19.9 C
Prizren
E diel, 7 Shtator, 2025
Home Blog Page 8781

Librat e rinj, William Golding, “Forca e një gruaje”

0

William.Golding-320x211Kur hapat e saj nuk ndiheshin në shtëpi dhe kur pas orëve të gjata aroma e parfumit të saj zhdukej lehtë nga era, William e dinte ku mund ta gjente. Në kopshtin pas shtëpisë, ajo ishte aty duke u kujdesur për kopshtin e saj të vogël, ulur në karrigen e drunjtë e duke menduar.

Dikur flokët e saj shkëlqenin nga dielli, dhe aroma e luleve dukej sikur i shpërndahej kudo në trup. Kishte diçka që dukej sikur shkëputej nga natyra e futej brenda trupit të kësaj gruaje, diçka që William e ndiente sapo i afrohej. Ai e ndjeu se ajo ishte ndryshe që kur u takuan për herë të parë. Në Londrën e pas viteve ‘30, vajza e veshur me një fustan të thjeshtë nën gju, kishte diçka e cila djaloshit të ri Golding i kujtonte mëngjeset bri detit… Kjo ishte Ann Brookfield, kimistja të cilës William Golding do t’i kushtonte gjithë jetën. Ann do të ishte gjithnjë aty për të, jo vetëm si e dashura e tij e zemrës, por dhe si gruaja e cila do ta mbështeste në çaste jo të lehta të një karriere të gjatë. “Ann ishte ajo që i bënte gjërat e lehta”, do të shprehej shpesh William. Gruaja që dukej sikur zotëronte natyrën, ishte e aftë të zotëronte me aq butësi jo vetëm zemrën e një burri, por dhe jetën… Për kritikët, forca e Ann ndihet në gjithë letërsinë e shkruar prej tij. William Golding është një nga shkrimtarët më të njohur jo vetëm në Britani, fitues i çmimit “Nobel” në letërsi. Ai është ndër të paktët shkrimtarë që jo vetëm është përpjekur të lidhë karakteret njerëzore me ritmet e natyrës, por edhe e ka realizuar atë më së miri. Romancier, poet dhe dramaturg, në vitin 1980 fiton çmimin “Booker” për trilogjinë “Ritet e udhëtimit”.

Tre vjet më vonë, ai fiton çmimin “Nobel” në letërsi, duke u renditur në një prej shkrimtarëve më të rëndësishëm britanikë. Në vitin 2008, gazeta “The Times” e rendit ndër “50 shkrimtarët më të mëdhenj britanikë që nga viti 1945”. William G. Golding lindi më 19 shtator 1911, në shtëpinë e gjyshes së tij, në Kornuoll. Babai i tij, Alec Golding, ishte mësues i shkencave ekzakte, ndërsa nëna, Mildred, u shqua si aktiviste feministe. Golding u arsimua në shkollën “Grammar Marlborough”, atje ku babai i tij ishte mësues. Fillimisht studioi shkenca ekzakte, por më vonë ndoqi kurset e anglishtes në Oksford. U diplomua më 1934-n dhe në verën e atij viti arriti të botojë veprën e parë, një përmbledhje me poezi, e cila u botua në Londër nga “Macmillan & Co”. Golding iu bashkua Marinës Mbretërore në vitin 1940 dhe ishte pjesë e sulmit në Normandi. Ai kishte një dashuri të fortë për detin dhe lundrimin. Menjëherë pas luftës iu kthye mësimdhënies dhe shkrimeve. Më 1953 dërgoi për botim dorëshkrimin e romanit “Perëndia e mizave” që iu refuzua kategorikisht. Pas shumë e shumë ndërhyrjeve, shkurtimeve dhe ndryshimeve në tekst, Golding arriti ta botojë një vit më vonë. Pas kësaj, vijnë romanet “Trashëgimtarët”, “Ritet e udhëtimit” etj. Suksesi i veprave që ishin botuar filloi ta shkëpuste shkrimtarin nga mësimdhënia. Kështu që në vitin 1961, Golding heq dorë nga posti i mësuesit dhe e kalon atë vit akademik në ShBA si shkrimtar në “Hollins College”, në Virxhinia. Për kritikën, ai është shkrimtari i imazheve të hollësishme të xhunglës njerëzore. Arti i tij është i mbushur me përshkrime të jashtëzakonshme, jo vetëm me ato të personazheve, por me përshkrimin e detajuar të një ferishteje apo me përshkrimin e një peme pranë detit. Ai ishte dhe është ende i njohur për simbolikën e fuqishme që përdor. Në të vërtetë, disa kritikë mendojnë se simbolizmi i tij është aq i fuqishëm sa ka aftësi që të shtypë një pjesë të mirë të punës së tij.

