Rafael Behr
Për të dalë nga ky kaos na nevojiten politikanë më të mirë, jo lëvizje antipolitike
Nuk ka asnjë mënyrë për të bërë politikë pa politikanë. Disa janë të mirë, disa të këqij, disa të ndershëm, disa të korruptuar. Por ata që janë më të kujdesshëm – ata që janë më të qartë – janë ata që pretendojnë se janë në një biznes krejtësisht të ndryshëm
Imagjinoni që, për ndonjë arsye, doni të humbni zgjedhjet. Keni nevojë për një fushatë vullnetare, diçka të vërtetë të padiskutueshme. Ju ndoshta do të formoni Partinë e Establishmentit – me pasion në favor të sistemit, duke brohoritur për status quo. Kandidatët tuaj do të mburren me kredencialet e tyre si politikanë të karrierës. Slogani i tyre do të ishte “biznesi si zakonisht”.
Kjo parti imagjinare është kundërshtari i përsosur, gjëja më e rrahur në politikën britanike – dhe kjo është arsyeja pse partitë e jetës reale duan të konkurrojnë kundër saj. Gjithkush pretendon të përfaqësojë politikën e re.
Gjendja aktuale e politikës britanike, e zënë në limbon “Brexit”, e përkushtuar për largimin nga BE-ja, ndërsa nuk e bën këtë, krijon kushte të përkryera për këtë lojë. Askush nuk votoi për këtë shtet ‘as andej e as këndej’. Asnjë parti nuk mendon se kjo është e dëshirueshme dhe të gjithë mund të mendojnë se dështimi është faji i dikujt tjetër. Mbështetësit e Brexitit thonë se kundërshtarët penguan daljen nga BE-ja; Kundërshtarët e Brexitit thonë se dera ishte e hapur, por ata që largoheshin këmbëngulin në përpjekjen për të kërcyer nga dritaret.
Rrëmuja i atribuohet një mungese dhe një tejkalimit të Brexitit.
Theresa May mund të projektojë pozicionin e saj pro-Brexit me krenari
Kjo situatë paradoksale krijon kushte pjellore për fillimin e dy partive të reja, duke kërkuar përfundimin e projektit dhe një që preferon braktisjen e tij. Të dy pretendojnë të përfaqësojnë këputje nga sistemi i vjetër, dhe të dyja janë gjysmë-të djathta. “Change UK” (Ndryshojeni Mbretërinë e Bashkuar), entiteti pro-evropian që filloi fushatën zgjedhore evropiane të martën, ka një punë të vështirë duke e shitur veten si një kryengritje radikale.
Themeluesit e saj janë të gjithë deputetë dhe shkaku kryesor i saj përfshin ruajtjen e diçkaje që miliona njerëz duan të braktisin. Cilado qoftë rruga që ju zgjidhni, për të shpëtuar anëtarësimin e Britanisë në BE është “të mbetet” – një fjalë e ngathët, nostalgjike, e ulur. Është e lehtë të mendohet për arsyet pse kjo entitet i ri mund të luftojë për të arritur ngritjen, por jo i gjithë graviteti politik është kundër tyre. Ka shumë njerëz që mendojnë se Brexit është një ide e tmerrshme.
Dy partitë kryesore angleze udhëhiqen nga figura polarizuese të cilët janë të angazhuar për largimin e Mbretërisë së Bashkuar nga BE-ja. Natyrisht ka dallime në theks. Theresa May mund të projektojë pozicionin e saj pro-Brexit me krenari, por me paaftësi. Jeremy Corbyn menaxhon me shërbimin e tij taktik, duke zbuluar mënyra të ndryshme për të shmangur shqetësimin e audiencave të ndryshme. Por mes tyre ata kanë ushqyer kultin e domosdoshmërisë kokëfortë për të ecur përpara me diçka që miliona njerëz mendojnë se është e mençur të rishqyrtohet.
Lista e kandidatëve të partisë së re për zgjedhjet evropiane mbështet pretendimin e saj për të shpërndarë lidhjet e vjetra. Ai përfshin defektet nga radhët e rivalëve të saj, duke përfshirë një ish ministër të kabinetit të konservatorëve dhe një ish-deputet i laburistëve. Por kjo gjithashtu dërgon një mesazh të përzier. Është e vështirë për të kapur të ardhmen me shumë “isha” në qarkullim. Ka aktivistë konservatorë, këshilltarë dhe deputetë, të cilët do të votojnë për Faragen.
