Kur flitet për Prizrenin dhe kur flitet për historinë e këtij qyteti domosdo se duhet të flitet edhe për Ramadan Zaskocin.
Profesor dr. Mejdi Elezi për “Kosova Sot” tha se Ramadan Zaskoci nga Mamzi ishte i dalluar në lëvizjen antiosmane e antiserbe në vitet 1876-1914 dhe mori pjesë në lëvizjen kundër Mehmet Ali pashë Maxharrit në Prizren e Gjakovë (1878) dhe në mbrojtjen e tokave shqiptare nga shovinistët malazezë (1879) si dhe në luftimet kundër ushtrive osmane (1881), por sidomos në krye të malësorëve lumjanë, bashkë me krerë të tjerë. Shton se mori pjesë edhe në luftimet kundër forcave osmane që hynë në Lumë në dhjetëvjeçarin e parë të shekullit të 20 (1903 -1904, 1909, 1910) dhe atyre serbe në nëntor 1912.
Elezi thotë se Zaskoci qe ndër udhëheqësit e kryengritjes së shtatorit 1913 kundër pushtuesve serbë, shkruan gazeta Kosova Sot.
Organizator i shquar i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit
Kurse profesor Saimir Krasniqi është shprehur për gazetën se aksioni i 27 gushtit 1878, që u organizua nga Lidhja Shqiptare e Prizrenit, u realizua me sukses nga Ramadan Zaskoci.
“Në një dokument turk thuhet: “Nëpunësi (telegrafisti), me nxitjen e parisë (udhëheqësit e Lidhjes), u vra me paramendim nga Ramadan Zaskoci… Mareshali Mehmet Ali pashë Maxharri, me të dëgjuar ngjarjen, rrethoi Prizrenin dhe kërkoi dorëzimin e atentatorit, por ata e maskuan dhe e dërguan në Lumë”, shprehet ai.
Ndërsa për aksionin që u krye kundër agjentit austro-hungarez, Balto Tarabulluzit, natën e 12 gushtit 1880, në një letër që i dërgonte Ëngjëll Çoba nga Shkodra, firmës së Stef Binakut në Venedik më 19 gusht thuhet se “Balton me gjithë grua e kanë vrarë brenda në shtëpi. Atë natë në shtëpi i kishin hyrë 20 vetë dhe i kishin shpërthyer penxheren. Baltoja kishte vrarë dy vetë dhe dy të tjerë i kishte plagosur…
“Të gjithë këta që kanë marrë pjesë në kryerjen e këtij akti janë lumjanë prej një katundi afër Prizrenit”, tregon Krasniqi.
Ai shton se tashmë dihet se në hijen e rrapit shekullor në lagjen “Marashi” Ramadan Zaskoci e ka vrarë telegrafistin turk.
Nderi i Prizrenit
Derisa Samir Hoxha, drejtor i QRTK në Prizren, lidhur me këtë pjesë të historisë kombëtare tregon se tashmë në kuadër të zbatimit të aktiviteteve konservuese – restauruese për vitin 2017, Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren ka filluar me ndërmarrjen e masave të riparimit emergjente në ndërtesat-monumentet arkitekturale të rrezikuara, në zonën historike të Prizrenit dhe objektet e tjera që gjendën në Listën e Trashëgimisë Kulturore në Mbrojtje të Përkohshme.
Realizimi i masave për ndërhyrje dhe riparime emergjente në ndërtesa – monumente arkitekturale të rrezikuara, financohet nga buxheti i shtetit. Ndërsa, zbatimi i punimeve në këto ndërtesa po bëhet nga ana e Qendrës Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren, sipas projekteve dhe planeve teknike të miratuara nga Komisioni për Vlerësimin e Projekteve restauruese – konzervuese në kuadër të Institutit të Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve.
Kurse shumë qytetarë të Prizrenit si Hamit Gashi, Afrim Berisha dhe të tjerë janë shprehur Ramadan Zaskoci i bën nderë qytetit të Prizrenit që dikur ishte qytet i rëndësishëm i gjithë Shqipërisë.
Afrim Berisha për “Kosova Sot” u shpreh se Qeveria e Kosovës duhet që Prizrenit t’ia kthejë vendin meritor në histori. (Kosova Sot)