Historia na ka dhënë pjesën e saj të mirë të letrave thellësisht prekëse të këshillave atërore, ndër to gurë të çmuar në xherdanin e magjisë epistolare mbeten ato të Sherwood Anderson, Ted Hughes, F. Scott Fitzgerald, John Steinbeck dhe babai i Jackson Pollock. Por mbështetuni dhe konsiderojeni atë çfarë mëton Charles Dickens (7 shkurt 1812–9 qershor 1870) për të ngritur në sublimitet me butësi dhe mençuri të pashoqe këshillimin, predikimin e një shpirti që pa thellë në botën e fëmijëve siç i ngërtheu egërsisht rrënjët në botën e ashpër të kapërcyellit të epokave.
Kur djali i tij më i vogël dhe i preferuar, Edward Bulwer Lytton – i mbiquajtur Plorn dhe referuar shpesh nga babai i tij si “fisniku Plorn” dhe “Plorn i dashur” – u nis për në Australi, më 26 shtator 1868 për të ndjekur universitetin, Dickens pati një ndijim spazmik të fortë dhe të papritur. Ishte reagim emocional ndaj largimit të tij, ndarjes së djalit nga babai. Në një letër drejtuar gruas së tij, e gjetur në Letrat e Charles Dickens, ai i rrëfen së shoqes skenën e ndarjes me të birin:
Mund të ju them, sinqerisht se ai u largua, i gjori i dashur, si dhe mund të pritej. Ai ishte i zbehtë dhe kishte qarë, dhe (tha Harri) ishte dërrmuar në vagonin e hekurudhës, gjë e cila u konstatua pasi doli nga stacioni i Higham; por vetëm për një kohë të shkurtër.
Pak para nisjes së trenit ai qau shumë, por jo me dhimbje. … Këto janë gjëra të vështira, të vështira, por ato mund dhe duhen bërë pa mjete apo ndikim, dhe atëherë do të ishin shumë më të vështira. Zoti e bekoftë!
Më 4 tetor, Dickens vështirë se mund ta përmbajë trishtimin në një letër drejtuar mikut të tij të mirë Charles Fechter:
Por Plorn ka shkuar në Australi. Ishte një ndarje e vështirë në fund. Ai m’u duk se u bë edhe një herë fëmija im i vogël, më i vogël dhe i preferuar, me afrimin e ditës dhe nuk e mendoja se mund të isha tronditur kaq shumë.
Dhe më 11 tetor, ai ankohet:
E gjej veten duke menduar vazhdimisht për Plorn.
Përfundimisht, në ditën e Krishtlindjeve të atij viti, ai shkruan djalit të tij Plorn këtë letër të bukur dhe të përjetshme këshillimi si një at’ i lartë misioni:
Plorni im më i dashur,
Unë e shkruaj këtë shënim sot sepse largimi juaj është shumë në mendjen time dhe sepse dua që ju të keni disa fjalë ndarëse nga unë për t’i menduar herë pas here në momente të qeta. Nuk kam nevojë të të them se të dua shumë dhe më vjen shumë, shumë keq që të ndahem me ty. Por kjo jetë është gjysma e përbërë nga ndarje dhe këto dhimbje duhen përballuar. Është ngushëllimi im dhe bindja ime e sinqertë që ju do të provoni jetën, për të cilën jeni më i përshtatshëm. Mendoj se liria dhe egërsia e jetës, janë më të përshtatshme për ju, se çdo eksperiment në një studim apo zyrë; dhe pa atë trajnim, nuk mund të kishit ndjekur asnjë profesion tjetër të përshtatshëm.
Ajo që keni dashur tashmë deri më tani ka qenë një qëllim i vendosur, i qëndrueshëm dhe konstant. Prandaj ju këshilloj që të këmbëngulni në një vendosmëri të plotë për të bërë gjithçka që duhet të bëni sa më mirë që mund ta bëni. Unë nuk isha më i rritur sa ju jeni tani, kur më duhej të fitoja bukën e gojës për herë të parë dhe ta bëja këtë nga kjo vendosmëri, dhe që atëherë nuk jam lodhur kurrë në të.
Asnjëherë mos përfitoni nga fatkeqësia e dikujt, në asnjë transaksion dhe kurrë mos jini të ashpër me njerëzit që janë më të dobët se ju. Mundohuni t’u bëni të tjerëve, ashtu siç do të dëshironit të bënin me ju dhe mos u dekurajoni, nëse ndonjëherë dështojnë këto sipërmarrje virtyti. Është shumë më mirë për ju që ata të dështojnë në respektimin e rregullit më të madh të vendosur nga Shpëtimtari ynë, sesa ju.
Unë vendosa një Testament të Ri midis librave tuaj, për të njëjtat arsye, dhe me të njëjtat shpresa, që më bënë të shkruaj një rrëfim të lehtë për të, për ju, kur ishit fëmijë; sepse është libri më i mirë që ka qenë ose do të njihet ndonjëherë në botë, dhe sepse ai ju mëson mësimet më të mira, me të cilat mund të udhëhiqet çdo krijesë njerëzore, që përpiqet të jetë e vërtetë dhe besnike ndaj detyrës. Ndërsa vëllezërit tuaj janë larguar, një nga një, unë i kam shkruar secilit fjalë të tilla që po ju shkruaj tani juve dhe i jam lutur të gjithëve që të udhëhiqen nga ky libër, duke lënë mënjanë interpretimet dhe shpikjet e njerëzve.
Ju do të mbani mend se nuk jeni lodhur kurrë në shtëpi, për ritet fetare apo thjesht formalitetet. Gjithmonë kam qenë në ankth, që të mos i lodh fëmijët e mi me gjëra të tilla, para se të rriten mjaftueshëm, për të krijuar mendime duke i respektuar ata. Prandaj, do ta kuptoni më mirë që unë tani ju lartësoj në mënyrën më solemne të vërtetën dhe bukurinë e fesë së krishterë, siç erdhi nga vetë Krishti, dhe pamundësinë për të gabuar shumë, nëse e respektoni atë me përulësi, dhe me gjithë forcën e zemër.
Vetëm një gjë më shumë në këtë kokë. Sa më shumë të jemi të zellshëm për ta ndier atë, aq më pak jemi të prirur të rendim përpara për të. Mos e braktisni kurrë praktikën e shëndetshme të thënies së lutjeve tuaja private, në darkë dhe në mëngjes. Unë kurrë nuk e kam braktisur atë vetë dhe e ndjej komoditetin e saj, atë frymë të shenjtë që përshkon dhe më mbush.
Shpresoj se do të mund të thuash edhe kur të jem më, se ke pasur një baba të sjellshëm. Ju nuk mund të tregoni dashurinë tuaj për të aq mirë, ose ta bëni atë aq të lumtur, sa duke bërë detyrën tuaj.
Babai juaj i dashur.
Përgatiti: Albert Vataj. / KultPlus.com