Pastaj ekziston problemi i Liberal Demokratëve. Mund të ekzistojë një treg mjaft i madh për një parti pro-evropiane, qendrore, por jo për dy. Kushtet politike gjatë dy viteve të fundit duhet të ishin ideale për një ringjallje të liberalë demokratëve. Që kjo nuk ka ndodhur është pjesërisht rezultat i lidershipit jodinamik – mundësive të ikura dhe Vince Cable-it që nuk e hapi derën – dhe pjesërisht i trashëgimisë së kontaminimit të brendit që daton në koalicion me David Cameron.
Lexoni edhe:
Victor Hugo i dha jetë Notre Dame-it
Themeluesit parlamentarë të “Change UK” (CHUK) mendojnë se liberalë demokratët kanë qenë duke ndjekur korsinë e mesme për një kohë tepër të gjatë. Partia më e vjetër natyrisht nuk dëshiron të tërhiqet vetëm sepse disa parti të reja shihen në retrovizor. Ka arsye teknike pse ChUK dhe liberaldemokratët nuk janë ende në të njëjtën makinë. Partitë kanë rregulla, anëtarë për t’u konsultuar dhe kandidatë për të promovuar. Një shkrirje nuk është drejtpërdrejtë ligjore apo kulturore, por logjika tashmë është e qartë për disa figura kryesore në të dy anët. Do të bëhet më e dukshme përmes pakuptimësisë së drejtimit të fushatave zgjedhore rivale evropiane në platforma identike.
Dikush duhet të marrë në konsideratë argumentet konkurruese
Ka shumë opsione euroskeptike gjithashtu, por zëri i Nigel Farages posedon një mënyrë për t’u dalluar dhe partia e tij e re Brexit ka një mendje shumë tërheqëse: Britania e Madhe është ende në BE pavarësisht premtimeve se kjo nuk do të ishte kështu. Votuesit pro BE me justifikim për këtë. Nëse hipokrizia mund të prishë apelin e Farage, shtrirja e tij anti-politikë mund të ketë degraduar mbi 25 vjet si politikan profesionist. Ai është kandidati anti-establishment më i vjetër në Evropë. Profili i tij u dobësua për një periudhë – kur konservatorët kishin vjedhur retorikën e tij, qeveria ishte e përkushtuar për të përmbushur kërkesën e tij më të famshme dhe opozita nuk e kundërshtonte atë.
Por, pastaj Theresa May organizoi rrethana të përsosura për një turne rikthimi – një zgjedhje në të cilën Evropa është subjekti dominues në të cilin konservatorët nuk kanë asnjë fushatë të mundshme për të kandiduar. Ata e urrejnë situatën në të cilën ndodhen, por edhe njëri-tjetrin. Ka aktivistë konservatorë, këshilltarë dhe deputetë, të cilët do të votojnë për Faragen. Ata e mirëpresin poshtërimin për anën e tyre dhe shpresojnë se një spastrim i moderuarve pro-evropianë mund të bëhet më pas.
Konservatorët dikur ishin krenarë që ishin Partia e Establishmentit, por ky koncept është aq toksik sa që edhe partia qeverisëse më e nderuar në botë po refuzon të bëjë fushatë në mbrojtje të qeverisë. Ajo preferon të bëjë fushatë kundër vetes. Kjo duket të jetë gjendja e re normale e politikës britanike, ku secili duhet të jetë i huaj dhe kryengritësit. Dhe kush mund t’i fajësojë ata, duke pasur parasysh zemërimin dhe përbuzjen që bie mbi krerët e brendshëm? Por dikush duhet të jetë brenda. Dikush duhet të marrë vendimet, të negociojë marrëveshjet, të bëjë zgjedhje të pakëndshme. Dikush duhet të marrë në konsideratë argumentet konkurruese, të peshojë interesat rivale, të dalë me një plan dhe ta mbrojë atë për publikun.
Kjo është politika. Është mënyra sesi shoqëritë organizohen dhe zgjidhin dallimet e tyre pa luftuar. Dhe nuk ka asnjë mënyrë për të bërë politikë pa politikanë. Disa janë të mirë, disa të këqij, disa të ndershëm, disa të korruptuar. Por ata që janë më të kujdesshëm – ata që janë më të qartë – janë ata që pretendojnë se janë në një biznes krejtësisht të ndryshëm.
(Kosova Sot)