Vepra më popullore e tij është “Perëndia e mizave”, ku alegoria merr një status kult. Libri arriti të frymëzojë botën e filmit dhe në pak vite të realizohen dy filma bazuar në këtë roman. “Perëndia e mizave” është përkthyer në 26 gjuhë dhe është shitur në miliona kopje në mbarë botën. Kjo vepër u bë shumë shpejt standarde në kolegjet dhe shkollat e mesme. Romani portretizon një grup fëmijësh britanikë, të cilët gjenden të braktisur në një ishull për shkak të një aksidenti ajror gjatë një lufte globale bërthamore. Fëmijët, të vetëm, vendosin të krijojnë një shoqëri të organizuar dhe demokratike. Ata fillojnë të ndahen në grupe e të marrin përsipër rolet që u janë paraqitur. Dikush do të ruajë zjarrin, disa do të ndërtojnë çadra për të kaluar natën, ndërsa të tjerë do të shkojnë për të siguruar ushqim. Por fëmijët, të gjendur tërësisht pa rregulla dhe kontroll, fillojnë të ndihen të tensionuar. Situatat sa vijnë edhe përkeqësohen, aq sa edhe mbijetesa e tyre bëhet e vështirë. Vitet e fundit Golding i kaloi në heshtje me gruan e tij, Ana, në shtëpinë e tyre. Ndërroi jetë më 19 korrik 1993./shqip/

Rahoveciani dehet në dasmë, i prenë venat e dorës

0

Dritarja e thyerRaportohet se një person nga Rahoveci, gjatë një ahengu familjar nën ndikimin e alkoolit ka goditur një xham të dritares duke i prerë venat e dorës.

Ngjarja ka ndodhur mbrëmë pas mesnate në rrugën “Afërdita Ukshini” në Rahovec.

Sipas policisë, viktima ka pësuar lëndime të rënda dhe është dërguar për tretman mjekësor në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës në Prishtinë.

Kosova, nikoqire e programit inovativ veror për fenë dhe politikën e jashtme

0

PrishtinaFondacioni i Besimit Tony Blair Faith Foundation dhe Ministria e Punëve të Jashtme e Republikës së Kosovës, në bashkëpunim me Balkan Institute dhe Universitetin e Prishtinës sot nisin një program veror dy-javor mbi “Fenë dhe politikën e jashtme: Shqyrtimi i rolit të fesë në transformimin konfliktuoz dhe post-konfliktuoz”, prej 5-17 gusht.

Programi mirëpret 26 pjesëmarrës nga 15 shtete, duke përfshirë edhe vendet e largëta si Maroku, Kina dhe Ukraina.

Ekspertë të njohur do të ligjërojnë në kuadër të një programi të larmishëm që mbulon tema si feja në kontekstin e rindërtimit post-konfliktuoz dhe rolin e fesë, kulturës dhe identitetit në Ballkan. Në mesin e ligjëruesve do të jenë profesor Miroslav Volf nga Universiteti Yale, profesor Ivo Vanac nga Universiteti Yale dhe nga Zagrebi, ambasadori Zamir Akram, ish-ambasador i Pakistanit pranë Kombeve të Bashkuara dhe ligjërues në Geneva School of Diplomacy, dhe Obrad Saviq nga Universiteti Singidunum. Programi do të përfshijë një udhëtim fundjave për në Prizren për të vizituar trashëgiminë kulturore të qytetit të xhamive dhe kishave të cilat qëndrojnë krah për krah.

