt bashkëpunimi” me Partinë e Bashkuar të Rusisë të presidentit rus Vladimir Putin që nga viti 2016. Më shqetësuese, marrëveshja parashikon shkëmbimin e informacionit mbi çështjet që lidhen me marrëdhëniet dypalëshe dhe ndërkombëtare. Nëse ka arsye për të besuar se informacioni po transferohet nga Vjena në Moskë, atëherë Austria mund të ndahet nga një sasi e madhe e të dhënave thelbësore për trajtimin e ekstremizmit dhe terrorizmit. E, megjithatë, kjo do të dëmtonte sigurinë e të gjithë evropianëve.
Kundërshtimi i sanksioneve ndaj Rusisë
Në Itali, partia e së djathtës ekstreme, e cila qeveris në një koalicion me lëvizjen populiste ‘Pesë Yje’ (M5S), gjithashtu ka hyrë në një marrëveshje bashkëpunimi me ‘Rusinë e Bashkuar’. Dhe, kreu i Ligës (Lega), ministri i Brendshëm dhe zëvendëskryeministri Matteo Salvini, që kundërshton sanksionet e BE-së kundër Rusisë, është fotografuar me bluza me foto të Putinit dhe është një vizitor i rregullt në Moskë. Në Hungari, ku të dy Salvini dhe amerikani Stephen Bannon janë mirëpritur krahëhapur nga kryeministri Viktor Orban, shërbimet ruse të inteligjencës thuhet se kanë mbajtur lidhje të ngushta me grupet e ekstremit të djathtë për vite me radhë. Për më tepër, Orbán dhe partia e tij Fidesz kontrollojnë shumicën e mediave, të cilat shpërndajnë në mënyrë jokritike propagandën shtetërore ruse. Së fundi, në Poloni, Antoni Macierewicz, i cili u rrëzua si ministër i mbrojtjes në janar, është akuzuar për lidhje me grupet e ekstremit të djathtë pro-Kremlinit dhe gangsterin rus Semion Mogilevich. Ndërsa ishte në detyrë, përpjekjet e Macierewicz për të riorganizuar ushtrinë dhe Ministrinë e Mbrojtjes bënë aleatët e Polonisë në NATO për të pyetur nëse Polonisë mund t’i besohej kur flitej për ta kundërshtuar Rusinë. Në të gjithë këto shembuj, populistët e ekstremit të djathtë jo vetëm që shkaktojnë fërkime ndërmjet shërbimeve kombëtare të inteligjencës; ata janë duke politizuar me sukses institucionet dhe instrumentet ligjore mbi të cilat varet siguria evropiane. Për shembull, ashtu si Kremlini politizon Interpolin që të keqtrajtojë kundërshtarët e saj politik jashtë vendit, Partia (qeverisëse polake) e Drejtësisë dhe Ligjit (PiS) ka përdorur fuqinë e vetos si një shtet anëtar i BE-së për të ndaluar një nga kritikët e saj, aktivisten ukrainase për të drejtat e njeriut Lyudmyla Kozlovska , nga hyrja në zonën Shengen të BE-së. Është absurde të mendosh se një aktivist i të drejtave të njeriut mund të ndalohet nga BE-ja për ta kritikuar një qeveri, ndërkohë që nacionalistët e bardhë e ekstremit të djathtë, si Bannon, mund të shëtisin lirshëm në kontinent, duke nxitur ekstremizmin dhe islamofobinë. Autoritetet e BE-së duhet të hetojnë motivet e qeverisë polake për të siguruar që arkitektura e sigurisë e BE-së nuk po shfrytëzohet për qëllime politike.
Putin ka zhvilluar një luftë komplekse hibride kundër Perëndimit
Që nga pushtimi i Ukrainës lindore dhe aneksimi i Krimesë në mars të vitit 2014, Putin ka zhvilluar një luftë komplekse hibride kundër Perëndimit, duke kombinuar informacionin dhe luftën kibernetike me operacione speciale aktive për të çrregulluar institucionet evropiane. Për këtë qëllim, Kremlini po mbështet aktivisht lëvizjet populiste evropiane dhe partitë politike dhe përpjekjet e tyre për të shfrytëzuar tensionet historike dhe për të krijuar ndarje brenda BE-së. Ndarjet e tilla shkojnë direkt në favor e Putinit. Një Perëndim i ndarë me një bashkëpunim të mangët të inteligjencës është në rrezik më të madh të sulmit dhe më i prekshëm ndaj ekstremizmit të brendshëm dhe mosbesimit në institucionet demokratike. Putin nuk do të donte asgjë më shumë sesa ta kthente BE-në në një ferr të gjallë. Si duhet të reagojnë politikanët dhe qytetarët e shqetësuar? Sa për fillim, është e qartë se BEja ka nevojë ta bëjë një hetim të plotë mbi ndërhyrjen e Rusisë në çështjet evropiane, përgjatë linjës së hetimit të Robert Mueller-it, në Shtetet e Bashkuara. Financimi rus i grupeve populiste evropiane duhet të gjurmohet dhe ekspozohet dhe operacionet e saj hibride të luftës brenda BE-së duhet të mbyllen. Për më tepër, Europol-it duhet t’i jepet fuqia që ka nevojë për të ndjekur ata që janë duke i dëmtuar interesat evropiane. Evropa ka nevojë për FBI-në e saj – një agjenci për zbatimin e ligjit dhe kundër-zbulimit që mund të punojë përtej kufijve dhe pranë autoriteteve të nivelit kombëtar. Asgjë, megjithatë, nuk mund të zëvendësojë një qytetari të mirinformuar. Në këto ditë të errëta për demokraci, të gjithë ne duhet të kërkojmë llogaridhënie nga qeveritë tona dhe të këmbëngulim që të ruhet sundimi i ligjit dhe institucionet tona të çmuara.
(Kosova Sot)