Arton Muhaxheri
Kosova në periudha të caktuara kohore ka pasur valë ikjesh të qytetarëve drejtë vendeve të zhvilluara të Evropës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Secila nga këto periudha tregonte diçka për situatën ku gjendet vendi.
Periudha e paraluftës tregonte shtypjen e shqiptareve nga regjimi serb. Shumë prej familjeve shqiptare, duke mos e përballuar gjendjen e rëndë ekonomike, maltretimet dhe persekutimet e pushtetit serb, si alternativë kishte ikjen nga Kosova. Periudha e pasluftës tregon situatën e pashpresë në të cilën ndodhet vendi dhe kjo duhet t’i shqetësoj, duke filluar nga institucionet që e kanë përgjegjësin kryesore për gjithçka që po ndodh në Kosovë.
Vërtet Kosova – në periudha të caktuara kohore – ka pasur valë ikjesh të qytetarëve, por ajo çka po ndodh sot është jashtëzakonisht e dhimbshme, sepse në periudhën e paraluftës kur shqiptarët iknin nga Kosova ata kishin shpresë se do të kthehen një ditë për të kontribuar në vendin e tyre. E, sot shqiptarët po ikin nga Kosova me dëshirën për të mos u kthyer më, sepse shpresa se një dit mund të bëhet më mirë është shuar.
Sot nuk kanë dëshirë të ikin vetëm ata që janë të papunë, por edhe ata që punojnë dhe kanë paga simbolike; edhe ata që punojnë e kanë paga mbi mesatare. Sot ikjen nga vendi e dëshirojnë shumë të rijnë, por jo vetëm ata, sepse ikja nga vendi është bërë temë bisedash edhe tek të moshuarit që s’e kishin menduar ndonjëherë të vinte një ditë si kjo.
Shkaktari kryesor në dy periudhat kohore të ikjes së shqiptarëve – në kohën e paraluftës dhe pasluftës – është politika. Natyrisht forma ndryshon. Atëherë kemi qenë të persekutuar, pa të drejta, pa liri, mirëpo kishim shpresë; sot kemi të drejta, kemi liri po nuk kemi shpresë. Prandaj, vala e ikjeve është edhe më madhe se në kohën e okupimit, sepse sot nuk ka asgjë që mund të na lidh me vendin. Nëse atëherë na kanë lidh ndjenjat e brendshme për të qëndruar në Kosovë, sot përpos zhvillimit ekonomik, punësimit dhe mirëqenies nuk ka çka të lidh më me Kosovën. Të gjitha janë degraduar deri në skaj. Madje edhe lufta që u bë për çlirimin e vendit është degraduar jashtë mase, pikërisht nga njerëzit që kanë luftuar dhe që sot janë në krye të institucioneve.
Te kërkosh si pushtet nga qytetarët të mos ikin nga Kosova, kjo më duket pafytyrësi nga e ana e këtij pushteti, sepse nuk kanë faj ata qe ikin po ka faj pushteti që i bën qytetarët të ikin duke mos krijuar politika të zhvillimit në ekonomi, në arsim, në shëndetësi, dhe politika që do të garantonin perspektiven e të rinjve dhe punësimin e tyre. Kjo është formula se si duhet t’ju bëhet ftesë qytetarëve të mos ikin jashtë vendit, e jo me deklarata boshe. Edhe regjimi i Millosheviqit nuk ia linte fajin vetes që iknin shqiptarët, por krijonte parakushte për të ikur.
Pa dashur ta krahasoj deri në këtë pikë me regjimin e Millosheviqit, më duhet të them se për arsyet siç është korrupsioni, krimi i organizuar, papunësia, varfëria dhe 100 të këqija të tjera që ia bën vendit nga kjo klasë e politikanëve, hajdutë u krijuan parakushtet që qytetaret të ikin nga Kosova.
E, pjesës tjetër të politikës që nuk e ndjen veten përgjegjëse për ikjen e qytetarëve nga Kosova, i mbetet një përgjegjësi e madhe për ta penguar këtë valë ikjesh, përndryshe do të jetë vonë.