Një garë kinematografike krahas shijeve të pazakonta të ushqimit ballkanas u mbajt për 6 ditë rresht në Pogradec. Mbrëmë në fund të kësaj veprimtarie, festivali Ballkanik i Filmit dhe Ushqimit, ku garuan 60 filma të metrazhit të gjataë, të shkurtër apo dokumentar, shpalli çmimet e tij. Juria e përbërë nga Andrea Görtler, Antoine Avignon, Jaromir Sofr, Pamela Cohn dhe Robert Pichler vlerësoi me çmimin e madh të festivalit filmin kroat “Halima’s Path” të regjisorit Arsen A. Ostojic. Çmimi i jurisë për filmin më tetrazh të gjatë iu dha filmit maqedonas “Skopje Remix”, çmimi për skenarin më të mirë iu dha filmit rumun “Happiness Pill”, çmimi i dokumentarit më të mirë iu dha filmit maqedonas “Sound Seekers”.

Çmimi i filmit më të mirë të metrazhit të shkurtër iu dha filmit “Column” i regjisorit kosvar Ujkan Hysaj. Çmimi i dytë i filmit të shkurtër iu dha filmit kosovar “Wedding Tape” të regjisorit Ariel Shaban. Çmimi i tretë po i metrazhit të shkurtër iu dha filmit serb “Springtime Suns” të regjisorit Stefan Ivancic. Ndërsa çmimi i katërt në këtë kategori iu dha filmit shqiptar “Antena” të regjisorit Gentian Koçi, transmeton Koha.

Festivali nisi ditën e hënë me 2 shtator. Në të morën pjesë kineastë me filmat e tyre nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Kroacia, Bullgaria, Rumania, Serbia, Greqia, Turqia dhe Sllovenia. Këtë vit festivali, I cili shënoi edicionin e tretë pati një interes dhe pjesëmarrje maksimale, duke risjellë përveç artit të kinematografisë, edhe atë të kuzhinës. Pjesmarrësit kanë treguar se për çdo ditë ofrohej dreka me gatime tradicionale të një prej vendeve ballkanike, drekë e cila mblidhte së bashku pjesëmarrësit, e që ia linte vendin pasdites së mbushur me filmat, të përzgjedhur me kujdes nga organizatorët e këtij festivali. Gjatë ditëve të festivalit, është vënë re prania e emrave të mëdhenj të kinematografisë shqiptare, si Margarita Xhepa, Robert Ndrenika, Yllka Mujo, Mirush Kabashi, Ema Andrea etj.

Sipas regjisorit Eno Milkani, njëherësh një prej organizatorëve përpjekja kryesore ishte përcjellja e një mesazh, se si të kapërcehen kufijtë konvencionalë. “E kush më mirë sesa arti dhe kuzhina mund ta bëjnë këtë. Është pak a shumë i njëjti format me filma dhe gatime, por ndryshe nga një vit më parë, këtë herë menduar që të miksojmë edhe filmat. Ata nuk ishin më të ndarë me net, sipas vendeve ballkanike, por në një natë shfaqeshin disa filma nga vende të ndryshme”, ka thën regjisori Milkani, duke theksuar se edhe në vijim në edicionet e ardhshme synimi mbetet ai i shkëmbimit të eksperiencave dhe gjetjeve të reja.

Po ashtu organizatorët pohuan se Festivali Ballkanik i Filmit dhe kulinarisë, përveç promovimit të filmave dhe njohjen e publikut me to, ka për qëllim edhe promovimin e resurseve turistike të qytetit të Pogradecit.

ÇMIMET
? Çmimin e madh “Halima’s Path” i regjisorit kroat Arsen A. Ostojic.
? Çmimi i jurisë “Skopje Remix”
? Çmimi për skenarin më të mirë “Happiness Pill”
? Çmimi i dokumentarit më të mirë “Sound Seekers”
? Çmimi i filmit më të mirë të metrazhit të shkurtër “Column” i regjisorit Ujkan Hysaj.
? Çmimi i dytë i filmit të shkurtër “Wedding Tape” i regjisorit Ariel Shaban
? Çmimi i tretë po i metrazhit të shkurtër “Springtime Suns” të regjisorit Stefan Ivançiq.
? Çmimi i katërt në këtë kategori “Antena” të regjisorit Gentian Koçi

Interesi i brezit të ri të regjisorëve dhe skenaristëve për kinemanë është rritur shumë vitet e fundit. Numri i projekteve filmike po përkthehet në filma, sidomos këtë vit. Në ndryshim nga viti i kaluar, ku kjo kërkesë e madhe nuk përkthehej dot në filma për shkak të mungesës së buxheteve si nga QKK-ja ashtu dhe nga subjekte private, sjell një pamje krejt tjetër gjatë 2013-ës. Jo se buxhetet janë rritur, por subjektet private po i qasen gjithnjë e më shumë filmit me buxhet të ulët. Deri tani janë katër filma në proces prodhimi që presin të shfaqen premierë brenda këtij viti.