Charlotte Keenan, kryeshefe ekzekutive pranë Tony Blair Faith Foundation, tha:

“Këtë verë po bashkëpunojmë me Ministrinë e Punëve të Jashtme të Kosovës, Universitetin e Prishtinës dhe Balkan Institute, përmes organizimit të një programi intensive veror mbi ndërveprimin mes fesë dhe politikës së jashtme. Programi bashkon studentët me profesionistë, diplomatë, si dhe me udhëheqës rajonalë dhe ndërkombëtarë. Programi do të pajisë pjesëmarrësit me njohuritë dhe aftësitë e domosdoshme për të kuptuar dhe analizuar rolin e fesë në kontekst të situatave konfliktuoze dhe post-konfliktuoze. Shpresojmë se ky program do të bëjë që ta shohim fenë si pjesë të zgjidhjes, si dhe shpeshherë si pjesë të problemit. Nuk ka vend më të mirë sesa Kosova për zhvillimin e një kursi të tillë”, tha Charlotte Keenan.

“Programi veror është edhe një hap përpara në përkushtimin tonë të vazhdueshëm për nxitjen e dialogut ndërfetar në Kosovë. Kjo nismë është pjesë e programit tonë shumëdimensional të diplomacisë publike dhe është vazhdimësi e konferencës së suksesshme ndërkombëtare ndërfetare e cila mblodhi prijës fetarë dhe ekspertë botërorë në Pejë, në maj të këtij viti. Jemi të lumtur për bashkëpunimin tonë me Tony Blair Faith Foundation me të cilin fondacion do të organizojmë programin dhe do të jemi nikoqirë të ekspertëve të njohur botërorë këtu në Kosovë, ku do të vazhdojmë t’i trajtojmë këto çështje të rëndësishme me pjesëmarrës nga 14 shtete”, tha zëvendësministri i Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës, Petrit Selimi. /PrizrenPress.com/

Turqit në Prizren: PDK-ja keq na ka mashtruar

0

OLYMPUS DIGITAL CAMERANënkryetari për komunitete i Komunës së Prizrenit, Orhan Lopar, pas katër vjetësh të bashkëqeverisjes në nivel lokal me Partinë Demokratike të Kosovës është shprehur i zhgënjyer me partnerët politikë për shkak të mospërmbushjes së pikave të marrëveshjes së koalicionit.

Ai thotë se me premtimin për dhënien e letërnjoftimeve dhe dokumenteve të regjistrimit civil në gjuhën turke PDK-ja i ka mashtruar njëherë turqit e Prizrenit dhe se të njejtën gjë nuk do të mund ta bëjë në të ardhmen.

“Pika e parë e marrëveshjes së koalicionit PDK-KDTP ka qenë dhënia e letërnjoftimeve dhe ekstrakteve të lindjes në gjuhën turke. Për fat të keq kjo pikë e marrëveshjes nuk është realizuar. Ndërkohë dy vjet më parë ne kemi realizuar një peticion, kemi grumbulluar nënshkrime, i kemi dorëzuar ato te institucionet, por kjo kërkesë nuk është marrë parasysh. Nëse kjo ka qenë lojë për të marrë votat e turqve në Prizren, atëherë i bie se PDK-ja keq na ka mashtruar”, ka thënë Lopar, shkruan Koha Ditore.

Ai ka theksuar se në kohën e nënshkrimit të marrëveshjes ka qenë i ri në politikë dhe e pranon se gjatë katër viteve të kaluara ka marrë mësime të shumta.

“ Nuk do të mund të na mashtrojnë përsëri” ka deklaruar Lopar. Ai ka fajësuar edhe turqit të cilët sipas tij, nuk kanë bërë sa duhet për të mbrojtur të drejtat e tyre.

