Veton Surroi, një nga emrat më të njohur në fushën e mendimit në hapësirat shqiptare, është vlerësuar dje me çmimin “Ardian Klosi”, për veprën “Ambasadori i Melkizedekut” (botimet “Saras”). Çmimi që mban emrin e një prej personazheve të njohura të publicistikës shqiptare, që u nda nga jeta pak vite më parë, ndahet çdo vit, në kujtim të veprës së Ardian Klosit dhe mbështetet nga rrjeti Traduki. “Për mprehtësinë e vëzhgimit dhe të gjykimit, këndvështrimin gjithnjë të freskët, njohjen e shkëlqyer të kontekstit historik dhe social, erudicionin, humorin e hollë, distancën filozofike dhe guximin moral të pashembullt në trajtimin e një teme të vështirë dhe delikate si ajo e institucioneve dhe identitetit të Kosovës sot”, thuhej në motivacionin që juria e përbërë nga Ardian Vehbiu, Pirro Misha, Alda Bardhyli, Besnik Mustafaj dhe Beti Njuma kishte përkufizuar për këtë vlerësim.
Veton-Surroi-Abasadori-i-Melkizedekut-SARASÇdo vit, veprat më të mira në fushën e publicistikës konkurrojnë për këtë çmim, i cili synon të ngrejë standardin në fushën e mendimit dhe publicistikës. Në dy edicionet e para me këtë çmim janë vlerësuar autorët Ardian Vehbiu me librin “Sende që nxirrte deti” dhe Mustafa Nano me “Pax Albanica”. Ceremonia e djeshme e këtij çmimi u shoqërua me një mbrëmje homazh në nderim të kujtimit të Ardian Klosit. Personalitete të larta të kulturës e politikës, si dhe Kryeministri Edi Rama, ishin të pranishëm në aktivitetin e organizuar në COD. I shkruar nën stilin e një simbolike, “Ambasadori i Melkizedekut” mbart të gjithë filozofinë e ndryshimeve historike e politike në hapësirat shqiptare. Me thellësinë e një shkrimtari që sheh thellë, Surroi ngre akuza ndaj zërit të heshtur të intelektualëve dhe thekson rrezikun që kanë vende si Kosova apo Shqipëria nga islamizmi. Nëse nuk kemi pasur deri më sot një këndvështrim mbi raportin mes shqiptarëve dhe fesë, Surroi na sjell në këtë libër fakte dhe detaje, siç është rasti i Al Albanit, shqiptarit që trazoi islamin. Surroi ka aftësinë jo thjesht të analizojë, por edhe të ndërtojë historinë që, për shkak të komunizmit në Shqipëri dhe situatës gjithnjë të trazuar në Kosovë, asnjëherë nuk është shkruar siç duhet. Identiteti i rrezikuar i shqiptarëve është një tjetër shtyllë e këtij libri, i cili është skaneri më i mirë që i është bërë shoqërisë e politikës në hapësirat shqiptare.
Po dje, në mbrëmjen kushtuar Ardian Klosit, u promovua dhe libri “Për Ardian Klosin, gjermanin nga Shqipëria” nga Oliver Jens Schmitt botuar nga “Fjala publishing”. Libri është një përmbledhje e shkrimeve të autorëve: Lindita Arapi, Enver Robelli, Konrad Clewing, Joachim Matziger, Eva Anne Frantz, Christian Zindel, Michael Schmidt Neke, Hans Hoachim Lanksch, Monica Genesin, Krisztian Csaplar Degovics, Robert Pichler, Irida Vorpsi, Idrit Idrizi, Lumnije Jusufi dhe Visar Nonaj. “Në historinë e kulturës shqiptare të shekullit XX dhe fillimit të shekullit XXI, Ardian Klosi do të radhitet ndër emrat e mëdhenj dhe të paharrueshëm, si një mbrojtës i angazhuar i shoqërisë civile shqiptare, si eseist, shkrimtar, gazetar dhe si një ndër ndërlidhësit më të rëndësishëm mes botës shqipfolëse dhe asaj gjermanishtfolëse. Ardian Klosi i përkiste një grupi të vogël intelektualësh shqiptarë me format europian”, tha Oliver Schmitt. Sipas Schmitt, “qëndrimi i tij i vendosur, lufta e tij për një Shqipëri ku qytetarët jetojnë me dëshirë dhe të sigurt, betejat e tij për të drejtat e njeriut dhe qytetarit për mbrojtjen e mjedisit, kundër elitave politike të korruptuara dhe shpeshherë të lidhura me krimin, i sollën shumë kundërshtarë, sidomos në rrethanat e një jete mediatike dhe publike”.
Shkrimtarja Lindita Arapi i kushton Klosit dy shkrime, titujt e të cilit “Tirana pa miq” dhe “I huaji” mund të lexohen edhe nën prizmin e jetës së Ardianit. Nga fusha e gjuhësisë në këtë libër vijnë artikujt e Lumnije Jusufit, Monica Genesini-t dhe Joachim Matzinger-it, të cilët dëshmojnë se sa qendrore është kjo disiplinë për hulumtimin e historisë dhe kulturës shqiptare. Lumnije Jusufi rrok një temë që e ka preokupuar vazhdimisht Ardian Klosin: standardizimi i shqipes, çështja kulturore se si mund të përshtatet shqipja standarde e hartuar më 1972-shin me realitetin gjuhësor të krijuar me hapjen e kufijve dhe rikrijimin e lidhjeve të ngushta –tashmë 25-vjeçare midis shqiptarëve të Ballkanit dhe sesi mund të përfshihen më shumë tradita të gegënishtes. Me këtë temë merret edhe artikulli shkencor i Hans Joachim Lanksch-it, i cili i afrohet këtij pikëtakimi mes dy kulturave nga ana gjermane dhe që sikurse edhe Ardian Klosi, është përkthyes, por e ndien veten të lidhur me trashëgiminë e gegënishtes.