Regjisorja Rudina Vojvoda dhe skenaristi Koloreto Cukali janë në etapat e fundit të së parës komedi shqiptare. Komedia “Femrat” do të ketë premierën gjatë muajit shtator. Pas premierës në Tiranë, ambicia e regjisores Vojvoda është që filmi të prezantohet edhe për publikun e huaj në disa festivale ndërkombëtare. Është gjithashtu i pari film shqiptar që realizohet në këto 23 vjet në zhanrin e komedisë. “Komeditë janë zhanri më i shitur në botë. Për fat të keq, në Shqipëri ka pak filma komikë dhe kjo nuk ka të bëjë me faktin sesa humor kemi ne si popull apo sa e duam humorin”. Sipas regjisores Rudina Vojvoda, kjo ka të bëjë me fondet për film dhe axhendat e atyre që japin këto fonde. Por nuk është komedi fakti që stafi realizues i këtij filmi pret fitimet që do të nxirren nga shpërndarja e filmit për t’u paguar. Një tjetër regjisor që ka nisur punën në sheshxhirim është dhe Fatmir Koçi. Pas suksesit me filmin “Koha e Kometës”, regjisori Fatmir Koçi i rikthehet ekranit të madh të kinemasë me filmin “Amsterdam Ekspres”. Në këtë prodhim Koçi është dhe skenarist i filmit. “Amsterdam Express” tregon historinë e një emigranti shqiptar në Amsterdam, i cili joshet nga jeta e metropolit dhe bie viktimë e trafikuesve të drogës dhe mishit të bardhë. “Unë kam kërkuar të sjell një histori dashurie, por një histori që komplikohet nga kushtet sociale në të cilat gjenden të rinjtë shqiptarë dhe çfarë janë të detyruar ata të bëjnë nganjëherë, thjesht për të mbijetuar në një botë ku mbijetesa bëhet gjithnjë e më e vështirë”, – thotë regjisori Fatmir Koçi, shkruan Mapoonline.

Regjisori Namik Ajazi dhe aktorët Eva Alikaj, Amos Zaharia, Myzafer Zifla, Guljem Radoja etj., kanë realizuar ndërkohë skenat e filmit “Amaneti”. Edhe premiera e këtij filmi pritet të jetë në fund të këtij viti. “Amaneti”, me skenar të Ruzhdi Pulahës, rrëfen historinë e një funksionari të lartë të Sigurimit, i cili pret fundin, ashtu si edhe ai ua ka përgatitur të tjerëve. Ngjarjet zhvendosen në vitin 1982. Është koha kur është eliminuar Mehmet Shehu dhe klani i tij.

Në qendër të filmit është djali i ish-funksionarit të Sigurimit të Shtetit, të cilit i është kërkuar nga i ati të çojë në vend amanetin e tij: Të bëjë publikë disa dokumente sekrete që i ka besuar babai, pas vdekjes së tij. Regjisori është shprehur në media se shpreson të realizojë një film të mirë, ku ata që kanë jetuar diktaturën të shohin të vërtetën, të rinjtë të mësojnë më shumë dhe të huajt të njohin Shqipërinë, të cilën e kanë parë vetëm përmes historish emigrantësh apo mafiozësh.

Por këtë vit duket se do të kemi një bollëk prodhimesh për të gjitha zhanret. Një serial i ri televiziv këtë radhë do të fillojë të shfaqet në ekran. “O Sa mirë” titullohet seriali më i ri, i cili ka për temë bashkimin kombëtar. Ai është një realizim i përbashkët i ‘K-Studio’ dhe ‘Digitalb’, që ka mbledhur disa prej aktorëve më të njohur. Seriali po realizohet nën regjinë e Ilir Bokshit dhe interpretimin e aktorëve: Enver Petrovci, Olta Daku, Koço Devole, Helidon Fino, Xhevdet Jashari etj. Skenari është realizuar nga Ard Islami dhe Erion Kame. Ngjarjet zhvillohen në një shkollë private, e cila është hapur enkas për disa nxënës të privilegjuar, të mbledhur nga të gjitha trevat ku jetojnë shqiptarë. Enver Petrovci do të luajë rolin e drejtorit të shkollës, ndërsa Koço Devole do të jetë njëri nga profesorët në të. Seriali do të fillojë të transmetohet në fillim të tetorit.

Prodhime me co-producent

Filmi është një luks i shtrenjtë për shqiptarët. Ndaj është gati-gati e pamundur të realizohet një produkt 100% shqiptar. Vetëm regjisori Namik Ajazi ka arritur të sigurojë me shumë vështirësi mbështetjen e QKK (Qendra Kombëtare e Kinematografisë), pasi priti rreth katër vjet që projekti i tij të miratohej nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë, për të filluar nga puna për filmin e parë artistik me metrazh të gjatë. Por as kjo nuk mjaftoi. Një mbështetje nga kompani të huaja siguroi realizimin e filmit. Amaneti është një prodhim shqiptari-italian.

”Femrat” gjithashtu është një bashkëpunim ndërkombëtar. Muzika, kinematografia, montimi, zëri janë bërë nga specialistë të huaj, ndërsa arti, kostumografia, animacioni dhe aktorët janë shqiptarë. Fatmir Koçi me “Amsterdam Ekspres” sjell të parin bashkëprodhim me Britaninë e Madhe të kinemasë shqiptare. Lista e co-producentëve në fakt është më e gjatë se kaq. Filmi është një bashkëprodhim Shqipëri-Britani-Holandë-Gjermani. Mike Downey, përfaqësuesi i kompanisë filmike britanike, thotë se kinemaja shqiptare ka qenë prej kohësh në vendnumëro. “Ne shpresojmë se me ‘Amsterdam Express’ dhe me talentin e pamohueshëm të Fatmir Koçit, të mund të nxisim industrinë e filmit shqiptar që ka qëndruar për një kohë të gjatë në apati”.