-1.1 C
Prizren
E hënë, 29 Dhjetor, 2025

Të fshehtat e klasikëve

Muzika klasike ecën përmes shekujve, duke kënaqur shpirtrat dhe veshët e shumë brezave. Beethoven, Mozart, Liszt,  Schubert, e të tjerë,  janë gjeni të muzikës, por askush nuk i di anët e errëta të tyre, zakonet, ose sëmundjet që i kanë përndjekur.

Disa të vërteta rreth tyre, të cilat pakkush i di.

1 Fitorja dhe Hakmarrja

Simfonia nr 5, në Do minor të Ludwig van Beethoven, e realizuar në 1808,  është njohur si simfonia e Fitores. Dhe arsyeja është e thjeshtë: 4 notat fillestare (sol-sol-sol-mi bemole), u përdorën gjatë Luftës së II Botëror, si hapje tek Radio e Londrës, e cila transkriptonte kodin Mors: pikë-pikë-pikë-linja, që jepnin letrën V të Fitores. Sekuenca në fjalë është përmendur edhe në filmin V., për Hakmarrje, ndoshta për të njëjtin motiv.

2 Femrat nuk mund të ndiqnin pasionin për muzikë

Kompozitori gjerman Felix Mendelssohn ishte një fëmijë ogurmirë, por jo i vetmi në familje: motra e tij Fanny Mendelssohn ishte e njëjta gjë ; muzikante dhe kompozitore. Asaj nuk iu lejua që të ndiqte dashurinë për muzikën sepse ishte femër. Ishte pikërisht familja që e pengoi atë dhe vëllai Felix pranoi se kishte publikuar disa nga kompozimet e saj me emrin e tij. Një shembull? Ishte i Fannyt vepra “Italien”, kënga që Feliksi kishte bërë për mbretëreshën Viktoria, që në fakt ishte edhe kënga më e preferuar e saj. Ajo nuk e dinte që kënga ishte shkruar nga një femër.

3 Meritat e maces në muzikën klasike

Arratisja në sol minor e Domenico Scarlatti është e njohur gjerësisht si “Cat Run”. Arsyeja? Scarlatti ishte frymëzuar nga melodia e krijuar nga Pulcinella, macja e tij, i cila ishte duke ecur në tastierë. Kjo mjaftoi që Scarlati të frymëzohej për kompozimin e famshëm.

4 Fetishizmi i fansave të Franz Liszt

Fetishizmi (adhurim e hyjnizim i diçkaje, duke iu përulur verbërisht) i një fansi roku, nuk është një fenomen i së sotmes.  Kompozitori hungarez Franz Liszt, ishte mbytur nga kërkesat e fansave, që kërkonin fijet e flokut të tij. Në një moment, Liszt mori një qen dhe i priste qimet dhe ua jepte fansave, duke i thënë se ishin flokët e tij.

5 Humori i pistë i Mozartit

Të gjithë e dimë se Mozart ishte një gjeni, por pak e njohin pasionin e tij për të bërë humor me fjalë të pista. Në letrat e tij dhe madje në vepra të ndryshme gjenden batua për jashtëqitjen e njeriut. Madje ai ka tronditur edhe gruan e hekurt Margaret Thatcher,  e cila pasi kishte qenë prezente në një shfaqje në Amadeus të Peter Shaffer, tha se nuk mund të besonte një version kaq të ndyrë të kompozitorit. “Besoj se është e turpshme për Teatrin Kombëtar që të shohësh Mozartin që të thojë gjëra kaq të turpshme. Një kompozitor i muzikës kaq elegante dhe të mrekullueshme, është e pamundur që të flasë kështu”.

6 Misteri Simfonia nr 8 të Franz Schubert

Simfonia nr 8., e Franz Schubert është njohur edhe si një vepër e papërfunduar, sepse vetëm dy lëvizjet e para janë plotësuar dhe orkestruar nga autori. Po si ka mundësi? Hipotezat janë të ndryshme. Mund të bëhet fjalë për ndonjë eksperiment, ose ndoshta bëhej fjalë për pesimizëm: Schubert  ishte i bindur se nuk do ta mbaronte dhe e braktisi. Dikush thotë se ishte diagnoza e sifilizit dhe që e tronditi. Por teoria më e besueshme është një tjetër: dy lëvizjet e plota të kësaj simfonie kishin aq përsosmëri në vetvete, sa mjaftonin për të shprehur atë që Schubert donte të transmetonte. Prandaj, përfundimi i veprës ishte i panevojshëm.

7 Hypochondria e Tchaikovsky’t

Kompozitori i madh rus, Pyotr Ilyich Tchaikovsky, autori i veprës “Arrëthyesi”, ishte aq hypochondrik, saqë mbante mjekrën me dorë, ndërsa drejtonte orkestrën e tij. Ai ka pohuar se e bënte këtë nga frika se mos i binte koka. Refuzonte të pinte gjëra që nuk ishin në shishe të mbyllura prej frikës se mos infektohej nga ndonjë sëmundje. Ironia e fatit bëri që në vitin 1893 të diagnostikohej me kolere dhe që vdiq pas disa orësh. Ka edhe nga ata që besojnë se kjo nuk ishte e vërtetë. Muzikantja sovjetike Alexandra Orlova thotë se Tchaikovsky vrau veten me arsenik, pas kërcënimeve që iu bënë, të cilët i thanë se do bënin publike homoseksualitetin e tij.

Më Shumë

Emërime të reja në Dragash: Qafleshi-Skeraj shefe e Kabinetit të Kryetarit, Halili drejtor i Administratës

Komuna e Dragashit ka njoftuar sot për dy emërime të reja në pozitat udhëheqëse të administratës komunale. Sipas njoftimit, Arijeta Qafleshi Skeraj është emëruar shefe...

Gjendje alarmante në Prizren, një lagje deri në katër ditë pa rrymë

Në disa qytete të Kosovës është raportuar për mungesën e energjisë elektrike. Gjendje pak më e rënduar paraqitet në Prizren në lagjen “Jeta e Re”,...

Lajmet e Fundit