Rriqrave po i vjen fundi!

0

Rriqrat6-21Në Klinikën Infektive të QKUK-së, nga ethet hemorragjike të quajtura “krime kongo”, e të cilat shkaktohen nga pickimi i rriqrave vazhdojnë të jenë të shtruar pesë pacientë.

Mjeku Salih Ahmeti, ka potencuar për Kosovapress se gjendja e tyre për momentin është nën kontroll dhe se nuk janë në rrezik për jetën.

Krahasuar me ditët e kaluara Ahmeti pohon se tashmë ka filluar të normalizohet gjendja. Sipas tij, po që se nuk ndodh diçka e papritur, fundi i gushtit do të jetë edhe fundi i këtij sezoni sa i përket kësaj sëmundjeje.

Ndërkaq, edhe zyrtarë nga Instituti Kombëtar i Shëndetit Publik, kanë bërë të ditur se gjatë muajit gusht kanë angazhuar të gjitha mekanizmat, duke filluar nga Ministria Shëndetësisë, ajo e bujqësisë dhe kompanitë që merren me dezinfektimin e hapësirave, në mënyrë që ky muaj të kalojë pa viktima eventuale.

Ata apelojnë tek qytetarët që të shtojnë masat preventive, në mnëyrë që t’i ikin kontaktit me rriqrat, duke mbuluar pjesët e trupit gjatë punës nëpër fusha.

Marrë në përgjithësi vitet e pasluftës, ky vit ka qenë më fatali sa i përket vdekjeve nga ethet hemorragjike “krime kongo”, me gjithsej nëntë jetë të humbura. Vitin e kaluar nga po kjo sëmundje humbën jetën dy persona.

Të dhënat e para për sëmundjen e etheve hemorragjike apo “krime kongo”, në Kosovë, datojnë që nga vitit 1954, vit kur janë konfirmuar tri raste të vdekjeve. Nga viti 1954 deri më 1989 nuk ka të dhëna për këtë sëmundje. Ndërsa, nga viti 1889 është shfaqur në mënyrë permanente me shpërthime epidemike të herëpashershme, sidomos në vitin 1991, 1995, 2001 dhe 2005, kanë deklaruar infektologët kosovarë.

Musmurati: Isa nuk ka qeverisur mirë

0

BasriMusmurati6-06Sekretari i Përgjithshëm i PDK-së, Basri Musmurati ka thënë se PDK, përveçse do t’i ruajë komunat ku aktualisht qeveris, do të fitojë edhe komuna të tjera në zgjedhjet lokale të 3 nëntorit.

“Në të gjitha këto komuna ku deri më tash kemi qeverisur nuk e kemi problem fitoren. Përveç tyre, i kemi edhe disa komuna të tjera në të cilat kemi potencial për të fituar”, ka thënë Musmurati në këtë intervistë për “Epokën e re”.

Musmurati është shprehur i bindur në fitoren e PDK-së edhe në kryeqytet. “Për të fituar këtë komunë PDK-ja i ka gjasat shumë reale. Jam i bindur se do të fitojmë për arsye se kryetari i Komunës së Prishtinës, Isa Mustafa, nuk ka qeverisur mirë”, ka thënë Musmurati, duke shtuar se fitorja në Prishtinë do të arrihet pa koalicion me ndonjë parti tjetër. Ai ka bërë me dije se deri në mes të këtij muaji PDK-ja do t’i zyrtarizojë kandidatët për kryetarë komunash. Musmurati ka treguar se PDK-ja do t’i rikandidojë shumicën e kryetarëve aktualë edhe për një mandat qeverisës. Në këtë kontekst, Musmurati ka thënë se PDK-ja do të tregohet e kujdesshme me ata kryetarë të cilët janë nën hetime. Duke i komentuar deklaratat e zyrtarëve të Lëvizjes Vetëvendosje! kundër koalicionit me PDK-në, Musmurati ka thënë se PDK-ja nuk mërzitet pasi është parti e fortë. “Në asnjë mënyrë nuk na shqetëson ky fakt. PDK-ja nuk mërzitet për këtë. Edhe do të tjerë kanë thënë kështu, por pastaj kanë hyrë në koalicion me PDK-në”, ka deklaruar Musmurati.

