Marrëveshja ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, që të kujton atë mes dy Gjermanive pas Luftës së Dytë Botërore, do të duhej të mundësojë integrimin e Kosovës në institucionet ndërkombëtare, përfshirë Kombet e Bashkuara, ka thënë kryeministri i Kosovës, Albin Kurti në një intervistë për televizionin malazez “Gradska RTV”.
Negociatat me Serbinë për normalizimin e marrëdhënieve, siç thekson ai, bazohen në ofertën e Bashkimit Evropian, të Komunitetit Evropian, të cilin e mbështesin Berlini dhe Parisi.
“Që nga 9 shtatori i këtij viti, ne kemi një model në të cilin do të mbështetemi gjatë negociatave tona të ardhshme, e të cilat duhet të fillojnë menjëherë. Në fakt, aty thuhet brenda disa ditësh, por përafërsisht deri në pranverën e ardhshme, duhet të kemi një marrëveshje për normalizimin e plotë të marrëdhënieve. Ndërkohë u pajtuam që Kosova të mos vazhdojë me gjoba për veturat me targa të paligjshme KM dhe të tjera nga koha e sundimit të Millosheviqit. Serbia nuk do të lëshojë më targa të tilla dhe ne po u japim mundësi, një hapësirë ??disamujore, si masë për besimin reciprok, për të arritur këtë marrëveshje, e cila është shumë e rëndësishme, jo vetëm për Kosovën dhe Serbinë, por edhe për gjithë rajonin tonë”, theksoi Kurti.
Ai theksoi se Kosova është shtet normal, por jo edhe Serbia, e cila është si një pjesë administrative e Rusisë.
“As marrëdhëniet tona nuk janë normale. Normalizimi i marrëdhënieve do të thotë që në fund të kemi një marrëveshje, që është ligjërisht e obligueshme ndërkombëtarisht dhe në të cilën në fokus kemi njohjen reciproke. Ju e dini që Kosova nuk e njeh Serbinë, Serbia nuk e njeh Kosovën dhe tani kemi një afat që ajo njohje reciproke të zbatohet diku deri në pranverën e vitit të ardhshëm. Kjo është marrëveshja që është arritur mbrëmë dhe që Serbia e ka pranuar”, ka thënë Kurti.
Kreu i ekzekutivit po ashtu ka thënë se Serbia ka pranuar edhe hapjen e negociatave, të cilat do të bazohen në ofertën e Brukselit, e cila mbështetet nga Franca, Gjermania dhe SHBA. Sipas Kurtit, plani është që javën e ardhshme ose javën në vijim të organizohet një takim në Bruksel, ku do të fillojnë negociatat për normalizimin e marrëdhënieve.
Sipas Kurtit, çështje problematike është që të besohet se Aleksandar Vuçiq do ta respektojë marrëveshjen.
“Nga 33 marrëveshjet të cilat i kanë arritur Kosova dhe Serbia në Bruksel, dy të tretat e atyre marrëveshjeve Serbia nuk i ka zbatuar. Ne kemi përvojë të hidhur me Serbinë në kuptimin që nënshkrimi dhe zbatimi i marrëveshjeve janë dy gjëra krejtësisht të ndryshme. Do të punoj që nënshkrimi i marrëveshjes dhe zbatimi i saj të vijnë në të njëjtin kontekst”, ka shtuar Kurti për “Gradska RTV”, transmeton RTKlive.
Ai mendon se nuk do të jetë e lehtë arritja e marrëveshjes, por jo edhe e pamundur.
“Tani kemi si garancë Brukselin, Parisin, Berlinin dhe Uashingtonin. Prandaj ne e shohim këtë deklaratë si një hap pozitiv progresiv në drejtimin e duhur”, ka nënvizuar ai.
Ai thekson se marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë përmban elemente të marra nga modeli i dy Gjermanive, e cila mundësoi anëtarësimin e tyre në organizatat ndërkombëtare.
“Por, duke pasur parasysh situatën me Kinën dhe Rusinë, të cilat nuk janë vende demokratike dhe që janë në tension të madh me Perëndimin demokratik dhe kanë të drejtën e vetos, nuk është shumë racionale të pritet që ato të ndryshojnë mendimin e tyre në pak muaj”, është shprehur Kurti.
Krahas marrëveshjeve mes dy shteteve, Kurti ka thënë se është e nevojshme edhe përballja me të kaluarën.
“Pra, Willy Brandt nuk e nisi Ostpolitik në fillim të viteve 70-ta me një marrëveshje dhe negociata, por me shkuarjen në Varshavë. Mendoj se në Serbi është shumë e rëndësishme që të ndodhë një përballje e tillë me të kaluarën. Kjo është mirë për të tashmen tonë, por edhe për gjeneratat e ardhshme”, ka pohuar Kurti.
I pyetur nëse është ndokush në Serbi që sot do të bënte një gjest si kancelari gjerman i atëhershëm Willy Brandt – i cili u gjunjëzua para memorialit të viktimave hebreje të Holokaustit, Kurti theksoi: “Në Serbi sigurisht që ka njerëz të tillë, por ata janë individë dhe nuk kanë hapësirë për veprim. Ata nuk e kanë forcën dhe fuqinë që vjen nga pushteti, pra ata janë në opozitë dhe janë në opozitë jashtëparlamentare. Tani ndoshta do të duhet pak kohë për këtë, por po jetojmë në kohë të vështira dhe të çuditshme”, ka theksuar kryeministri.
Sipas tij pa u përballur me të kaluarën dhe pa u distancuar nga Millosheviqi dhe Putini, Serbia nuk mund të përcaktohet për Bashkimin Evropian.
Tutje mediumi malazez citon Kurtin se marrëveshja e ndërsjellë për njohjen dhe normalizimin e marrëdhënieve nënkupton se Serbia nuk do të kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në institucionet ndërkombëtare, porse as nuk do të mbështesë një ulëse në Kombet e Bashkuara. Megjithatë, shton ai, gjërat janë ende të hapura sepse negociatat do të fillojnë.
“Jam i bindur se Serbia do të donte që këto negociata të zgjasin së paku disa vjet, derisa të ndryshojnë kushtet botërore dhe nuk e kam fjalën vetëm në SHBA, por edhe në Evropë. Ky është një këndvështrim i ekstremit të djathtë për jetën dhe botën, dhe mendoj se në Serbi, rolin kryesor këtu nuk e ka presidenti Aleksandër Vuçiq, por Kisha Ortodokse Serbe, e cila është e lidhur ngushtë me Moskën. Universiteti i Beogradit dhe mediat, të cilat janë më shumë të lidhura me Kishën Ortodokse Serbe dhe Rusinë sesa me pushtetin politik. Mendoj se ata kontrollojnë diskursin e Serbisë”, ka nënvizuar Kurti.
Edhe pse shprehet optimist, Kurti thekson se normalizimi i plotë duhet të përfshijë drejtësinë tranzicionale, pa të cilën, shton ai, nuk mund të ketë pajtim. Dhe drejtësia, thotë ai, nuk arrihet vetëm në gjykatë.
“Kjo ndodh edhe në opinionin publik dhe në faktin që për këtë diskutojnë politikanët, intelektualët dhe shoqëria civile. Dhe në këtë mënyrë distancohen nga regjimi i Millosheviqit dhe nga krimet që ai ka bërë gjatë luftës në Kosovë dhe jo vetëm në Kosovë”, ka shpjeguar Kurti.