Prizreni ka një numër të madh shtëpish të vjetra. Shumica e tyre tashmë janë zhdukur, por ka edhe të atilla që kanë mbetur dhe si të tilla duhet të ruhen me fanatizëm.
Agim Berisha historian shprehet për gazetën se Prizreni ka një numër të madh shtëpish të vjetra, të cilat janë visare të çmuara. Ai shton se shtëpia e vjetër e Sheh Zades ndodhet në pjesën historike të Prizrenit dhe është shembulli tepër i rrallë i shtëpisë së banimit tradicional kosovar, me vlerë të madhe historike, artistike simbolike, qytetare dhe urbane.
“Shtëpia daton nga shekulli XIX dhe deri në vitin 2004 ka qenë e familjes së Sheh Zades, një familje e njohur e sektit Sufi në Prizren. Kryefamiljari i kësaj shtëpie Musa Sheh Zade, është vrarë nga komunistët serbë dhe prej atëherë, edhe pse në kërkim të tij ishin për pesë dekada varri i këtij shehu ende nuk është gjetur”.
Ndërsa Parim Kosova, historian, tregon se shtëpia është shpallur monument i mbrojtur në vitin 1955 dhe është përfshirë zyrtarisht në listën kombëtare të trashëgimisë kulturore të Republikës së Kosovës në vitin 2007. Shtëpia ishte në gjendje shumë të keqe dhe është braktisur që nga viti 2004. Kjo shtëpi është ndër më të bukurat e qytetit, vetëm në tavanet e saj ka mrekulli të punë- dores që edhe sot është shumë vështirë të punohen si të tilla.
Banesa tradicionale qytetare
Samir Hoxha, drejtor në QTRK, për “Kosova Sot” deklaron se Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren ka filluar së zbatuari projektin për restaurimin e shtëpisë së familjes Shukriu në Prizren. Ky investim i Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, i cili po zbatohet përmes Qendrës Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren, vjen në kuadër të zbatimit të projekteve për ndërhyrje konsoliduese, restauruese dhe konservuese për objektet e trashëgimisë kulturore të rrezikuara, por edhe me rastin e shënimit të pesëdhjetëvjetorit të themelimit të këtij institucioni dhe në respektim të punës dhe veprës së njërit nga njerëzit që ka lënë gjurmë të pashlyera në fushën e ruajtjes dhe mbrojtjes së Trashëgimisë Kulturore në Rajonin e Prizrenit, por edhe njërit ndër themeluesit e institucioneve të trashëgimisë kulturore.
Shtëpia e familjes Shukriu gjendet në Zonën e Qendrës Historike të Prizrenit, pranë Kompleksit të Gazi Mehmet Pashës.
“Kjo shtëpi banimi ka vlera historike si banesë tradicionale qytetare, por të veçantë e bën edhe fakti se aty ka banuar i ndjeri Muhamed Shukriu, që ishte themelues i Entit për Mbrojtjen e Monumenteve në Prizren. Shtëpia u ndërtua në pjesën e parë të shekullit XIX, ndërsa është rinovuar në shek. XX nga pronarët. Shtëpia ka planimetri drejtkëndëshe. Qasja në shtëpi realizohet nga rrugica ku ambienti i parë është pjesa e hajatit të mbyllur në formë pasazhi ku kalohet në oborrin mbrapa saj”, është shprehur ai. Tutje Hoxha ka shtuar:
“Në përdhes janë dy ambiente, njëri prej të cilëve është shndërruar në garazh. Në katin e parë janë katër kthina dhe një çardak i mbyllur. Nëpër dhoma janë elemente si drugdhendje dollapët, jyklyket, tavanet, trau dekorativ”, tregon Hoxha.
Mikpritja shekullore
Leotrim Fishekçiu tregon se tashmë për këto shtëpi të vjetra organizohet edicioni i parë i Autostradës Bienale “E ardhmja e kufijve”, që ka si qëllim për të ruajtur shtëpitë e vjetra të Prizrenit.
“Përderisa rrënimi i shtëpive të vjetra brenda qytetit të Prizrenit ka marrë përmasa shqetë- suese, e shumë prej tyre kaplohen nga zjarri, duke cenuar vlerat kulturore dhe historike të Prizrenit, Autostrada Bienale do t’i shndërrojë ato në vendtakime për artin bashkëkohor. Mikpritja shekullore e Prizrenit edhe një herë do të hapë pa rezervë dyert, për të mirëpritur vlera të reja. Nën kulmet e shtëpive të vjetra të qytetit, bashkë me trashëgiminë, do të marrin jetë shumë vepra të artit bashkëkohor”, është shprehur ai (Kosova Sot)