Deputetët e Kuvendit të Kosovës do të votojnë sot Projektligjin për Amnistinë, i cili amniston dhjetëra mijëra vepra penale duke shpërblyer kështu qindra kriminelë. Aq shumë vepra penale amnistohen më këtë ligj saqë krijohet përshtypja se të hënën do të mbyllen të gjitha burgjet e Kosovës.
Sot deputetët e Kuvendit të Kosovës do të votojnë Projektligjin për Amnistinë, ligj ky që sipas shoqërisë civile, do të jetë ndër ligjet më të këqija që ka miratuar legjislatura aktuale.
Ligji që sot do të jetë në dorën e deputetëve rrjedh nga dialogu Prishtinë-Beograd, i zhvilluar në Bruksel nën ndërmjetësimin e Baroneshës Catherine Ashton. Qëllimi primar i këtij ligji ishte amnistia e kriminelëve të Veriut, por si duket autoritetet e Prishtinës e kanë përshtatur ligjin edhe për njerëz afër tyre të cilët kanë precedente penale.
Burime të Gazetës Express thonë se ligji, sipas gjitha gjasave, do të miratohet pa problem në seancën e sotshme, meqenëse grupet parlamentare tashmë kanë marrë instruksionet e nevojshme – jo vetëm nga liderët e tyre, por edhe nga prezenca ndërkombëtare në vend.
“Përveç Vetëvendosjes, ne besojmë se partitë tjera do ta votojnë ligjin”, ka thënë një zyrtar i Qeverisë për Express, në kushte anonimiteti.
Fillimisht shumë njerëz nuk e kishin kundërshtuar Projektligjin për Amnistinë, të bindur se përmes tij do të arrihet të integroheshin rreth 50 mijë qytetarë serbë të Veriut të Kosovës. Por, gjithçka ndryshoi kur ligji doli në publik dhe njerëzit panë se autoritetet kanë ndërmend t’i falin edhe krime nga më monstruozet e mundshme.
Por çfarë thuhet konkretisht në këtë ligj, i cili ngjalli kaq shumë debate?
“Ky ligj rregullon kushtet dhe procedurën me të cilën jepet amnisti për personat të cilën janë dënuar për një vepër penale, personat të cilët janë nën ndjekje penale për vepra penale, apo personat të cilët mund të jenë objekt i ndjekjes penale për veprat penale të kryera para 20 qershorit 2013 brenda territorit që tani përbën Republikën e Kosovës”, thuhet në Nenin 1 të projektligjit.
“Të gjithë kryesit e veprave penale në vijim, të kryera deri më 20 qershor 2013, përfshirë edhe personat kundër të cilëve akoma nuk është ngritur aktakuzë apo kundër të cilëve nuk ka filluar ndjekja penale, personat të cilët në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji gjenden në mbajtje të dënimit me burgim në Republikën e Kosovës apo ende nuk kanë filluar mbajtjen e dënimit me burgim ose për mbajtjen e atij dënimi janë transferuar jashtë Republikës së Kosovës, e të cilët me vendim të formës së prerë janë dënuar për vepra penale të parapara me ligjet e Republikës së Kosovës për këto vepra penale, lirohen nga ekzekutimi 20% i dënimit të shqiptuar me burgim”, thuhet më tej në Nenin 3, Pika 1.
Dhe disa prej krimeve që falen janë këto: vrasja e kryer në gjendje të afektit mendor (neni 148); vrasja nga pakujdesia (neni 149); vrasja e foshnjeve gjatë lindjes (neni 150); lëndimi i lehtë trupor (neni 153); pjesëmarrja në rrahje (neni 155); shtrëngimi (neni 160); kanosja (neni 161); keqtrajtimi gjatë ushtrimit të detyrave; cënimi i paprekshmërisë së banesave; kontrollimi i kundërligjshëm (neni 167); parandalimi ose pengimi i tubimit publik; parandalimi i ushtrimit të së drejtës për shfrytëzim të mjeteve juridike; parandalimi i shtypjes ose i shpërndarjes së materialeve të shtypura (neni 175); cenimi i të drejtave nga marrëdhëniet e punës (neni 182); cenimi i të drejtave të punësimit apo papunësisë (neni 183); cenimi i të drejtave të punëtorëve në
pjesëmarrjen në qeverisje (neni 184); cenimi i të drejtave nga sigurimi social; rrezikimi i sigurisë në punë (neni 186); fyerja (neni 187); shpifja (neni 188); zbulimi i rrethanave personale dhe familjare (neni 189); vjedhja (neni 252); kontraktimi i përfitimit joproporcional; prodhimi, shitja dhe vënia në qarkullim e materieve të dëmshme për mjekimin e shtazëve (neni 279); dhënia e ndihmës veterinare në mënyrë të pandërgjegjshme (neni 280); mosrespektimi i urdhrave për luftimin e sëmundjeve të shtazëve dhe të bimëve; gjuetia e kundërligjshme (neni 286); shitja ose nxjerrja jashtë Kosovës e trofeve të kafshëve të egra (neni 287); peshkimi i kundërligjshëm (neni 288); mosevitimi i rrezikut (neni 296); mosdhënia e ndihmës personit të lënduar në fatkeqësitë e trafikut publik; keqpërdorimi i sinjaleve të telekomunikacionit (neni 302); lajmërimet e rrejshme (neni 306); shkelja e fshehtësisë së procedurës; rebelimi i personave të privuar nga liria; mundësimi i kundërligjshëm i ushtrimit të profesionit, aktivitetit ose detyrës mospjesëmarrja në mënjanimin e rrezikut të përgjithshëm (neni 321); heqja apo dëmtimi i vulave zyrtare ose i shenjave (neni 322); marrja apo asgjësimi i vulave zyrtare ose i shkresave zyrtare (neni 323); prezentimi i rremë (neni 325); ushtrimi arbitrar i të drejtave (neni 326); mosrespektimi i kushteve të lejes për mbajtjen e autorizuar të armëve (neni 329); keqpërdorimi i shenjave të rrezikut dhe të fatkeqësive (neni 331); dhënia e kundërligjshme e ndihmës juridike (neni 336); vrasja e çastit (neni 33); Vrasja nga pakujdesia (neni 34); Vjedhja (neni 134); Vepra e vjedhjes, e shpërdorimit ose e mashtrimit të imtë (neni 142); Kontraktimi i përfitimit pasuror joproporcional (neni 151); Mosmënjanimi i rrezikut (neni 163); Rrezikimi i komunikacionit (neni 165); Veprat e rënda kundër sigurisë së komunikacionit (neni 171); Legalizimi i përmbajtjes së pavërtetë (neni 205)…
Ndërkaq, këto vepra penale lirohen plotësisht nga ndjekja penale apo vuajtja e plotë e dënimit: Sulmi kundër rendit Kushtetues të Republikës së Kosovës (neni 121), përveçc në rastet kur kryerja e kësaj; vepre penale ka rezultuar në kryerjen e një vepre tjetër penale për të cilën nuk është dhënë amnisti; Kryengritja e armatosur (neni 122); Rrezikimi i tërësisë territoriale të Republikës së Kosovës (neni 125); Rrezikimi i rendit Kushtetues me shkatërrimin apo dëmtimin e instalimeve dhe pajisjeve publike; Spiunazhi (neni 131); Bashkimi për veprimtari kundër Kushtetuese (neni 134); Kalimi i paautorizuar i vendkalimeve kufitare ose i vijës kufitare (neni 146, paragrafët 1, 2, 3.1 dhe 3.3); Nxitja e urrejtjes, përçarjes ose mos durimit kombëtar, racor, fetar apo etnik (neni 147); Ushtrimi i kundërligjshëm i veprimtarisë mjekësore ose farmaceutike (neni 262, paragrafi 1); Asgjësimi apo dëmtimi i pasurisë (neni 333, para 1); Zjarrvënia (neni 334, para 1); Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve (neni 374); Moslajmërimi i veprave penale apo kryesve të veprave (neni 386, vetëm ndërlidhur me moslajmërimin e veprave penale për të cilat jepet amnisti me këtë nen); Dhënia e ndihmës kryesve pas kryerjes së veprave penale (neni 388, vetëm ndërlidhur me dhënien e ndihmës kryesve pas kryerjes së veprave penale për të cilat jepet amnisti me këtë nen)….
Neni 6 flet për “përjashtimet nga amnistia”. Lista këtu nuk është aq e gjatë.
Amnistia nga cilado vepër penale e përmendur në këtë ligj nuk do të aplikohet për Veprat kundër akterëve ndërkombëtar dhe forcave ndërkombëtare të sigurisë në Kosovë.
“Anëtarët e forcave ndërkombëtare të sigurisë janë gjithmonë nën jurisdiksionin e shtetit dërgues; 3.2 Veprat të cilat përbëjnë shkelje të rëndë të së drejtës ndërkombëtare humanitare përfshirë ato vepra penale të Kapitullit XV të Kodit Penal të Republikës së Kosovës, Kapitullit XIV të Kodit të Përkohshëm Penal të Kosovës dhe Kapitullit XVI të Kodit Penal të RSFJ 1976”, thuhet në projektligj.
Neni 8 i Projektligjit përshkruan procedurat që duhet të ndiqen menjëherë pas miratimit të këtij Projektligji.
“Shërbimi Korrektues i Kosovës është i detyruar që në afat prej shtatëdhjetë e dy (72) orëve pas hyrjes në fuqi të këtij ligji, të njoftojë me shkrim gjykatën e cila ka gjykuar në shkallë të parë për personat e dënuar të cilët gjenden në mbajtjen e dënimit dhe që përfshihen me ligjin e amnistisë. Njoftimi duhet të përmbaj përveç informatave tjera, informatat për datën e fillimit të ekzekutimit dhe të skadimit të dënimit. Gjykata kompetente e cila ka urdhëruar lëshimin e letërrreshtimit nga neni 6, paragrafi 2.1 të këtij ligji është e detyruar që në afat prej tre (3) ditësh nga dita e hyrjes në fuqi të këtij ligji, të njoftoj me shkrim gjykatën kompetente për zbatimin e amnistisë. Gjykata sipas detyrës zyrtare nxjerr vendim për zbatimin e amnistisë në afat prej shtatë (7) ditësh nga dita e pranimit të njoftimit, ndërsa për personin e dënuar i cili nuk ka filluar mbajtjen e dënimit, vendimin për zbatimin e amnistisë gjykata duhet ta nxjerr në afat prej pesë (5) ditësh nga dita e pranimit të kërkesës. Nëse i dënuari mbanë dënimin në shtetin tjetër njoftimi duhet të bëhet përmes Ministrisë së Drejtësisë”.