44 tekste për çmimin “Katarina Josipi”

0

KatarinaJosipi-aktoreFituesit e konkursit për dramën shqipe “Katarina Josipi” për këtë vit do të ndahen më 9 nëntor të këtij viti, në ditëlindjen e “Katarina Josipit”. Janë 44 tekste të autorëve të ndryshëm që deri më tani janë dërguar në Teatrin Kombëtar të Kosovës. Së shpejti, ministri i Kulturës së Kosovës do të nënshkruajë rregulloren për ndarjen e çmimeve, gjë që do ti hapë rrugën për themelimin e jurisë, e cila do të vlerësojë tekstet konkurruese.

Drejtori Artistik i TKK-së, Emin Emini, në një prononcim për mediat e Kosovës ka thënë se çmimet do të ndahen më 9 nëntor, në ditëlindjen e Katarinës. “Këtë vit në garë për tri çmimet e para të këtij konkursi janë 44 tekste dramatike, të cilat do të vlerësohen nga një juri prej 5 vetash që po punojnë për ti verifikuar tekstet që garojnë, nëse janë apo jo pajtim me kriteret e konkursit”, ka thënë Emini, raporton Koha. Konkursi i dramës shqipe “Katarina Josipi” është i hapur për të gjithë krijuesit shqiptarë që shkruajnë dramë.

Disa nga rregullat bazë të këtij konkursi janë: dramat në këtë konkurs duhet të jenë jo më të shkurtra se 50 minuta; do të merren në shqyrtim dramat e të gjitha zhanreve; dramat e papërfunduara apo sinopsiset nuk do të merren fare në shqyrtim; dramat duhet të jenë origjinale, të shkruara mbas vitit 2000, të mos jenë vënë në skenë ndonjëherë të mos jenë botuar. Dramat dorëzohen në tri kopje.

Faqja e parë duhet të përmbajë: emrin dhe mbiemrin e autorit, adresën e autorit dhe mënyrën e kontaktimit me të, të dhëna për dramën: kur është shkruar, një sinopsis dhe mbishkrimin “Konkursi për Dramë Kombëtare “Katarina Josipi 2013”. Duhet të dërgohen në adresë të Teatrit Kombëtar të Kosovës (Teatri Kombëtar i Kosovës, Sheshi Nëna Terezë, nr.21, 10000 – Prishtinë, Kosovë). Tri dramat më të mira vlerësohen me tri çmime.

Drama që fiton vendin e parë, konsiderohet si dramë potenciale për t’u inskenuar në njërin nga sezonet e ardhshëm në TKK. Tri dramat fituese botohen në një edicion special. Konkursi i dramës kombëtare që organizon Teatri Kombëtar i Kosovës mban emrin e një aktoreje të shquar, Katarina Josipi (1923- 1969).

Është një nga themelueset e dramës dhe teatrit shqip në Kosovë, përkrah Antoneta Karahasanit, Matej Serreqit, Shemsi Zherkës, Shaban Gashit e shumë amatorëve të tjerë. Në vitin 1948, ajo bëhet pjesë e Teatrit të Prishtinës, femra e parë shqiptare në Teatrin Popullor Krahinor të Prishtinës. Në këtë skenë ajo aktroi për 21 vjet, personazhe nga repertori kombëtar dhe botëror i teatrit.

