Në marrëdhëniet ndërkombëtare qeveria ka nëpër këmbë pengesa të pragmatizmit dhe konjukturës. Opozita më pak, ose hiq. Opozita është fjala që nuk e thotë dot qeveria për disa çështje të caktuara. Janë këto “ndarje” rolesh që e bëjnë pluralizmin pjellor, të dobishëm. Kur interpretohet me zgjuarsi, me mendje të hapur
Shkruan: Preç Zogaj
Paraqitja sot e një projektrezolute nga grupi i PS-së në lidhje me pretendimet e famëkeqit Dick Martin kundër UÇK-së rreth dhjetë vite më parë shërbeu për të rrotulluar në skenën e debatit çështje të tjera të historisë së re. Ku spikati mbajtja në burg në Hagë, tashmë prej dy vjetësh, pa një akuzë të qartë dhe kuptohet, pa një vendim fajësie, të Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit, Rexhep Selimit.
Hetimet ndërkombëtare në Kosovë dhe në territorin e Republikës së Shqipërisë nuk kanë gjetur asnjë provë që të mbështesë pretendimet e Dick Martin për trajtim çnjerëzor të personave dhe trafikim të paligjshëm të organeve njerëzore nga njerëz të UÇK-së. Koha i ka bërë pluhur e hi si fiksime paranojake apo si shpifje të porositura nga armiqtë e Kosovës dhe Shqipërisë në një moment të ri kur falë rolit të SHBA-së dhe vendeve mike të Europës historia ishte kthyer më në fund në anën e kombit shqiptar.
Por “jehona“ e këtyre pretendimeve ka mbetur si rudiment në rezolutën e Këshillit të Europës së asaj kohe dhe ka shërbyer në fakt për të krijuar frymën e nismave juridike speciale në Kosovë dhe për Kosovën, siç është Gjykata Speciale.
Projekrrezoluta e grupit të PS-së kërkon që pretendimet tashmë të paarguemtuara, të paprovuara dhe të pabazuara në prova e fakte të raportit të Dick Martin të konsiderohen të tilla nga gjithë institucionet ndërkombëtare. Në kuadrin e nismave parlamentare të Kuvendit të Shqipërisë, që kanë lidhje me ngjarjet në Kosovë, kjo e sotmja ka specifikën që kërkon të heqë gjurmët e njollës që kanë lënë shpifjet në dokumentet ndërkombëtare dhe të riktheje edhe në këtë rrafsh nderin e Kosovës dhe Shqipërisë. Rrjedhimisht, të hapë një shteg për të goditur në themel pasojat që këto sajime e shpifje kanë prodhuar në shtetndërtimin e Kosovës dhe në kalvarin e ish presidentit Thaçi dhe të tjerëve të burgosur me të.
Nisma i ka gjithë elementët që i sugjerojnë opozitës se qendrës së djathtë të shkojë përtej qeverisë. Pra ta sfumojë qeverinë, duke e tejkaluar, duke qenë para saj, më kërkuese, pse jo më “ekstremiste” në kuptimin e mirë të fjalës.
Sot, pas dy vjetësh, është bërë gjithnjë e më e qartë se Thaçi dhe ish drejtuesit e tjerë të UÇK-së mbahen peng në Hagë me një proces akuzator të zgjatur jashtë çdo logjike njerëzore dhe juridike, jashtë çdo krahasimi me kohën që ka marrë hetimi dhe gjykimi i kasapëve të ish Jugosllavisë të cilëve u është provuar botërisht lyerja e duarve me gjakun e njerëzve të pafajshëm. Ngulmimi e prokurorisë speciale për t’i trajtuar si “Ndërmarrje e Përbashkët Kriminale”, pa sjellë asnjë provë për një akuzë të tillë, madje duke fshehur në mënyrën më të paturpshme provat e kundërta, siç janë raportet e CIA-s apo të ambasadorëve të OSBE-së në Kosovë, synon vetvetiu të damkosë gjithë Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Me gjithë sa kemi mësuar e lexuar gjatë këtyre dy viteve, e themi me plot gojën se ajo që po ndodh me ish drejtuesit e lartë të UÇK-se dhe shtetit të ri të Kosovës në Hagë, në sytë e gjithë botës, është një dhunim i pashembullt në kohërat moderne i normave të drejtësisë ndërkombëtare, një abuzim kolosal me vullnetin e liderve politikë dhe deputetëve të Kosovës për ngritjen e Gjykatës Speciale në vendin e tyre, për veten e tyre.
Ngritja e kësaj gjykate ka patur mbështetje edhe në Shqipëri për faktin se do të ishte pjesë e sistemit juridik të Kosovës. Do të ishte gjykatë e Republikës së Kosovës me mbështetje dhe asistencë ndërkombëtare.
Çfarë ka ndodhur? Sot ajo nuk është as gjykata Speciale e Kosovës, as ndërkombëtarja e Hagës që njohim, që ka dënuar Millosheviçin e Mlladiçin me shokë. Ajo ngjan të jetë diçka si private pa lidhje me prerogativat e krijimit dhe sistemin ndërkombëtar. Ajo praktikisht nuk u bë kurrë siç u projektua, por edhe nësë qe bërë një ditë, ka pushuar së qeni e tillë. Ndaj ose duhet të kthehet në binarët e ligjit si gjykatë e Kosovës, ose të pushojë së ekzistuari.
Populli ka një shprehje të mrekullueshme: të rrimë shtrembër e të flasim drejt. Filozofia e saj e vendos traditën e kuvendimit të të parëve tanë në lartësinë e mençurise dhe etikës që Borhesi u lavdëron japonezëve. Të cilët, thotë ai, gjejnë kënaqësi tek e drejta e tjetrit. Nuk them që opozita jonë të shkojë deri këtu, por ajo humbi rastin të rrinte shtrembër dhe të fliste drejt për Hashim Thaçin dhe shokët e tij në seancën e djeshme. Duke treguar se deputetët e saj, në tërësi, jo vetëm berishistët e shpallur, por edhe ata që nuk i janë bashkuar Rithemelimit, vazhdojnë të ndikohen e frenohen në qëndrimet e tyre nga “stigmat” e Sali Berishës për kundërshtarët e tij. Vetë Berisha, që është deputet, që ka legjitimuar pa një vendim gjykate të formës së prerë uzurpimin e Partisë Demokratike, që zhvillon aktivitet politik intensiv në kushtet me të mira, që e kundërshton shpalljen non grata nga SHBA me argumentin e vetëm që ngjit akoma të ndjekësit e tij, “të më japim një provë të vetme”-, edhe pse e di se Departamenti i Shtetit nuk është Prokurori, nuk i hedh provat në Senë apo në Lanë pa ia kërkuar ndonjë institucion i drejtësisë, por do ti jepte në SPAK nëse SPAK i kërkon zyrtarisht, nuk u kujtua të ngrinte zërin për Hashim Thaçin dhe shokët e tij që mbahen në burg pa prova prej dy vjetësh. Jo se fjala e Sali Berishës do të kishte jehonë në ndonjë kryeqytet politik të perëndimit. Por për të nderuar të drejtën e të vërteten, edhe kur e drejta dhe e vërteta janë në anën e kundërshtarit.
Në marrëdhëniet ndërkombëtare qeveria ka nëpër këmbë pengesa të pragmatizmit dhe konjukturës. Opozita më pak, ose hiq. Opozita është fjala që nuk e thotë dot qeveria për disa çështje të caktuara. Janë këto “ndarje” rolesh që e bëjnë pluralizmin pjellor, të dobishëm. Kur interpretohet me zgjuarsi, me mendje të hapur.