Gent Gjini
Siq gjithë e dimë pavarësia e Republikës së Kosovës, dhe shtetndërtimi i saj ka ardhur si projekt ndërkombëtar euro-amerikan, dhe ata kushtimisht shtetit te Kosovës ja kanë dhëne kontuarat, dhe prerogativat kushtetuese se si do të funksiononjnë dhe në qfarë vlera kushtetuese vendi, do të kete shtyllen juridke për tu qeverisur respektivisht vet kushtetuta e saj, Pakoja e Ahtisartit e cila ka ardhur vërtet si pako e projektuar, dhe e disajnuar per shtetine e Kosovës ajo në vete, ka bërë që shtetin e Kosovës ta emancipojë në vlerat europiane, qytetare, e jo vlerave të afirmimit të kombit etnik.
Gjithë ne e dimë se shqipetarët jane pjesa më e madhe, që jetojnë në Kosovë me popullate dhe ajo etnikisht dhe historikisht ka qenë asi lloji, por që në rrethanat dhe kontekstet historike, shteti i Kosovës ka pasur historikisht edhe pakicat te tjera që kanë jetuar në harmoni, dhe në diversitetet të mirëkuptimit dhe kulturave të etnive të Kosovës, dhe këto po ashtu pakoja e ka parapare dhe ka hartuar korniznat juirdike, se si duhet te i gëzojne të drejtat kushttetuese pakicat se në qfarë mase, janë ato por që edhe vet shteti i Kosovës është shtet multientik.
Pakoja e Ahtisarit padyshim, që ka gjetur kompromisin e kohezionit kohor, që të i kënaqe të gjitha apetietet e subjekteve që jetojnë në Kosovë, edhe pse jo aq shume për shqipëtarët ne kuptimin e saj historik etnik, por para se gjithash ajo ka ndërtuar shtetin modern në ballkan, dhe ka instucionalizuar shtetin me të gjitha mekanizmat shtetërore, që duhet të i kete shteti si territorin, populltatën, kuvendin qeverinë, gjykatat, sovranitetin e popullit, zgjedhjet demokratike dhe te pluralizmit, pra në vete pakoja e ahtissarit edhe si derivat me vonë i kushtetutës se Kosovës e cila pothuajse në formën identike, është ndërtuar në frymën e pakos se ahtisarit duke mos hequr asgjë.
Por tani Republika e Kosovës respektivisht qeveritë që janë bartëse e udheheqejes në vend me poltikat saja publike, dhe ato poltika të jashtme ,shume herë Kushtetuata e Kosovës është shkelur dhe nuk është respektuar ashtu siq eshte e përshkruar në dokumentin me të rëndësishëm politik, që ka njohur historia me të cilat janë ndërtuar shtetet nder më të zhvilluara, fale respektimit të kushteututes dhe ruajtjes se vlerave te saj, por para se gjithash kushtetut të shkruar e cila kufizon pushtetet në kompetecat e tyre, poltike dhe ruan të drejtat e njeriut, dhe te qytetarëve por në Kosovë bartësit poltike kanë bërë eksperimente me kushtetutën tonë, dhe kanë intrepretuar atë se siq ja donë qejfi tyre, duke edhe mos respektuar atë që ajo ka paraparë, se si duhet të i rregullojë gjërat kushtetuta,dhe kurë ka dyshime dhe kontestime, sepse Kushtetuta është ajo e kohezionit qe e pëcjell dinamikën shoqëreore, dhe qe e ka parapare atë se si në qfarë forme do të rregullohen gjërat.
Në Kosovë dilema dhe absurditeti jurdik, dhe politik është asossacioni i Komunave, respektivisht asosacionit të komunave serbe, pra kete edhe shume të tjera kushtetuta e ka parapare dhe nuk ka bërë ndonjë kundërshtim apo ndonjë zbrasti të saj, e cila kushtetue shume bukur e trajton kategorinë Kushtetutese të Asosacioneve, se a mund të realizohet se qka përfshine, ajo dhe qfarë rregullon, dhe kushtetuta e Kosovës kete e ka rregulluar dhe ajo është mirtaur në parlament, në atë se qfarë rregullon dhe që atëhere që tani disa subjekte ne qeveri, dalin ta kundërshtojnë dhe teë japin interpretimet përtej kushtetutes, dhe përtej logjikës së njeriut, vetëm e vetëm që të na shesin mend dhe dije keta burokrate qeveritare, dhe qe e kanë shëndruar Kosovës në labirnt, se si ja do atyre ata do ta bëjnë Kushtetuten .
Pra Asosacioni i Komunave, kushtetuta e rregullon dhe nuk ju ndalon komunave dhe ajo në dispozitat e saja kushtetutese thekson se ajo lejohet, ne kuptim të bashkimit të Komunave në një umbrelle, dhe në atë mekanizëm formal të merren vendimet për qështjet teknike, se si duhet komunate te i rregullojnë meë së mirë qështjet publike për qytetarët e saj, ne formë të asistencave teknike, dhe financiare, asgjë më tepër duke mos patur kuvendin apo ndonjë organ ezkekutiv,vetëm bashkim i disa komunave për qështjjet e rregullmit të qështjeve teknike dhe formale, të poltikave publike për qytetarët që mund të jetë atyre të rajonit.
Por me bisedimet e palës serbe dhe kosovare asoscioni del të jetë shumë me ndryshe, se ajo qysh është rregulluar në kushtetute dhe formën e prerogativa kushtetutese se si duhet ti kete asosacioni, pra këtu tani me nënshkrimin e marvëshjeve që edhe është problem i brendshëm i Kosovës, asosacioni do të kete shume ndyshime se ajo që është parpaare në kushtetute, me të drejta te barabarta pothuajse te kantoneve apo te autonomise se atyre rajoneve, respektvisht qe ato komuna serbe, që do të bashkohen ne kete mekanizëm, do të kene shumë të drejta politike dhe ligjiore, për rregullimin e jetës se tyre qytetareve qe ato te drejta japin te kuptojnë si nje strukture paralale, po tash legjitmuese e qeverise se tyre, pra ata do të kene kryetarin, kuvendin, ligjet e tyre financat, arsmimit, shendetesine, forcat ushtarake të Kosovës nuk do te kalojnë aty, rendi dhe siguria do të jetë në mbikqyrjen e tyre, komandatet do të emerohen nga rradhet e komunitete serb, dhe me gjitha këto të drejta këtu krijohet jo ndoshta de jure por de facto një paralelizem shtetëror, ku duke mos i llogaritur edhe të drejtat që ja ka dhënë Kushtetatua e Kosovës pakicave, me theks te veqantë të votës së dyfishtë, dhe ndryshimeve të Kushtetutës së Kosovës.
Pra këtu klasa poltike ka dështuar, dhe ka krijuar pasiguri qytatare, por edhe precedante të tjera të rrezikshme në ballkan, qe mund të kete pasoja edhe për sigurine në rajon ,sidomos të atyre shteteve, që kanë pakica shqipëtare.