Si erdhën vetëtimat

0

Skender Berisha

U hidhërua Pshtriku plak
u mrrol sa papritur
mblodhi re dhe iu fryu
shkrepi dritë e hedhur

dritë e tjerrur deri te ne
në thellësi Drini treti
prap shkëlqeu në gjeti
u kthye e mblodhi prap re

re të tjera në endje pa cak
sa mirë iu ra shuplakë
me krahët e thatë i afroi
tej deri te Përroi i Thive

ti më thuaj pse u frike
sa me të shpejt më ike
atyre thellësive të errëta
moj e bukura e Pshtrike
Skender Berisha
5 gusht 2013,Prizren

Shkrimtarët në diasporë duan asociacionin e tyre

0

Lidhja shjkrimtarve-gjermaniSot në Prishtinë mbahet konferenca “Sukseset dhe sfidat e autorëve shqiptarë në mërgatë”. Në këtë konferencë të shkrimtarëve dhe poetëve nga diaspora pritet të marrin pjesë drejtues e përfaqësues të Lidhjes së shkrimtarëve, artistëve dhe krijuesve shqiptarë në Gjermani, Lidhjes së shkrimtarëve dhe krijuesve shqiptarë “Aleksandër Moisiu” në Austri, Shoqatës së shkrimtarëve, artistëve dhe krijuesve shqiptarë “Papa Klementi XI” në Suedi, Shoqatës së shkrimtarëve shqiptarë në Zvicër, Lidhjes së shkrimtarëve, artistëve dhe krijuesve shqiptarë në Norvegji, si edhe krijues letrarë nga mërgata kosovarë në vendet tjera.

Konferenca me autorët shqiptarë nga diaspora ka për qëllim themelimin e një asociacioni të përbashkët, me emrin Unioni i Krijuesve nga Diaspora, transmeton Koha.

Aktivitetet e autorët nga diaspora vazhdojnë me aktivitete tjera letrare. Në Orën 13, në Bibliotekën Kombëtare dhe Universitare të Kosovës do të hapet panairi I librit dhe do të bëhen promovime librash të autorëve nga diaspora, ndërsa në orën 17, në Novobërdë, do të mbahet Ora e madhe letrare.

Mësimdhënësve u njihet stazhi i paraluftës

0

Gjimnazi Gjon BuzukuPunëtorëve të arsimit që kanë punuar nga viti 1990 e deri në vitin 1999, do t’u njihet stazhi i punës, përmes një projektligji që është duke u përgatitur nga Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) Xhavit Dakaj, sekretar i përhershëm në këtë ministri, thotë se përmes projektligjit do t’u njihet statusi juridik punëtorëve të arsimit, atyre që nuk kanë pasur as sigurim, nuk kanë paguar tatim, nuk u është njohur stazhi i përvojës së punës.

Pra, sipas tij, këto do të rregullohen me ligj. “Edhe pse është folur që këta t’i kenë këto të drejta faktikisht, juridikisht nuk i kanë, këto të drejta tashmë do të legjitimohen.

Një prej tyre është njohja e 10 viteve si stazh pune dhe në bazë të buxhetit të bëhet ndonjë kompensim, pastaj qeveria do të vendosë se kah më tutje sepse ky tani është vetëm një draft”, tha ai, shkruan Zëri.

Dakaj tha se projektligji është në fazën përgatitore, ku është në diskutim të brendshëm. Ai tha se akterët e brendshëm, shkollat dhe institucionet e ndryshme kanë të drejtë t’i japin komentet e tyre. Ai më tej tha se më pas projektligji do të dalë në diskutim të jashtëm publik deri në fund të këtij muaji, pas këtij diskutimi do të dërgohet në qeveri, ndërsa në shtatorë të dërgohet në Kuvend për aprovim.

Alush Istogu, drejtor i administratës së arsimit para universitar, thotë se për këtë çështje janë formuar grupet punuese, kanë incizuar gjendjen nëpër të gjitha institucionet arsimore në të gjitha komunat.

Sipas tij, çdo shkollë ka pasur për obligim që ta paraqesë regjistrin e punëtorëve që kanë punuar në vitet 90-99, nëse janë djegur dokumentacionet, janë formuar komisione të veçanta për verifikimin e atyre punëtorëve që kanë punuar.